Son kamuoyu araştırması, halkın yargı reformuyla ilgili eğilimlerini ortaya koydu. 26-27 Şubat’ta yapılan anketten, reforma yüzde 80 ‘evet’ çıktı. AK Parti‘nin yanı sıra CHP, MHP ve BDP‘li seçmenlerin de büyük bölümü reformu destekliyor. Katılımcılar, yargıya güvenin azaldığına, reformun zorunlu olduğuna ve anayasa değişikliğinin mevcut Parlamento eliyle yapılması gerektiğine inanıyor.
Metropoll Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi‘nin 26-27 Şubat tarihlerinde, 31 ilde ve bin 346 kişi üzerinde yaptığı anket, son tartışmaları aydınlatacak çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. Araştırmaya göre, vatandaşların yüzde 78,7’si yargı reformunun ihtiyaç olduğunu düşünüyor. Bu soruya verilen cevapların, etnik, inanç ve siyasî görüş farklılıklarına göre dağılımı da yapılıyor, toplumun reform için hemfikir olduğu sonucuna varılıyor. Ayrıca her 10 katılımcıdan 7’si yeni bir anayasa isterken, muhalefetin ‘anayasa değişikliğini bu parti yapamaz’ tavrını halk benimsemiyor. Yargı reformunun mevcut Meclis tarafından gerçekleştirilmesi gerektiğini düşünenlerin oranı yüzde 62,3.Ankete katılanların büyük bir kısmı reformun referanduma sunulması durumunda onaylayacağını kaydediyor. Partilerin seçmenlerine göre dağılım da ilginç sonuçlar içeriyor. BDP’lilerin yüzde 89,3’ü, MHP’lilerin 82,8’i, AK Partililerin 78,7’si, CHP’lilerin 74,4’ü reform talebinde bulunuyor. ‘Darbe Planları Gölgesinde Türkiye’de Siyaset ve Yargı Gerilimi’ adını taşıyan çalışmaya göre halk yargının tarafsız ve bağımsız olmadığına inanıyor. Hükümetin yargı makamlarına müdahale ettiğini düşünenlerin oranı yüzde 57,8, Genelkurmay’ın yargı kararları üzerinde etkili olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 39,9.
HALKIN YÜZDE 80’İ YARGI REFORMUNA DESTEK VERİYOR
Yargı reformuna, halktan büyük destek geldi. Metropoll‘un anketine göre vatandaşların yüzde 78,7’si reforma ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Her 10 katılımcıdan 7’si yeni anayasa isterken, CHP ve MHP’nin "anayasa değişikliğini bu Meclis yapamaz" tavrını benimsemiyor. Katılımcıların yüzde 57’si ‘Anayasa değişikliğini mevcut Meclis yapabilir.’ diyor.
Prof. Dr. Özer Sencar, Dr. Sıtkı Yıldız ve Dr. Ünal Bilir tarafından hazırlanan ankete katılanların büyük çoğunluğu, yargı reformunu destekliyor. "Türkiye’de yargı reformuna ihtiyaç var mı?" sorusuna katılımcılardan yüzde 78,7’si ‘evet’ derken, yüzde ‘17,8’i hayır cevabını veriyor. Ankete göre kendini Kürt olarak tanımlayan vatandaşlardan yüzde 81’i yargı reformunu destekliyor. Kafkaslar’dan göç ettiğini açıklayanların yüzde 85’i de soruya ‘evet’ diyor. Alevi olduğunu belirten katılımcıların da yüzde 75’i reform istiyor.
"Sizce Türkiye’nin yeni bir anayasaya ihtiyacı var mıdır?" sorusuna ise her 10 katılımcıdan 7’si ‘evet’ diyor. Yeni bir anayasaya ihtiyaç olmadığını belirtenler ise yüzde 27,1’de kalıyor. 29 Mart yerel seçimlerinde AK Parti’ye oy verdiğini belirten deneklerden yüzde 73’ü, 1982 Anayasası’nın değişmesi görüşünde. CHP’ye oy verenlerin yüzde 65’i, tercihini MHP’den yana kullananların yüzde 68’i yeni anayasa istiyor. BDP’ye oy verdiğini söyleyen her 10 katılımcıdan 8’i de anayasanın değişmesi gerektiğini kaydediyor. Diğer partilere oy verenler arasında yeni anayasaya ‘evet’ diyenlerin oranı ise şöyle: Saadet Partisi yüzde 79, DP yüzde 70, diğer yüzde 87. Anayasa değişikliğine hiçbir partiye oy vermediğini ifade edenler de destek veriyor. ‘Yerel seçimlerde sandığa gitmedim’ diyenlerin yüzde 64’ü yeni bir anayasaya ihtiyaç olduğunu kaydediyor.
‘BALYOZ’ SORUŞTURMASI HUKUKA UYGUN
Araştırmada, Balyoz operasyonunun toplumdaki izdüşümü de inceleniyor. "Balyoz operasyonu kapsamında aralarında eski kuvvet komutanlarının ve muvazzaf subayların bulunduğu kişilerin gözaltına alınmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?" yönündeki soruya katılımcıların yüzde 58’i "Hukuk devletinde herkes yargılanabilir, doğru buluyorum." cevabını veriyor. Operasyonun askeri yıpratmak amacıyla yapılan uygulamalardan ibaret olduğunu ve yanlış bulduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 38. Araştırmada kuvvet komutanlarının serbest bırakılmasının siyasi bir karar olduğu yönündeki düşünce ağır basıyor. Balyoz operasyonu ve son yargı krizi çerçevesinde liderlerin davranışları sorulduğunda ise partinin ve Başbakan Erdoğan’ın tavrını doğru bulanların oranı yüzde 50. MHP lideri Bahçeli’nin tavrını katılımcıların yüzde 27,8’i, CHP Genel Başkanı Baykal’ın tavrını ise sadece 21,4’ü doğru buluyor.
YARGI ‘TARAFSIZ’ DEĞİL
Araştırmada yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı da irdeleniyor. "Sizce Türkiye’de yargı bağımsız mıdır?" sorusuna yüzde 38,9 oranında ‘evet’, yüzde 57,4 oranında ‘hayır’, yüzde 3,8 oranında ‘fikrim yok’ cevabı veriliyor. Yargının tarafsızlığı konusunda yöneltilen, "Size göre Türkiye’de yargı tarafsız mıdır?" sorusuna katılımcıların ise 44’ü ‘evet’, yüzde 55’i ‘hayır’ diyor. Araştırmaya göre hükümetin yargı makamlarına müdahale ettiğini düşünenlerin oranı yüzde 57,8, yargının aldığı kararlar üzerinde Genelkurmay’ın etkisi olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 39,9. Hükümetin yargı krizine ilişkin açıklamaları vatandaşların yüzde 41,2’si tarafından tasvip edilirken, yüksek yargının yaptığı açıklamalar vatandaşların yüzde 41,8’i tarafından kabul görüyor. Son günlerde yaşanan yargı krizinin de vatandaş üzerinde iyi bir yansımasının olmadığı görülüyor. Çünkü, "Yaşanan son olaylar yargıya olan güveninizi nasıl etkiledi?" yönündeki soruya vatandaşların yüzde 50,8’i ‘Güvenim azaldı’ cevabını veriyor.
Ankete göre yargı reformu, Meclis’ten geçmemesi halinde referandumda destek görecek. Katılımcıların yüzde 66’sı "Yargı reformu için referandum yapılsa onaylar mısınız, onaylamaz mısınız?" sorusuna ‘evet’ cevabı veriyor. Onaylamayacağını belirtenler ise yüzde 27’de kalıyor. 29 Mart seçimlerinde AK Parti’ye oy verdiğini belirten deneklerden yüzde 76’sı paketin referanduma gitmesi durumunda ‘evet’ oyu vereceğini belirtiyor. CHP’ye oy verenlerin yüze 53’ü, MHP’yi desteklediklerini açıklayanların yüzde 63’ü referandumda ‘evet’ oyunu kullanacağını kaydediyor. Meclis’te grubu bulunan bir diğer parti BDP’ye oy verdiklerini belirtenlerin ise yüzde 85’i referandumda destek sunacaklarını ifade ediyor.
——————————————————————————–
Ankete katılanların yüzde 62’si mevcut Parlamento’nun yargı reformu yapabileceği görüşünde. 29 Mart’taki yerel seçimlerde AK Parti‘yi desteklediklerini belirtenlerin yüzde 73’ü, soruya ‘evet’ diyor. MHP’ye oy verdiklerini belirtenler de mevcut Meclis’in yargı reformu yapabileceğini belirtiyor: Yüzde 59. BDP’ye oy veren her 10 katılımcıdan 8’i soruya evet derken, sandıkta CHP’yi desteklediklerini açıklayanlar ise yeni bir meclisin reform yapmasını istiyor. CHP’lilerin 52’si soruya ‘yapmamalı’ cevabını veriyor.
——————————————————————————–
Ankete katılanlar, CHP ve MHP’nin ‘Bu Meclis anayasa değişikliği yapamaz’ tavrına karşı çıkıyor. Deneklerin yüzde 57’si, "Sizce şu anki Meclis yeni bir yargı reformu yapmalı mıdır?" sorusuna ‘Evet’ diyor. En son seçimlerde AK Parti‘ye oy verdiklerini açıklayan katılımcıların yüzde 70’i, MHP’yi destekleyenlerin ise yüzde 53’ü bu Meclis’in anayasa değişikliği yapabileceğini bildiriyor. CHP’liler ise Deniz Baykal’ın görüşünü savunuyor. CHP’ye oy verenlerin sadece yüzde 37’si soruya olumlu cevap veriyor.
——————————————————————————–
KARARSIZLAR DAĞITILMADAN AK PARTİ YÜZDE 35, CHP YÜZDE 15
Araştırmanın seçmen eğiliminin ölçüldüğü son bölümünde ise "Bugün bir milletvekili seçimi yapılsa hangi partiye oy verirsiniz?" sorusu yöneltiliyor. Yüzde 23 oranında kararsızın olduğu sonuca göre katılımcıların yüzde 35,3’ü AK Parti‘ye, yüzde 15,5’i CHP’ye, yüzde 11,6’sı MHP’ye oy vereceğini belirtiyor. Mustafa Sarıgül’ün liderliğini yaptığı Türkiye Değişim Hareketi (TDH)’nin oy oranı yüzde 4,7 iken, BDP’yi destekleyenler yüzde 3,9’da kalıyor.
29 Mart seçimleri dikkate alındığında AK Parti, oyunun yüzde 78,3’ünü muhafaza ederken, CHP’nin son seçimde aldığı oyun yüzde 63,3, MHP’nin ise yüzde 64,1’ini koruduğu görülüyor. Katılımcılara yerel seçimlerde hangi partiye oy attıkları da soruldu.
Buna göre deneklerin yüzde 36,7’si AK Parti’ye, yüzde 22,1’i CHP’ye, yüzde 15,5’i MHP’ye oy verdiğini belirtti. Araştırmada halkın en çok güvendiği lider yüzde 38 oranı ile Başbakan Erdoğan. Onu sırasıyla Deniz Baykal (9,3), Devlet Bahçeli (7,5) ve Sarıgül (3,5) izliyor.