Hadis ilmi ile ilişkisi olan diğer İslami ilimler nelerdir? Hadis-tefsir ilişkisi… Hadis-Fıkıh ilişkisi… Hadis-Akaid ve Kelam ilişkisi… Hadis-Siyer ve İslam tarihi… Hadis-Dil Bilimleri ilişkisi…
İslamî ilimlerde bilginin başlıca iki kaynağı; Kur’an-ı Kerim ve Sünnettir.
Hadis ilmi, diğer İslami ilimler için kaynak olma özelliği taşıdığı gibi yöntem bakımından da diğer İslami ilimler üzerinde etkili olmuştur.
Hadis ilmi ile ilişkisi olan diğer İslami ilimler:
- Tefsir
- Fıkıh
- Akaid ve Kelam
- Siyer ve İslam Tarihi
- Dil Bilimleri
Hadis-Tefsir İlişkisi
Allah Teâlâ, Kur’an-ı Kerim’i sevgili Peygamberimiz aracılığıyla bize ulaştırmıştır. Peygamber Efendimiz bize Kur’an-ı Kerim’i okuyarak öğrettiği gibi aynı zamanda ayetlerin anlamlarını da açıklamıştır. Kur’an-ı Kerim’in ilk müfessiri
Peygamber Efendimizdir.
Peygamber Efendimizin sözleriyle ve davranışlarıyla Kur’an-ı Kerim’i nasıl tefsir ettiğini Hadis-i Şerifler vasıtasıyla öğrenebiliriz.
Tefsir ve hadis ilimleri her zaman sıkı bir bilgi alışverişi içinde olmuştur. Nitekim tefsir kitaplarının bir bölümünü rivayet tefsirleri oluşturmaktadır.
Hadis-Fıkıh İlişkisi
İslam fıkhında ibadetlerden sosyal hayata varıncaya kadar pek çok hüküm Kur’an ayetlerine ve Peygamberimizin hadislerine dayalı olarak belirlenmiştir.
Kur’an-ı Kerim’de Resulullah’ın “kanun koyucu” olduğu açıkça ifade edilmiştir.
Fıkıh ilmi, Peygamberimizin hayatı ve hadisleri ile doğrudan doğruya ilgilidir.
“Allah ve Resulü bir iş hakkında hüküm verdikleri zaman, hiçbir mümin erkek ve hiçbir mümin kadın için kendi işleri konusunda tercih kullanma hakları yoktur. Kim Allah’a ve Resulüne karşı gelirse şüphesiz ki o apaçık bir şekilde sapmıştır.”
(Ahzâb suresi, 36. ayet)
Hadis-Akaid ve Kelam ilişkisi
İslam inanç esaslarının tanıtılması ve savunulmasında Peygamber Efendimizin hayatının özellikle Mekke Dönemi’nin bilinmesi oldukça önemlidir.
Kelam ilminin “kader inancı” gibi bazı tartışmalı konularında Peygamberimizin hadisleri hakem rolünü üstlenmektedir.
Hadis kaynaklarının birçoğunda İman bölümü yer almıştır.
İman ile ilgili konularda çok sayıda hadis delil gösterilmiştir.
Hadis-Siyer ilişkisi
Konu bakımından hadis ve siyer ilimleri birbirine çok yakındır. Her iki ilim dalının ortak hedefi, Peygamber Efendimizi tanımaktır.
Siyer ilmi, İslam tarihinin başlangıcı ile ilgilidir.
Siyer ve İslam tarihinde Peygamber Efendimizin hayatı özellikle kronolojik sırayla incelenir.
Hadisleri anlayabilmek ve doğru yorumlayabilmek için siyer ve İslam tarihinin tespit ettiği kronoloji oldukça önemlidir.
Siyer ve hadis ilimleri birbirine her zaman ihtiyaç duyar ve birbirini tamamlar.
Peygamber Efendimizin şahsiyetini tanımak için de hadislerde yer alan bilgiler çok kıymetlidir.
Hadis-Dil Bilim ilişkisi
Peygamber Efendimiz Arap diline birçok yönden hakimdi. Arapçanın farklı lehçelerini bilir, konuşurken edebi bir dil kullanırdı. Konuşmalarında benzetmelere, örneklere, mecazi ifadelere ve edebi sanatlara yer verirdi. Hadis-i şeriflerden Arap dilinin inceliklerine dair pek çok detay öğrenebiliriz.