AVRUPA’DA SAVAŞ
*İngiltere ve Fransa , alman ekonomisini zayıflatarak savaşı kısaltmak istediler
*Bu amaçla Almanya’ya gelen kömür cevherinin gelişini durdurmak için Norveç kıyılarını mayınladılar . *Bunun üzerine Almanya , Danimarka ile Norveç ‘ i ele geçirdi .
*1940 ‘ da Hollanda , Belçika ve Fransa’ya saldırdı . Hollanda ve Belçika ‘ yı kısa sürede ele geçirdi .(mayıs 1940) Ardından Fransa’da düştü haziran 1940 .
*Almanya Fransa topraklarının işgal etmediği bölümün de de kendi kontrolünde Vichy hükümetini kurdu .
*Almanya’nın avrupayı işgali üzerine İngiltere yalnız kaldı ancak alman hava saldırıları başarısız oldu.
*Hitler , hayat sahası için gerekli zenginlikleri doğuda aramaya karar vererek SSCB ‘ yi hedef seçti . *SSCB ‘ nin Alman hayat sahası içindeki Balkanlar ve Boğazlara doğru genişlemesi ve silahlanması , Almanya ‘ nın çıkarlarına uygun değildi .
* Almanya , SSCB işgalinden önce Balkanlara yönelerek Romanya ve Bulgaristan ile ittifak antlaşmaları yaptı . Kısa sürede Yugoslavya ve Yunanistan ‘ ı ele geçirdi .
*Daha sonra 1941 ‘ de SSCB ye saldırarak “ Barbarossa “ harekatını başlattı . Almanya , iklim şartlarından dolayı hedefine ulaşamadı . Ruslar , sınırlıda olsa onları geriletti .
*Almanya , 1942 ilkbaharında güneye doğru yöneldi . Amacı Kafkaslar üzerinden İran ‘ a geçerek petrol kaynaklarını ele geçirmek , Hindistan ‘ a ulaşarak Japonya ile birleşmek ve İran üzerinden rusyaya müttefiklerinin yardımını engellemekti.
* SSCB ‘ nin orduları Stalingrad ‘ a çekildi . Stalingrad’da üç ay süren mücadele , Almanların yenilgisiyle sonuçlandı .
* Bu yenilgi Mihver devletler için bir döküm noktası oldu . Almanya ‘ nın kaynakları hızla tükenmeye başladı .
*Almanya el emeğine ihtiyaç duyunca işgal bölgelerindeki işçileri fabrikalarda çalışmaya zorladı . Bu durum gençlerin yer altı direniş örgütlerine katılmasında etkili oldu .
KUZET AFRİKA’DA SAVAŞ
* 1940 ‘ta İtalya ‘nın savaşa girmesi Akdeniz ve Doğu Afrika ‘ da İngiltere ‘ yi zor durumda bıraktı . *İngiltere , denizlere egemen bir devletti . İngiltere ‘ nin mağlup edilebilmesi ancak İngiliz donanmasının en önemli üslerinin alınmasıyla sağlanabilirdi . Bu önemli üslerden biride Süveyş Kanalı idi .
*Akdeniz ‘ e kesin hakim olmak isteyen İtalyanlar Süveyş harekatına karar verdiler .
*Süveyş ‘ in 150 km batısına kadar geldiler .
*Karşı saldırıya geçen İngilizler , İtalyanları Mısır dan çıkarıp Bingazi ‘ yi ele geçirdiler.
*İtalya , 1941 de Kuzey Afrika’da yeni bir harekat başattı .
*Plana göre İtalya güneyden ; Almanya Kafkaslar ve İran üzerinden Mısıra gelip Orta Doğu Bölgesine kıskaç içine alacaktı . Japonya ‘ nın , İran ‘ a gelmesiyle savaş sona erecekti .
* Bingazi ,derne , tobruk alındı ancak İngilizler karşı saldırıya geçerek İtalya ‘ nın sömürgelerini elinden alırken Kuzey Afrika ‘ nın büyük bir bölümünü ele geçirdi .1943 Mayısı ‘ na gelindiğinde tüm Alman ve İtalyan birlikleri teslim oldu . Bundan sonra müttefikler Avrupa ‘ ya yöneldi .
ASYA VE PASİFİK’TE SAVAŞ
SAVAŞ ÖNCESİ ABD
* Birinci Dünya Savaşından sonra ABD Avrupa’daki gelişmelere karışmama kararı aldı .
*Amerikan kamuoyu Almanya ‘ ya karşıydı . Ancak tarafsızlık politikası gereği ABD başkanı Roosevelt , Amerikan halkından düşüncelerinde bile tarafsız kalasını istedi .
*ABD , savaşın Almanya lehine dönmesi üzerine tarafsız yasalarını değiştirdi ve silah satışını serbest bıraktı .
*Alman ilerleyişi durdurulamayınca 1940 ‘ ta İngiltere ‘ ye para ve silah yardımı da yaptı .
*1941 ‘ de Amerika “ Ödünç Verme ve Kiralama Yasası “ nı çıkardı . Buna göre her ülke yiyecek ve savaş malzemesi dahil her türlü yardımı kesme “ bedeli savaş sonunda ödenmek şartıyla “ alabilecekti
b-)PEARL HARLBOUR BASKINI VE ABD ‘ NİN SAVAŞA GİRİŞİ
* Japonya 1. Dünya Savaşı ‘ ndan sonra Pasifik bölgesinde ABD ve İngiletere ‘ nin baskısı altında kalmıştı . Japon yöneticiler 2. Dünya Savaşı ile bu baskıdan kurtulmak istedi .
*İngiltere ve Fransa Avrupa ‘ da savaşınca Japonya daha serbest kaldı .
* Fransa , Almanya ‘ ya yenilince Japonya , Fransa ‘ ya ait Çin hindi ‘ nden stratejik üsler aldı . *Roosevelt , Japonya ‘ ya petrol ambargosu koyarak Japon ekonomisini yıprattı . Bu meseleyi diplomatik yollarla çözemeyen Japonya , 7 Aralık 1941 ‘ de ABD ‘ nin Pasifik üstünlüğünü simgeleyen Hawaii takımadalarından Honololu ‘ daki deniz ve hava üssü Pearl Harlbour ‘ a saldırdı .
*Bu saldırı üzerine ABD savaşa girmiş oldu . Ancak Japonya ‘ nın askeri açıdan önemli bu üssü işgal etmemesi , harekatın stratejik açıdan başarılı olmasını engelledi .
*Almanyanınm hiçbir yükümlülüğü olmamasına rağmen abd’ye savaş açtı
* ABD , Ocak 1942 ‘ de İngiltere , SSCB ve 22 devletin katılımı ile Birleşmiş Milletler ittifakını kurdu .
c-) Pasifik Savaşları
* 1942 ‘ ye gelindiğinde Almanya Avrupa’da ; Japonya Uzak Doğu da üstünlüğü elinde tutmaktaydı . *Japonya , Pearl Harlbour saldırısından sonra ABD ‘ nin üslerini ele geçirdi . Nisan 1942 ‘ de Japonya , Avustralya ‘ da durduruldu .
C-) BARIŞA DOĞRU
1-) Avrupa ‘ da Savaşın Sona Ermesi
* İtalya’yı Kuzey afrikadan atan Müttefikler Avrupa ‘ ya yöneldi .
*1943 ‘ te Sicilya ‘ nın stratejik noktalarına çıkarma yapıldı .
*Mihver Devletlerin Avrupa ’ daki yenilmezliği sona erdi .
* Mussoli ‘ni , iktidardan düşerken Genelkurmay başkanı başbakanlığı aldı ve Müttefiklerle 3 Eylül 1943 ‘ te Ateşkes Antlaşması imzalandı . * Almanya buna karşılık Kuzey İtalya ‘yı işgal edip bir hava harekatı ile Mussolini ‘ yi tutsak olduğu yerden kurtardı . Daha sonra Almanlar , Roma‘ yı ele geçirerek Müttefiklere karşı savunma hattı kurdu . *1944 ‘ te İngiliz ve ABD birlikleri Almanların çok müstahkem bir hale getirdikleri için saldırı beklemedikleri Normandiya ‘ dan büyük bir çıkartma yaptı . *Müttefikler başarılı oldu ve Paris ‘ e ulaştı . Hitler , savaşın son aylarında gerilla direnişi yapmayı planladı . Ancak bunun için zaman kalmamıştı . * II.Dünya Savaşı ‘ nın sonlarına doğru gelecekteki barışın esaslarını saptamak amacıyla Roosevelt Churchill ve Stalin arasında 1945 ‘ te Yalta konferansı yapıldı . *İngiltere Avrupa’da SSCB ile tek başına başa çıkamayacağını anladığından ABD’nin desteğini sağlamak istiyordu. * SSCB ise işgal ettiği doğu avrupadan çekilme ve serbest seçimlerin yapılması sözünü verdi . *San Fransisco Konferansı sırasında 7 Mayıs 1945 ‘ te Almanya kayıtsız şartsız teslim olmuş ve Avrupa ‘ da savaş sona ermişti . *Bunun üzerine Berlin yakınlarında Postdam da abd,sscb ve İngiltere bir konferans toplayarak almanyanın tesliminden sonra imzalanacak anlaşmanın şartları görüşüldü, *Buna göre Almanya dörde bölündü ve abd,İngiltere,Rusya ve Fransa tarafından işgal edildi
PASİFİKTE SAVAŞIN SONA ERMESİ *Ekim 1944 ‘ te Japon donanması hemen hemen ortadan kaldırıldı . 2 Eylül 1945 ‘ te Ateşkes Antlaşması imzalandı ve II. Dünya Savaşı sonra sona erdi .
*1944 yılında Japon donanması bir güç olmaktan çıkarılmıştı ancak adaların teker teker alınması oldukça büyük kayıplara neden olabilirdi.Bu nedenle ABD atom bombası kullandı ve Japonya 2 eylül 1945 tarihinde teslim oldu VE 2.DÜNYA SAVAŞI SONA ERDİ
Abid Yaşaroğlu Hocanın Ders Notlarından…