Seul’de yapılan Erdoğan-Obama görüşmesinde ağırlıklı olarak Suriye konuşuldu. İki lider, bu konuda düşüncelerinin örtüştüğünü vurguladı. Erdoğan, ABD’nin Suriye muhalefetine tıbbî malzeme ve gıda gibi silah dışı yardım iletme konusunda harekete geçeceğini söyledi. Obama da Suriye’deki ölümlere karşı "kesinlikle yapılması gerekenler" olduğunu vurguladı.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Nükleer Güvenlik Zirvesi’ne katılmak için gittiği Seul’de ABD Başkanı Barack Obama ile bir araya geldi. Görüşmeden sonra ortak basın açıklaması yapan iki lider, görüşmenin önemli bir kısmını Suriye’deki gelişmelere ayırdıklarını söyledi. Suriye’de ölümlerin arttığına dikkat çeken Erdoğan, yaşananlara seyirci kalınamayacağının altını çizdi. Bu konuda Obama ile düşüncelerinin geneli itibarıyla örtüştüğünü ifade etti. ABD’nin ilk etapta silahlı mücadeleye sıcak bakmadığını aktaran Erdoğan, Obama yönetiminin Suriye’deki muhalif gruplar ile halka ilaç-gıda gibi lojistik destek vermeye hazır olduğunu anlattı. Obama da Suriye’deki ölümlere karşı "kesinlikle yapılması gerekenler" olduğunu vurguladı: "Sivillerin öldürülmesi kabul edilemez. Meşru bir yönetime geçiş sürecinde birlikte çalışmaya devam edeceğiz."
Güney Kore’de bugün başlayacak nükleer güvenlik zirvesine katılmak için Seul’de bulunan Başbakan Erdoğan, ABD Başkanı Obama ile 1,5 saat süren bir görüşme yaptı. Ortak basın toplantısı düzenleyen iki lider, görüşmenin çok verimli geçtiğini belirtti. Özellikle Suriye konusunu ele aldıklarını bildiren Erdoğan, bu ülkede her gün artan ölümlere seyirci kalınamayacağını söyledi. Bu konuda gerekli olanları uluslararası hukuk çerçevesinde yapmanın gayreti içinde olduklarını vurgulayan Erdoğan, ABD’nin muhaliflere silah dışında ilaç gibi yardımlar yapacağını ifade etti. Seul dönüşü uğrayacağı İran ziyaretinin de Suriye ağırlıklı olacağını vurguladı. Türkiye’nin Şam Büyükelçisi Ömer Önhon’un şu anda Türkiye’de olduğunu belirten Erdoğan, "Dün (cumartesi) dönmesine rağmen güvenlik gerekçesi ile açıklama yapmadık" dedi. Şam’daki temsilciliğin kapatıldığını belirten Erdoğan, Halep’teki başkonsolosluğun ise görevine devam ettiğini bildirdi. Karayoluyla üçüncü bir ülkeye geçen Önhon, Türkiye’ye buradan geldi. Büyükelçiliğin web sitesinden de "26 Mart’tan itibaren tüm faaliyetlerini geçici olarak askıya alınacağı" duyuruldu. Erdoğan’ın açıklamalarından satırbaşları şöyle:
SURİYE MUHALEFETİNE YARDIM: Obama ile görüşmelerimiz verimli ve uzun geçti. Basın toplantısı dahil 2 saat 15 dakika sürdü. Ağırlıklı olarak Suriye konuştuk. Olayların başladığı andan şu ana kadarki tüm süreci değerlendirdik. ABD ilk etapta silahlı müdahaleye sıcak değil. Suriye’deki muhalif gruplar ve halka ilaç gıda gibi lojistik destek yapmaya hazırlar. Desteği kısmen vermeye başladılar. Rusya, Çin ve İran’la görüşmelerin faydalı olacağına inanıyorlar. ABD, Suriye’ye Libya gibi yaklaşmıyor. Bizim konumumuz farklı. 910 km sınırımız var. Ayrıca bize yönelik tehdit var. Şu an itibarıyla göçmen sayısı 17 bini geçti. Tahminen 100 bini bulur. Özgür Suriye Ordusu’nda 10 general 19 albay var. Peyderpey görevden kaçış söz konusu. Geçici Suriye Ulusal Konseyi, İstanbul’da ofis açacak. Aralarına Nusayriler de Hıristiyanlar da Kürtler de katılıyor. Esed’in hem milli bütçe hem şahsi bütçe açısından ciddi sıkıntıları var. Esed er ya da geç gidici, bunun dönüşü yok. 1 Nisan’da İstanbul’da Suriye’nin dostları zirvesinden çıkacak sonuç bildirgesi önemli. Çünkü bundan sonraki sürecin yol haritası belirlenecek.
5+1 İSTANBUL’DA OLSUN: İran konusunun iki boyutu var. Biri Suriye, diğeri (5+1) görüşmelerinin başlaması. Amerika bu meseleye nükleer silah olarak yaklaşıyor biz ise İran’ın ifadesiyle (nükleer enerji) şeklinde yaklaşıyoruz. İran’ın "Nükleer silah değil, nükleer enerji peşindeyiz." sözünü Hamaney de dile getirdi. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu yeni yeni bu konuyu nükleer silah olarak ifade etmeye başladı. İstanbul’da 5+1 toplantısına ev sahipliğine hazır olduğumuzu söyledik. "İran ‘evet’ diyor. Siz de evet derseniz. Bu toplantı faydalı olur." dedim.
IRAK ESED’E DESTEK VERİYOR: 2014’te Irak halkının kendi geleceğini belirlemesinden yanalar. Dışarıdan müdahaleye onlar da sıcak bakmıyorlar. Muhalefetin Maliki’ye eleştirilerini hatırlattık. Mezhepsel bir gerilim bizi de üzecek sonuçlar verebilir. Irak’ta her gün canlı bombalar patlıyor. 25-30 kişi can veriyor. Buna sessiz kalamayız. Ayrıca tüm bu karışıklık nedeniyle Esed’e destek veren unsurlardan birisi de Irak.
TÜM PREDATORLAR PKK İLE MÜCADELEYE: Bölücü terör örgütü ile mücadelede dayanışma içerisinde olacaklarını ve sonuna kadar beraber olduklarını söylediler. Örgütün Türkiye dışındaki uzantılarına yönelik her türlü işbirliğinin de süreceğini söylediler. Predator konusunda da destekleri sürüyor. Önce bir taneydi, sonra iki oldu. Şimdi ellerindekinin hepsini kullanacaklar.
ERMENİ MESELESİ: Minsk üçlüsü olarak 20 yıldır bu işi sürdürdüklerini, ancak bugüne kadar bir netice alamadıklarını kendilerine de söyledim. Çözüm için Azerbaycan üzerinde çaba göstermek gerekiyorsa biz üzerimize düşeni yapalım. Rusya, Fransa ve siz de Ermenistan üzerinde çaba gösterin, dedim. Ayrıca kongreleri, meclisleri, yani siyasetçileri tarihçilerin yerine koymayalım, dedik. Kongredeki tasarıdan rahatsız olduğunu belli etti. Cumhuriyetçiler geliyor aynı Demokratlar geliyor aynı. Bu iş her nisanda gündeme gelmemeli. İnanç özgürlükleri konusunda gösterdiğimiz tavırdan dolayı teşekkür etti. Bu konuyu ben açmadan kendisi açıp söyledi. Ayrıca Afganistan’da şehitlerimiz konusunda da taziyelerini iletti.
MODEL ORTAKLIK: Değerli dostum Barack Obama göreve geldiği andan itibaren aramızdaki stratejik ortaklığa yeni bir ivme kazandırmak üzere model ortaklık adını vermiş olduk. Bu sayede ticaret hacmimiz 20 milyar dolara ulaştı. Haziran ayında, Washington’dan sonra ikinci toplantı ülkemizde yapılacak. İnanıyorum ki bu, yeni bir sıçramaya da fırsat verecektir.
‘Kız çocuğu yetiştirme’ sohbeti
Başbakan Erdoğan ile ABD Başkanı Obama’nın 1 buçuk saati aşan görüşmesinde "kız çocuğu yetiştirme" sohbeti de yaşandı. İki lider, görüşmenin ardından yaptıkları değerlendirmede bu konuda esprili açıklamalarda bulundular. ABD Başkanı Obama, görüşmeye ilişkin açıklamalarının sonunda, "Sayın Başbakan’ın benimkilerden büyük iki kızı var. Bu çocukların nasıl yetiştirileceği konusunda kendisinden öneriler almaya devam edeceğim." diye konuştu. Başbakan Erdoğan ise Obama’nın bu sözleri üzerine "Üç tane de torunumun müjdesini verdim." dedi.
Obama: İran için diplomasi penceresi kapanıyor
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile birlikte açıklama yapan ABD Başkanı Barack Obama görüşmenin büyük bölümünü Suriye konusuna ayırdıklarını tekrarladı. Obama, "Suriye’de ölümlere karşı yapılması gerekenler var. Burada bu sürece yönelik eyleme geçilmesi anlamında istişarelerde bulunduk. Kesinlikle yaşanmakta olan ölümlere karşı yapılması gerekenler var. Sivillerin öldürülmesi kabul edilemez. Bu arada meşru bir yönetime geçiş sürecinde birlikte çalışmaya devam edeceğiz." dedi. "Suriye’nin Dostları" toplantısının 2 Nisan’da İstanbul’da yapılacağını hatırlatan Obama, Türkiye’nin bu toplantıya ev sahipliği yapacak olmasından dolayı teşekkürlerini iletti. Açıklamasında İran konusuna ağırlık veren Obama, "İran’ın nükleer konusunu çözmek için önümüzde bir pencere dönemi vardı ama bu pencere kapanıyor. Bu konuyla ilgili kesinlikle ilerleme kaydedilmesi ve etkin birtakım müzakerelere ulaşılması gerekiyor." dedi. İran’ın nükleer konuda ilerleme kaydedilmesi ve etkin birtakım müzakerelere ulaşılması gerektiğini vurgulayan Obama, "Bu ilerleme gerek 5+1 görüşmeleri, gerekse diğer yollarla yapılabilir. Uluslararası camianın da İran’ın bu konuda yükümlülüklerini yerine getirmesi gerektiğini düşünüyoruz. Komşu sıfatıyla Türkiye bu sürece son derece dahil. Barışçıl kullanımı destekler yönde sonlandırılmasını bekliyoruz." dedi. Obama, Erdoğan’ı daha önce senatörlük yaptığı ve ‘kendi şehrim’ diye adlandırdığı Chicago’da mayıs ayında yapılacak NATO zirvesine de davet etti. Daha sonra Güney Kore Başkanı Lee Myung-bak ile görüşen Obama, pek çok ülkenin tepkisine karşın uzun menzilli füze fırlatma planlarını sürdüren Kuzey Kore’yi de bu kararını gözden geçirmesi konusunda uyardı. Obama, uzun menzilli füzeyi fırlatma planlarına devam etmesi durumunda Kuzey Kore’nin uluslararası toplumdan tecrit edilme riskini daha da derinleştireceğini vurguladı.
Zaman