II.Dünya Savaşı‘nda Türk Dış Politikası Nelerdir;
* 1939 ‘ da İtalya , Arnavutluk ‘ u işgal etti . Bu durum Türkiye , İngiltere , Fransa ‘ yı birbirine yaklaştırdı.*Almanyave Sovyetlerin imzaladıkları dostluk ve saldırmazlık ant. Türk dışişlerinin oluşturmaya çalıştığı dengelere zarar verdi. *SSCB ‘ nin daveti üzerine 25 Eylül ‘ de Moskova ‘ ya giden Türk Dışişleri Bakanı ,İngiltere ve Fransa ile imzalanacak antlaşmaya bu ülkeninde katılımını sağlamaya çalıştı . Buna karşılık SSCB ise Boğazlar geçiş statüsünün kendi lehine değiştirilmesine ve Boğazlar üzerinde Türkiye ile birlikte söz ve kontrol hakkı ve Türkiye‘nin İngiltere ve Fransa ile yakınlaşmasını engellemek istemiştir .* Görüşmelerden olumlu bir sonuç çıkmaması üzerine Türkiye , 1939 ‘ da İngiltere ve Fransa ile “ Karşılıklı Yardım Antlaşması “nı imzaladı.*Ayrıca antlaşmaya eklenen ayrı bir protokolde Türkiye , kendisine SSCB ile savaşa girmek zorunda bırakacak herhangi bir yükümlülükten muaf tutuldu .
*İngiltere ,almanyanın balkan hareketine başlaması üzerine Türkiye üzerinden orta doğu petrollerine ulaşmasından çekiniyordu. *1941 yılı başlarında Yunanistan‘ı Almanlarca işgali tehlikeyi Türkiye sınırına kadar dayandırdı.Almanya ile Türkiye arasında bir saldırmazlık paktı imzalandı . *Almanların Stalingrad yenilgisinden sonra İngiltere ve Türkiye Adana Konferansı ‘nda bir araya geldi .*Yapılan görüşmelerde , Türkiye‘nin savaşa katılması için hazırlıksız olduğu dile getirildi . İngiltere Konferansı sonunda yapılacak yardımın arttırılabileceğini bildirdi . Böylece Türkiye Müttefiklere yakınlaşmakla beraber savaş dışında kalmayı başardı . *İngiltere ve Türkiye Dışişleri bakanları Kahire ‘ de bir araya geldi . Müttefiklerin isteği üzerine Türkiye savaşa katılma konusunda iddia etmek isteyen Roosevelt ve Churchill , İnönü ‘ yü Kahire ‘ ye davet etti . *4 – 6 Aralık ‘ ta gerçekleşen Kahire görüşmelerinde İnönü Türkiye ‘ nin ihtiyacı olan silah ve malzemenin sağlanması şartıyla savaş katılmayı ilke olarak kabul etti .*Türkiye ‘ ye askeri nitelikli Alman gemilerin Boğazlardan geçmesini engelledi ve Almanya ‘ ya yaptığı ihracatı durdurdu . *Türkiye 23 Şubat 1945 ‘ te San Francisco Konferansı ‘ na katılabilmek ve Birleşmiş Milletler Teşkilatı ‘ nın asil üyeleri arasında yer alabilmek için Almanya ‘ ya savaş açtı .
II. DÜNYA SAVAŞININ TÜRKİYEYE ETKİLERİ
*Türkiye II.Dünya Savaşı ‘ na fiilen katılmamasına rağmen , savaşın getirdiği ağır ekonomik şartları tümüyle yaşadı . * 1929 Ekonomik Buhranı sonucunda büyük ölçüde daralmış olman ithalat , daha savaşın ilk yıllarında yarı yarıya düştü . *Malların yüksek kar elde edilerek satılması mevcut hükümetleri bazı kararlar almak zorunda bıraktı .
Yersiz fiyat yükselmelerine engel olmak amacıyla fiyatları yükseltilen maddelere “ Narh koyma “ bu kararlardan bir tanesi idi . * Üretim , dağıtım ve tüketim ilişkileri tümüyle devlet kontrolü altına alındı . Petrol Ofisi , Et ve Balık Kurumu gibi bazı kurumlar oluşturuldu . * 1942 YILINDA BÜYÜK ŞEHİRLERDE KARNE UYGULAMASINA GEÇİLDİ.*Varlık Vergisi Kanunu , 1942 ‘ de kabul edildi . 15 Mart 1944 ‘ te kaldırıldı . *Savaş bittiğinde Türkiye ekonomisi 1934 ‘ te bulunduğu gelişme düzeyinin altına düştü *II.Dünya Savaşı ‘ nın olumsuz etkileri Türk Edebiyatına da yansıdı . *Türk yazar ve şairleri daha çok sosyal gerçekçilik akımının etkisinde kalarak ülkenin içinde bulunduğu sosyal değişim ve gelişmeyi bütün yönleri ile eserlerinde işlediler .* Şiirde serbest nazımı savunan GARİP akımı bu dönemde ortaya çıktı .*Ankara Radyosu deneme yayınlarından sonra 1943 ‘te sürekli yayına geçti .
Abid Yaşaroğlu Hocanın Ders Notlarından…