Tefsir ilminin temel kavramları nelerdir? Tefsire neden ihtiyaç vardır? Tefsir ilminin tanımı nedir? Tefsir ilminin amacı nedir?
Tefsir, Kur’an ayetlerinin okunuşlarını, manalarını ve taşıdıkları hükümleri inceleyen ve bununla ilgili usul ve teknikler ortaya koyan ilimdir. Tefsir ilmi ile uğraşan, özellikle Kur’an’ı tefsir eden kimseye müfessir denir.
Tefsire Neden İhtiyaç Vardır?
- Ayetlerin doğru anlaşılması için ayetlerdeki kelime ve kavramların tahlili
- Kur’an’da mecaz, kinâye, teşbih gibi edebi sanatların anlaşılma ihtiyacı
- Güneş, Ay gibi gök cisimleri, göklerin ve yerin yaratılması, alemin ve dünyanın düzenini anlama
- Kur’an’ın evrensel mesajını diğer insanlara ulaştırmak
Tefsir İlminin Amacı Nedir?
Tefsir İlminin amacı, Kur’an-ı Kerim ayetlerinin mana ve maksatlarını açıklayarak Kur’an’ın anlaşılmasına yardımcı olmak ve insanlığa bu ilahi mesajı tanıtmaktır. Kur’an’ın insan hayatındaki rolünün kavranmasını ve Kur’an’la insan arasında sağlıklı ve canlı bir ilişkinin kurulmasını sağlamaktır.
Tefsir İlminin Temel Kavramları Nelerdir?
Tefsir:
Tefsir kelimesi sözlükte bir şeyi beyan etmek, açıklamak, izhar etmek, üzeri kapalı bir şeyi açmak, aydınlatmak ve keşfetmek gibi anlamlara gelir. Bir ilim dalı olarak tefsir, Kur’an ayetlerinin okunuşlarını, manalarını ve delalet ettikleri hükümleri inceleyen ilimdir.
Tevil:
Tevil kelimesi sözlükte bir şeyi aslına, varacağı yere ve kaynağına döndürmek demektir. Tevil kelimesi sözlükte bir şeyi aslına, varacağı yere ve kaynağına döndürmek demektir. Tefsir ve tevil, başlangıçta aynı anlamda birbirinin yerine kullanılmaktaydı. İmam Mâturîdî (ö. 944) tevili tefsir anlamında kullanarak tefsirine Tevilâtu’l-Kur’an adını vermiştir. Ancak tefsir ve tevil zamanla farklı iki kavrama dönüşmüştür.
Tefsir; Hz. Peygamber ve sahabeden geldiği için kesinlik arz eder. Genellikle ayetlerin lafızlarında görülür. Hakikate delalet ettiği için ekseriyetle tek bir anlam vardır. Lafızların zahirî manalarını ortaya çıkarmaktadır.
Tevil; Lafzın manalarından birini tercih anlamındadır, kesinlik ifade etmez. Genellikle ayetlerin manalarında görülür. Yoruma müsait olduğu için birden çok anlam vardır. Lafızların içsel anlamlarını ortaya çıkarmaktadır.
Tevilin Şartları Nelerdir?
- Tevile gidilen mana, ayetin delalet ettiği manalardan olmalıdır.
- Tevile gidilen mana hiç bir ayete ters düşmemelidir.
- Tevile gidilen mana, şer’i bir delile dayanmalıdır.
Meal ve Tercüme
Meal, sözün anlamını yaklaşık olarak tercüme etmektir. Terim olarak Kur’an-ı Kerim’in kısa açıklamalarla bir başka dile çevrilmesidir.
Tercüme, bir sözü bir başka dilden başka bir dile çevirmek, nakletmek anlamına gelir. Terim olarak bir sözün başka bir dildeki karşılığını bularak mealini o dile aktarmaktır. Tercüme yapan kişiye tercüman veya mütercim denir. Tercüme ikiye ayrılır. Bunlar lafzi tercüme ve manevi tercümedir. Lafzi tercüme, bir metnin bütün özellikleriyle başka bir dile aynen tercüme edilmesidir. Buna harfî tercüme de denir. Manevi tercüme metnin sadece mealinin başka bir dile aktarılmasıdır. Buna tefsirî tercüme de denir.
Kur’an’ı bütün incelikleriyle, mealiyle ve maksadıyla bir başka dile tercüme etmek mümkün değildir. Bu nedenle, onun çevirisini açıklamalarla desteklemek gerekir. Kur’an’ın bir başka dile çevirisine tercüme değil de meal denmesinin sebebi budur.
Tercüme veya meal, Kur’an’ın aslının yerini tutmaz ve namazda kıraat olarak okunmaz. Çünkü tercüme ya da meal, Kur’an’ın kendisi değil çevirenin Kur’an’dan anladığıdır. Bu nedenle meallerde bazı farklılıklar görülebilir.