BATI BLOKUNUN KURULUŞU;
* II.Dünya savaşı dünyadaki dengelerde büyük bir değişime neden olmuştu.
*Uluslar arası politikada daha önce aktif roller üstlenen devletlerin savaşdan yıpranarak çıkması Avrupa ve dünya siyasetinde boşluk meydana getirmiştir.
*SSCB’nin yayılmacı politika izlemesi SSCB yayılmasını ancak ABD’nin engelleyebileceği yönündeki telkin ABD’nin Batının liderliğini üstlenmesi için açık bir davetti.Bu davet ABD’yi aktif politika izlemeye sevk etmişti.
*ABD’de 1946dan sonra SSCB yayılmasına karşı doğu bloğunu kuşatmaya yönelik bir çevreleme politikası izlemeye başladı.*Bu doğrultuda Truman Doktrini ve Marshall planı uygulamaya konulmuş paktlar kurulmuş askeri anlaşmalar imzalanmıştır.
TRUMAN DOKTRİNİ
*ABD’nin batı dünyasının liderliğini açık bir şekilde üstlenmek için yaptığı ilk girişim turuman Doktrinin ilanı olmuştur.
*Truman Doktrini yeryüzünün iki bloka ayrıldığının ve SSCB-ABD mücadelesinin başladığını ilan etmiştir.
*Doktrinin uygulanması bir başka açıdan 2. dünya savaşından önce İngiltere’nin etkisi altındaki bir bölgenin kontrolünün ABD tarafından devraldığının göstergesidir.
MARSHALL PLANI
*Marshall planına göre Avrupa ülkeleri her şeyden önce kendi aralarında bir ekonomik iş birliğine girişmeli iş birliği sonunda ekonomik açık ortaya çıktığında ABD bu açının kapatılması için yardım etmeliydi.
*16 Avrupa ülkesinin üyeleri (Türkiye dahil) ABD’ye sunulmak üzere bir “Avrupa ekonomik kalkınma proğramı” hazırladılar
*ABD bu program üzerine “Dış Yardım Kanunu”nu çıkardı ve 16’lara ekonomik yardım yaptı.
*Avrupa da Marsshall yardımları sonucu 3 yıllık bir süre içinde tarım ve sanayi üretimi savaş öncesine göre büyük oranda artış gösterdi
NATO’NUN KURULUŞU
*Marshall Planı ve Truman Doktrini,SSCB’nin Orta Doğu ve Avrupa’daki yayılma faaliyetlerine karşı ABD’nin almış olduğu ilk tedbirlerdir.
*İngiltere,Fransa, Belçika, lüksenburg ve Hollanda arasında Batı Avrupa Birliği adı verilen bir birlik kuruldu (1948) *Berlin Buhranı (Haziran 1948),Batı savunmasının örgütlenmesine hız vermişti. Ancak Batı Avrupa devletlerinin gücü SSCB2ye karşı gerekli dengeyi kurmaktan yoksundu
*Sonunda SSCB’nin tehditlerine karşılık 4 Nisan 1949’da 12 Batılı ülke arasında kısa adı ile NATO olan Kuzey Atlantik İttifakını kurdu.
*Türkiye ve Yunanistan 1952’de,Batı Almanya 1955’te NATO’ya katılmıştır
AVRUPA EKONOMİK TOPLULUĞU(AET)
*Avrupa’nın bütünleşmesi ile ilgili düşünceler çok eskilere dayanmakla beraber bu düşünceyi gerçekleştirecek koşullar ancak 20. yüzyılda oluşmuştur.
*Bu yüzyılın ilk yarısında iki büyük savaşın acısını yaşayan Avrupa,bir daha bu tür çatışmaların yaşanmaması için çözüm arayışına girmiştir.
*Çözüm olarak da Avrupa devletleri arasındaki düşmanlığı ortadan kaldıracak bir bütünleşmenin gerçekleştirilmesi düşüncesi benimsenmiştir.
*Birliğin asıl temeli ise 9 Mayıs 1950 tarihinde Fransız Dış İşleri Bakanı Schuman’ın yayımladığı bir bildiri ile atılmıştır.
*Bu girişim Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu kurulmuştur (1951).
*1957’de Roma Antlaşması ile Avrupa Ekonomik Topluluğu kurulmuştur.
Abid Yaşaroğlu Hocanın Ders Notlarından…