Keşkelerden bir demet
Her sabah Fevzipaşa Caddesi üzerindeki Akdeniz Medreselerinin yanından geçerim. Her seferinde ahlanırım, vahlanırım ve ister istemez “Keşke şu medreseler ihya edilse” diye söylenirim. Fatih Camii’nin tamiri üç seneden fazla zamandır devam ediyor. Biraz daha sürecek gibi görünüyor. Ama sona gelindi. Sultan I. Mahmud Kütüphanesi tamamlandı, Hünkar Mahfili bitti sayılır. Şu sıralar türbeler de onarılmaya başlandı. Ne mutlu! Ama “Akdeniz Medreseleri” neyi bekliyor? Neden bekliyor? Bunu anlamış değilim. Vaktiyle müderrislerin, dersiamların, danişmendlerin, alimlerin görev aldığı bu ilim irfan ocağı uzun yıllardır kedilere, kargalara mesken olmuş ve en kısa zamanda hayata dönmeyi bekliyor.
İmtihan olmadan asla
Rivâyet olunur ki Fâtih Sultân Mehmed, medreseleri yaptırıp görevlilerini tâyin ettikten sonra medreselerin müderrisleri ile bir gün sohbet ederken aralarında şöyle bir konuşma geçer:
-Değerli üstâdlar, şu medrese odalarından bir tanesini de bana tahsis buyurun da ben de devlet işlerinden vakit buldukça buraya gelip odama çekileyim ve ilmî incelemelerde bulunayım.
-Sultânın, medresede bir oda sahibi olmak için hiç değilse danişmendlik (doçentlik) ilmî pâyesini ihraz etmiş olmak gereklidir. Sizin ise böyle bir ilmî pâyeniz yoktur. Bu bakımdan size oda tahsis edemeyiz.
Bu cevap karşısında hiç de sinirlenmeyen Sultân Mehmed bu defa müderrislere:
-Üstâdlarım, benim burada oda sahibi olmamın çaresi, yolu nedir?
-Sultânım, müderrisler topluluğu huzurunda imtihan olursunuz, eğer sahip olduğunuz bilgiler bir danişmendin bilgisi kadar veya ondan üstün ise size de bir oda tahsis olunabilir.
Sonunda o büyük hükümdar, belirlenen günde müderrisler huzurunda imtihân olmuş, tabiatiyle üstün bilgi ve kültürü sâyesinde imtihânı başarıp bir odaya sahip olmuş.
Ne alimler gördü bu medreseler
(Akdeniz) Başkurşunlu Medresesi Müderrisleri
Şeyhü’l-islâm Alâeddîn Arâbî (vefât: 1595-96)
Sarıgürz Nûreddîn Efendi (vefât:1522)
Merhaba Muhyiddîn Efendi (vefât: 1544-45)
Abdülcebbâr Acemî (vefât:1558-59)
Emîr Hasan (vefât:H.957-M.1550)
Şeyhü’l-İslâm Çivizâde Mehmed Çelebi (vefât:H.995-M.1587)
Hasan Beyzâde Ahmed Efendi (vefât:H.995-M.1586-87)
(Akdeniz) Çifte Başkurşunlu Medresesi Müderrisleri
Perviz Efendi (vefât:1579-80)
Emîn Kösesi (vefât:1560-61)
Şeyhü’l-İslâm Kadızâde Ahmed Şemseddîn Efendi (vefât:H.988-M.1580-81)
(Akdeniz) Çifte Ayakkurşunlu Medresesi Müderrisleri
Muhiddîn Mehmed Şâh Fenârî Efendi (vefât:1522-23)
Taşköprî-zâde İsâmüddîn Ahmed Efendi (vefât:1561)
Kara Çelebizâde Hüsâmeddîn Efendi (vefât:1598-99)
(Akdeniz) Ayakkurşunlu Medresesi Müderrisleri
Şeyhü’l-İslâm Zembilli Alî Efendi (vefât:1525-26)
Şeyhü’l-İslâm Kadrî Efendi (vefât:1548-49)
İshak Çelebi b.İbrâhîm Üskübî (vefât: 1536-37)
Emîn Kösesi (vefât:H.968-1560-61)
Şeyhü’l-İslâm Hoca Sâ’deddîn Efendi (vefât:1599-1600)
Vankulu Mehmed Efendi (vefât:1591-92)
Kınalızâde Hasan Efendi (vefât: 1603-04)
Güneş saati çalışıyor
Fatih Cami’nin minare kaidesinde yer alan güneş saati gün yüzüne çıktı. Güzelde oldu. Güneş olduğu sürece hizmet etmeye devam edecek.
Doğan Pur/ Dünya Bizim