Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünce, Ermeni meselesine ilişkin arşivlerde yer alan tüm belgeler dijital ortama aktarılarak, dileyen herkesin erişimine sunulacak.
Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Doç. Dr. Uğur Ünal, yaptığı açıklamada, Osmanlı arşivinin dünya tarihi açısından çok önemli belgelere sahip olduğunu söyledi.
Yerli ve yabancı binlerce araştırmanın bu belgelerden faydalandığını anlatan Ünal, ellerindeki belgelerin yarıya yakınının tasnif edildiğini dile getirdi.
Ünal, işlemlerin öncelik sıralamasına göre yapıldığını aktararak, Hatt-ı Hümayun, ferman ve tarihi kayıt defterlerinin tasniflerinin tamamlandığını, geriye kalan maliye evrakları üzerideki çalışmaların da devam ettiğini ifade etti.
Her yıl 24 Nisan’da dünya genelinde Ermeni meselesinin gündeme geldiğini anımsatan Ünal, ‘Arşivlerimizde bu konuyla ilgili de 100 binlerce hatta dolaylı olanları da dahil edersek, milyonlarca belge bulunuyor. Bu konuyla ilgili şu ana kadar 220’nin üzerinde yayın yaptık. Sadece Ermeni meselesiyle ilgili 21 ciltten oluşan yayınımız var. En son da Tehcire Giden Yol kitabını çıkardık. Bunlar, Ermeni sevk ve isyanı, dış güçlerle olan irtibatlarını ortaya koyan çok önemli belgeler.’ dedi.
‘Ermeniler dış güçlerin projelerinin parçası oldu’
Doç. Dr. Ünal, Türkiye’nin konuyla ilgili tüm belgelerini dileyen herkese açtığını vurgulayarak, şöyle devam etti:
‘Dünyada bu konuda Türkiye’ye yönelik yapılan ithamlarda, hatıraların ve birtakım gazete haberlerinin esas alındığını görüyoruz. Oysa tarihi olaylarda birinci el kaynak olan arşivlerin dikkate alınması gerekir. Ayrıca, dünya parlamentoları bunu bir siyasi malzeme haline getirmeye başladı. Bu, siyasetin değil, tarihçilerin, arşivcilerin, akademisyenlerin konusu. Tüm belgeleri dikkate alarak, tüm süreçleri ortaya koyacak belgelerle ancak genel hükümlerde bulunulabilir. Söz konusu odaklar, Ermenilerin o dönemdeki faaliyetlerini, planlı, sistemli şekilde yapmadıklarını söylüyor. Ancak elimizdeki belgelere göre Ermenilerin bunu, büyük güçlerin projelerinin bir parçası olarak, planlı ve organize şekilde yaptıklarını görüyoruz. Osmanlı ise savaş yıllarında düşmanla savaşırken, kendi unsurlarının düşmana destek vermesini engellemek için bazı yollara başvurduğuna yönelik çok sayıda belge var. Osmanlı tehcire mecbur kaldı. Son çare olarak buna başvurdu. Tüm belgeler bunu ispat ediyor.’
Bu konuyla ilgili yeni bir çalışma yaptıklarını açıklayan Ünal, şu bilgileri verdi:
‘Ermeni meselesinin doğru anlaşılması için 200 binin üzerinde, hatta dolaylı olanları da eklersek milyonlarca belge araştırmaya açık durumda. Yabancı yerli fark etmez dileyen gelip araştırma yapabilir. Yakın zamanda bu belgelerin görüntülerini dijital ortamda kamuoyuyla paylaşacağız. Yani, evinizden, iş yerinizden yurt dışından, Erivan’dan, dünyanın neresi olursa olsun bir belgeye ulaşmak istediğinizde görüntüsünü alabileceksiniz. Tüm belgeleri buraya koyacağız. Bu konuyla ilgili hemen hemen tüm belgelerin tasnifi bitti. Şu an çalışmaları tamamlamış durumdayız. Bir iki ay içinde elimizdeki tüm belgeleri buraya koyarak, hizmete sunmayı planlıyoruz.’