Gizem Gül’ün röportajı
İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sağlık A.Ş. tarafından 2002 yılından beri fakir ve muhtaç hastalara evlerinde sağlık hizmeti veriliyor. Hasta, yaşlı, engelli ve kronik rahatsızlığından dolayı bakıma muhtaç kişilere doktor muayenesinin yanı sıra, fizyoterapi, psikolojik danışmanlık, hemşirelik, refakat hizmeti, kişisel temizlik ve hastaların yaşadıkları evin temizliği gibi hizmetler de sunuluyor. 2002 yılından bu yana yaklaşık olarak 181 bin kişinin faydalandığı evde sağlık hizmetleri ile ilgili Sağlık A.Ş. Genel Müdürü Dinçer Çetintaş ile konuştuk.
Evde bakım hizmetinden biraz bahsedebilir misiniz? Evde bakım hizmetinde ne tür hizmetler veriliyor?
Hasta, yaşlı, engelli, kronik rahatsızlığından dolayı bakıma muhtaç kişilere, aileleri ile yaşadıkları ortamda eğitimli ve doktor, hemşire, fizyoterapist gibi sağlık personeli tarafından fizyolojik, psikolojik ihtiyaç ile tedavilerini karşılayacak şekilde muayene, takip ve bakım hizmetlerini kapsar. Bu bağlamda hastalara sosyal çalışma, doktor muayenesi, fizyoterapi, psikolojik danışmanlık, hemşirelik hizmetleri, hasta nakli, hastane ve ev refakati, hane ve kişisel temizlik hizmeti verilmektedir. Geçen yıllar içerisinde hane bakım onarım, evde radyolojik görüntüleme, uzman konsültasyonu, hastane ve ilaç temini gibi hizmetler de verilmiş ancak gelişen ihtiyaçlar, talepler veya değişen kanunlar neticesinde hizmet kalemlerinde yıldan yıla değişen güncellemeler olmuştur.
Evde bakım hizmeti neden önemli? İstanbul Büyükşehir Belediyesi bu hizmeti verirken neyi amaçlıyor?
İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak evde bakım hizmetinde şu amaçları güdüyoruz:
Evde Sağlık Hizmetine ihtiyaç duyan hasta, özürlü ve yaşlılara ulaşılması,
Evde Sağlık Hizmeti kapsamına alınan ve tedaviye ihtiyacı olan kişilerin tedavilerinin düzenlenmesi, tedavi giderlerinin karşılanması ve gerekli eğitimin verilmesi,
Kişisel bakımını sağlayamayan bireylerin; kişisel bakımlarının sağlanması, hastaların yaşadıkları ortamların sağlık koşullarına uygun hale getirilmesi,
Hasta ve yakınlarının, sahip olduğu hastalıkları hakkında eğitimli ve kendine yeterli hale getirilmesi sağlanarak; bilinçsiz sağlık uygulamaları ile oluşabilecek komplikasyonların önlenmesi ve hastalık seyrinin ağırlaşmasının engellenmesi,
Sağlık hizmetinin hastanın evine kadar götürülmesi ile hem hastanelerde meydana gelebilecek yığılmaların önlenmesi, hem de hastanede yatış sürelerinin azaltılması bu suretle tedavi maliyetlerinin düşürülmesi ve ülke ekonomisine katkıda bulunulması amaçlanıyor.
Evde bakım hizmetinden kimler faydalanabilir? Bu hizmetten yararlanmak isteyenler nereye başvurmalı?
Verilen tüm hizmetlerde hastanın ihtiyaç sahibi olması, maddi ve sosyal yönden yetersiz durumda olması temel kriterlerdir. Öncelikli hedef toplumda kimsesiz, yaşlı ve düşkün durumdaki hastalara destek olmaktır.
Hastanede yatmayı gerektirmeyecek şekilde tıbbi tedavi ve bakımı gereken hastalar, herhangi bir tedavi gerektirmeyen ancak kendine bakamayacak, günlük aktivitelerini tek başına yapamayacak durumda bakıma muhtaç kişiler bu hizmetten yararlanabilir.
Evde bakım hizmetinden yararlanmak isteyenler nasıl başvuru yapmalılar?
Başvurular 153 numaralı telefon hattı veya internet adresi üzerinden şahsen, hasta yakını veya hasta bildiriminde bulunmak isteyen vatandaşlar tarafından yapılabilir. Başvuruyu alan personel tarafından hastanın hem iletişim ve adres bilgileri hem de faydalanmak istediği hizmetler kurumsal “Evde Sağlık Hizmetleri” programına kayıtları gerçekleştirilir.
Peki başvuru yapıldıktan sonra süreç nasıl işliyor?
Evde sağlık hizmetleri kapsamında hizmet verilebilecek özellikteki hastalar için, yapılan başvuru sonrasında 2 gün içerisinde kurumumuz tarafından “sosyal çalışma” ekibi görevlendirilerek evlerindeki ilk ziyaret gerçekleştirilip durum tespiti yapılmaktadır. Sosyal çalışma ekiplerinin bu durum tespiti sonrasında da eğer hasta kurumumuzun hizmet verebileceği, evde sağlık misyonu içerisinde değerlendirilebilecek özellikte olması durumunda evde doktor muayenesi ile sağlık açısından ihtiyaçlarına göre süreç devam ettirilmektedir.
Evde bakım hizmeti karşılında hastalardan herhangi bir ücret alınıyor mu?
Kurumsal olarak evde sağlık hizmetlerinin hiçbir evresinde hastadan ücret talep edilmemektedir. Verilen tüm hizmetler İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından ücretsiz olarak ihtiyaç sahiplerine sunulmaktadır.
Hastalar doktorlar tarafından ne kadar sıklıkla kontrol ediliyor?
Doktor ziyaretleri hastanın tıbbi ve sosyal durumu baz alınarak hasta dosyasını oluşturan ilgili doktor tarafından düzenlenmektedir. Bu ziyaretlerin aralıkları da buna göre belirlenmekte olağan durumlarda en fazla ayda bir kere hastaya doktor kontrol ziyareti yapılmaktadır.
Şimdiye kadar evde bakım hizmetinden ne kadar kişi yararlandı?
Hizmet başlangıç tarihi olan 24.07.2002’den 30.10.2013 tarihine kadar 181 bin 118 hastaya hizmet verdik. Tabi sayı her sene hizmet alan kişi sayısına göre toplam alınarak hesaplanmış olup bunların bir kısmı 1 yıldan daha uzun süre birimimiz tarafından takip ve tedavileri sürdürülen hastalardır.
Doktor muayenesi ya da kontrolü dışında hastaların yaşadıkları evin temizliği, kişisel temizlik hizmeti, refakatçi hizmeti gibi hizmetler de veriliyor. Biraz bunlardan bahsebilir misiniz?
Hastane ve ev refakatı; hastanede yatması gereken hastalara hastane tarafından yazılı talep gelmesi halinde hastaya yardımcı olması üzere yattığı süreler boyunca refakatçi temin edilmesi şeklindedir. Yine bu hizmet için hastanın kimsesiz olması veya yeterli düzeyde ilgilenecek yakınlarının olmaması gerekmektedir. Ev refakati de evinde yalnız olan aynı özelliklerdeki hastaya sosyal açıdan destek olmak üzere personel ziyaretlerini kapsamakta olup bu bağlamda alışveriş, yürüyüş, kitap gazete okuma gibi sosyal istek ve ihtiyaçlar karşılanmaya çalışılmaktadır. Bu hizmet hastane refakatinin aksine 24 saat esası üzerinden değil gündüz şartlarında belli aralıklarla belli sürelerde yapılan ziyaretlerle sağlanmaktadır.
Hane ve kişisel temizlik; hastanın evinin temizliği, derlenip toplanması, silinip süpürülmesi ile hastanın kendisinin banyo, traş, tırnak kesimi gibi bilinen klasik bakımlarının yapılmasıdır. Yine bu hizmette evde refakat hizmeti gibi belli aralıklarla ve sürelerde gerçekleştirilmektedir.
Ayrıca hizmetlerimizden hasta nakli; hasta nakil ambulansları ile sağlanmakta, hastanın evinden alınıp hastanede işlemlerinin gerçekleştirilmesi ve sonrasında da tekrar evine nakledilmesi süreçlerini kapsamaktadır. Bu hizmetten yatağa bağımlı veya hastaneye gidemeyecek durumda olan kimsesiz veya yeterli düzeyde ilgilenecek yakını olmayan hastalar faydalanabilmektedir. Hasta nakil ambulansından faydalanmak için ayrıca hastaların kurum olarak takip ettiği ve evde sağlık hizmetleri birimimizin tedavisi altında olan hastalar olması gerekmektedir.
On5yirmi5