Bunlar Avrupa Hunları, Sabirler, Avarlar, Bulgarlar, Hazarlar, Macarlar, Peçenekler,Kumanlar(Kıpçaklar) ve Oğuzlar(Uzlar)’dır.
1)- AVARLAR: 552 yılında Orta Asya’daki Avar İmparatorluğuna Göktürkler son verince, batıya doğru ilerleyerek Romanya’ya giren AVARLAR merkezi MACARİSTAN olan yeni devletlerini kurdular. * Çin kaynakları Avarlara JUAN- JUAN demektedir. * 619 yılında tek başına, 629 yılında da Sasanilerle ortaklaşa İstanbul’u kuşattılar. NOT: İlk defa İstanbulu kuşatan Türkler, Avarlardır. * Slav topluluklarının göç etmesine neden olarak, bunların doğu Avrupa ve Balkanlara inmesini sağladılar. Böylece Balkanların Slavlaşmasında etkili oldular. * 805 yılında Franklar tarafından yıkıldılar. 2)- BULGARLAR: Batı Hunları ve Ogur Türklerinin karışmasıyla ortaya çıkan Türk topluluğuna BULGAR denir. (Bulgar kelimesi karışmak anlamındadır.)
BÜYÜK BULGARYA DEVLETİ
| |
Tuna Bulgar Kama(Volga=İtil) Devleti Bulgar Devleti * Karadeniz’in kuzeyinde Göktürk Devletinin yıkılmasıyla “Büyük Bulgarya Devleti” kuruldu. Ancak kurucusu KUBRAT’ın ölümüyle Hazarlar tarafından yıkıldı. Bulgarların bir kısmı Tuna nehri, bir kısmı da Volga nehri kıyılarına göç etmek zorunda kaldı. Tuna Bulgar Devleti: Büyük Bulgarya Devleti’nin yıkılmasından sonra Tuna boylarına (Bugünkü Bulgaristan) göç eden Bulgar Türkleri burada Tuna Bulgar Devletini kurdular. * KURUM HAN zamanında Bizans’ı kuşattılar. (Avarlardan sonra Bizans’ı kuşatan 2. türk kavmidir.) * Bu bölgedeki halkın çoğu Slav olduğu için Türkler zamanla Slavlaşmaya başladılar. Boris Han zamanında Hırıstiyanlığı kabul ettiler. * Daha sonra ortaya çıkan bugünkü Bulgaristan Devleti Türk değil Slav devletidir. * Bugünkü Bulgaristan’da yaşayan Türkler, Osmanlılar zamanında balkanlara yerleştirilen Türklerdir. Kama Bulgar Devleti: Büyük Bulgarya Devletinin yıkılmasından sonra Volga=İtil kıyılarına giden Bulgarlar burada Kama Bulgar Devletini kurdular. * Hükümdarları Almış Han zamanında(X. yüzyıl) müslüman oldular. * 1236’da Moğolların egemenliğine girdiler. Altınorda Devletinin parçalanmasıyla kurulan KAZAN HANLIĞInın esas kitlesini oluşturdular. (Kama Bulgarlarına bugün KAZAN TÜRKLERİ denilir.) NOT: İtil(Kama) ulgarları benliklerini bugün de koruyarak varlıklarını sürdürmüşlerdir. Ancak Tuna Bulgarları Slavlar arasında yok olup gitmişlerdir. Bunda İtil Bulgarlarının İslamiyeti, Tuna Bulgarlarının ise hırıstiyanlığı kabul etmesinin payı büyüktür.
3)- HAZARLAR: Kuzey Karadeniz ve Kafkaslar arasındaki bölgede Göktürk Devletinin yıkılmasıyla HAZAR KAĞANLIĞI kuruldu. * Ticarette geliştiler. * Hazar yöneticileri Museviliği benimsediler. Halk arasında Hırıstiyanlık ve müslümanlık yayılmıştı. * Hazarlar ülkelerinde farklı dinleri içinde bulundurduklarından yüksek bir HOŞGÖRÜ vardı.
4)- MACARLAR: * Fin Ugor kavmi ile OGUR Türklerinin karışmasıyla MACAR kavmi ortaya çıkmıştır. * 896 yılında kendi adlarını verdikleri MACARİSTAN’a gelerek devletlerini kurdular. * X. yüzyılda Hırıstiyanlığın Katolik mezhebini benimsediler. (Bundan sonra Türklük özelliklerini kaybetmeye başladılar.) * Almanların (Germenlerin) doğuya doğru yayılmasını engelleyerek, Balkan topluluklarının(Slavların) Germenleşmesini önlediler.
5)- PEÇENEKLER: * Karadeniz’in kuzeyinde Don ve Dinyesper nehirleri arasındaki bölgeye yerleştiler. * Kiev Prensliğini yenerek, Rusların Karadeniz’e inmelerini engellediler. * 1071 Malazgirt Savaşına Bizans ordusu içinde ücretli asker olarak katıldılar. Ancak Selçukluların kendileri gibi Türk olduklarını anlayınca Selçuklu ordusu saflarına katıldılar. * Edirne ve Trakya’nın Marmara kıyılarına kadar olan toprakları Bizans’tan aldılar. * İzmir Beyi ÇAKA BEY Peçeneklerle temas kurdu. Buna göre Çaka Bey Peçeneklerle birlik olarak Anadolu ve Rumeli’den İstanbul’u kuşatmak istiyordu. Ancak Bizans kurnaz bir politikayla, yine bir Türk topluluğu olan KUMANLAR’ı Peçenekler üzerine saldırtarak, Peçeneklerin dağılmasına sebep olmuştur.
6)- KUMANLAR (KIPÇAKLAR): * Volga’yı aşarak Avrupa’ya ve Balkanlara girmişlerdir. * Kıpçakların Karadeniz’in kuzeyinde hakim oldukları topraklara “KIPÇAK BOZKIRLARI” denilmektedir. * Macaristan’a giden Kıpçaklar ROMEN devletinin kurulmasında etkili olmuşlardır. * Kıpçakların Oğuz Türkleriyle yaptığı mücadeleler DEDE KORKUT HİKAYELERİ’nin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. * CODEX CUMANİCUS(Kodeks Kumanikus); Kıpçak Türk şivesi ile yazılan Latin, Fars ve Kuman dilleri üzerine yazılmış bir sözlüktür. 7)- UZLAR (OĞUZLAR): * Tarihte türk Milletinin siyasi, kültür ve medeniyet alanında en büyük rolü oynayan koludur. * Oğuzlara; Bizanslılar UZ, Ruslar TORKİ veya TORK, Araplar GUZ demişlerdir. * 24 Oğuz Boyu vardır. * Hazar denizinin kuzeyinden bir kolu “UZ” adı ile Avrupa ve Balkanlara göç etti. * Balkanlara gelen UZLAR Bizans ordusunu ve Bulgarları yendi. Ancak Peçenek akınları, soğuklar, salgın hastalıklar yüzünden dağılıp yok oldular. * Uzların bir kısmı Malazgirt Savaşı sırasında Bizans Ordusu saflarından, Selçuklu Ordusuna geçtiler.
KARADENİZ’İN KUZEYİNDEN AVRUPAYA YAPILAN TÜRK GÖÇLERİNİNSONUÇLARI: Avrupa Hunları, Bulgar, Avar, Macar, Peçenek, Kuman ve Uz Türklerinin Avrupa’ya yaptığı göçler olumlusonuçlar getirmedi. Bu Türkler Avrupa’daki diğer halklar arasında silinip gittiler. SEBEPLER: 1)- Hırıstiyanlık dinine girmeleri, onları Türklük özelliklerinden ayırdı. 2)- Anayurttan gelen göçlerle beslenemediler, bu yüzden kalabalık Slav toplulukları içinde milli benliklerini kaybederek eridiler. NOT:Türklerin Avrupa’da kurduğu yukarda saydığımız devletler, Avrupada sonradan meydana gelen bir çok olayı sebep ve sonuçlarıyla etkilemişlerdir. Bugünkü Avrupa’nın siyasi ve etnik yapısını büyük ölçüde bu Türk Devletleri etkilemişlerdir.
Abid Yaşaroğlu Hocanın Ders Notlarından…