Son 50 yıl sporun kabuk değiştirdiği bir dönem oldu. Aktörlerin sayısı arttı. Spor eskiden sadece federasyonlar, kulüpler ve takipçileri yani taraftarlar arasında yaşanıyordu. Bu ilişkiyi sağlamak için radyo ve gazeteler yetiyordu. Taraftarın da talepleri sonucunda kulüpler ve taraftarlar arasına birçok aracı girdi. İlk önce TV’ler yayınlarıyla sporu kitlelere taşıdı. Ardından sponsorlar devreye girdi. Markalarını sporla ve sporcularla bir araya getirdiler. Kısacası her teknolojik gelişme sporu da doğrudan etkiledi.
1 MİLYAR $’LIK SEKTÖR
Futbol sektörü Türkiye’de son 10 yılda 100 milyon dolardan 1 milyar dolara geldi. Bugün her yıl dünyada spora 500 milyar dolara yakın para aktığı biliniyor. Şimdi sıra dijital dünyada… Gelecek 10 yılda spor izleme ve sporu takip etme alışkanlıklarında köklü değişiklikler yaşanacağı ortada. Sadece bahis sektöründeki değişim bile yaşanacak önemli gelişmelerin habercisi. Sporda pazarlama uygulamalarının dijitalleşmesi ‘sportainment’ı doğurdu ve spor endüstrisi gelirlerinin yükselmesini sağladı. Türkiye spor pazarlaması konusunu geç fark etse de kısa zamanda çok yol kat etti. İşte bu sektörün Türkiye’deki en büyük oyuncusu Saran Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sadettin Saran’la bir araya geldik ve gelişmeleri değerlendirdik.
KÂRLILIKTAN FEDAKÂRLIK
80’lerin başında sahalarda bez afişler asıp, elindeki kasetlerle TRT’ye program satarak işe başlayan Saran, bugün 2 bin kişiye istihdam sağlıyor. Spor kasetlerine Brezilya’dan Vietnam’a, Nijerya’dan Azerbeycan’a kadar talep var. "3D hariç spordaki bütün yenilikleri Türkiye’ye biz getirdik" diyen iş adamı, "Şimdi de HD çekimini biz yapmaya başladık. Obama Türkiye’ye geldiğinde onun çekimlerini de biz yaptık" şeklinde konuşuyor. Yakın zamanda ‘işsizliğe çare olabilecek sektör’ diye tanımladığı çağrı merkezi alanına adım atan Saran, son olarak Doğu Avrupalı seyahat acentası Çedok’u da satın aldı. Türkiye’de işsizlik oranının ilk kez Euro Bölgesi’nin işsizlik oranı olan yüzde 9.9’un altına gerilediğini söyleyen Saran, kârlılığı ikinci plana alarak büyümeye odaklandığını anlattı.
‘BAŞBAKAN SPORDA CİDDİ ADIMLAR ATTI’
Türkiye’de spor endüstrisi ne durumda, olması gereken ne?
Almanya’daki lisanlı tenisçi sayısı Türkiye’deki bütün lisanslı sporculardan daha fazla. Çok yol kat etmemiz lazım. Daha fazla tesise ve lisanslı sporcuya ihtiyaç var. Başbakan başta Erzurum, Trabzon olmak üzere çok büyük adımlar attı. Spor konusunda ciddi ilerledik. 2020’de olimpiyatların en güçlü adayı biziz. İngiltere’de yapılan bir araştırma spor için harcanan her 1 milyarın doların 2.4 milyarının tasarruf olarak geri geldiğini gösteriyor.
Siz yurtdışına Türk spor faaliyetlerini satmakla kalmayıp, bir de yurtdışından lisanslar alıp dünyaya pazarlıyorsunuz değil mi?
Evet. Başka ülkelere açıldık. Yurtdışında iyi bir oyuncuyuz. Azerbaycan’a maç satıyoruz. Nijerya’yla pazarlık halindeyiz. Sadece Türkiye’deki maçlar değil, Avrupa Voleybol Şampiyonası’nın lisans hakkı da bizde. Brezilya satın aldı…Vietnam’a Galatasaray’ın maçlarını sattık. Yurtdışına açılıyoruz. Azerbaycan’a sattığımız Türk milli takımının eleme maçları var. Türk Milli takımının dünya haklarını satın aldık ve sattık.
‘TARAFTAR AMA PROFESYONEL’ YÖNETİCİ DEVRİ
Fenerbahçe Spor Kulübü üyeliğinden ihraç edildiğinizden bu yana son gelişmeler nedir?
Sekiz yıl önce istifa etmeme ve çok ciddi karalama kampanyaları olmasına rağmen, bugün çok büyük teveccüh var. Bu beni çok mutlu ediyor. Bir dava sürecim var. Dünyada ilk defa kulübünden üst üste iki kez ihraç edilen başkan adayı benim. O dava süreci mayısta sona erecek. Yetişirse aday olacağım. Seçimlerde Fenerbahçe başkan adayım kısaca.
Şike olayları için ne diyeceksiniz?
Her açıdan markamıza, Türk futboluna zarar verdi. Temiz bir sayfa açmak için bunlar gerekliydi. Türkiye’nin temiz sayfaya ihtiyacı var. Bunlardan dersimizi alarak, aramızdaki spora çamur bulaştırmışlardan arınarak çok iyi bir yere geliriz. Ben çok umutluyum. Şike var mıdır yok mudur bunu bilemeyiz. Belki bir teşebbüs olmuş olabilir. Ben izleyici olarak da bunun sahaya yansıdığını düşünmüyorum. Bu kadar taraftarı, sporcuyu cezalandırmamak lazım. Spor, know-how ve yetenek gerektiren bir alan haline geldi. Teknolojik gelişmeleri kucaklayan, dijital dünyaya hakim bir nesil çok yakında sporda yönetimleri tamamen ele geçirecek. Paralarını akıtan ‘taraftar yöneticiler’ değil, yönettikleri kurumları para kazanır hale getiren ‘taraftar ama profesyonel’ yöneticilerin devri hızla yaklaşıyor.
HEDEF YURTDIŞINA TEKNOLOJİ İHRACI
Teknoloji işine de girdiniz? Üstelik yine bir ilkle. Anlatır mısınız?
Saran Medya olarak "Yeni Medya" alanına ciddi yatırımlar yapıyoruz. Samsung’la yaptığımız iş birliği neticesinde tüm akıllı cihazlarda sinema servisimizle yer alacağız.
Aslında bu projede başka bir konu var.
Evet, bu projede beni en çok heyecanlandıran şey tüm altyapı yazılımlarının bünyemizdeki Türk mühendisleri tarafından yapılıyor olması. Proje yeni olmasına rağmen, şu anda bile 3-4 farklı ülke ile görüşme halindeyiz. Benzer projeleri yurtdışında da hayata geçirmek için çalışıyoruz.
Başka yatırımlarınız da olacak mı?
Mobil ve internet alanında projeler geliştirmek için Boğaziçi Üniversitesi Teknopark Ar – Ge Merkezi’nde Mobiltürk yatırımı yaptık. Yeni girişimleri kendi kaynaklarımızla hayata geçireceğiz.
‘İMK B’de bir ilk yapacağız’
Türkiye’de olsun uluslararası piyasalarda olsun yeni medya ve içerik üretimine yönelik yatırımlar son yıllarda kritik önem kazanıyor. Saran olarak ana yetkinlik konularımıza giren, hem istihdam hem de teknoloji olarak katma değer yaratan bu alanlarda yeni bazı girişimlerin plan ve projeleri üzerinde çalışıyoruz. Halka açılacağız. Yaparsak, bu da bir ilk olacak. Çünkü borsaya kota şirketlerin hiçbirinin şirketimizin faaliyetine benzer bir yanı yok. Böylece halka arzda ve İMK B’de bir ilki gerçekleştireceğiz.
‘TAŞ YERİNE TOP ATIN’
Saran Holding, geçtiğimiz yıldan bu yana Doğu ve Güneydoğu’da bölge çocuklarına yönelik ‘Taş yerine top atın!’ sloganıyla beş spor salonu yaptırdı. Bölgedeki spor salonu açılışlarına hız vererek on binlerce çocuğun yararlanması sağlayacak şirketn son olarak Van’da yaptırdığı spor salonu mayıs sonunda açılacak. Daha önce Doğu Beyazıt, Patnos ve Ardahan’da yaptırılan diğer salonları sarı laciverte boyanmış ayrıca Çukurca’da 2004’te kapatılan eski cezaevi binasının arazisi üzerinde bir spor salonu da inşa edilmişti.
‘AVRUPA’DA İTİBARIMIZ ARTTI’
Avrupa’da şirket satın almanız nasıl karşılandı?
Bizi kırmızı halıda karşıladılar. Türk işadamının Avrupa’da gördüğü itibar Başbakan’ın istikrarlı politikası sayesinde çok arttı. Bu konuda Başbakan’ı kutlamak lazım.
Ahaber