Bir müslüman çocuğuna nasıl isim koymalı?

Türkiye İstatistik Kurumu  (TÜİK) yakın zamanda “İstatistiklerle Çocuk” adlı bir araştırma yaptı. Bu araştırmaya göre 2013 yılında, yeni doğan bebeklere konulan en popüler üç erkek ismi; Yusuf, Berat ve Mustafa. En popüler üç kız ismi ise Zeynep, Elif ve Ecrin. 0-17 yaştaki çocuklar arasında kullanılan en popüler üç erkek ismi; Mehmet, Yusuf ve Mustafa iken en popüler üç kız ismi Zeynep, Elif ve Merve. Kur’an’da yer alan lakin“Ücret” anlamına gelen Ecrin isminin üçüncü sırada yer alması, İslâm’ın yeni doğan bireylere isim koyma konusundaki hassasiyetini akla getiriyor. İslâmi ilimlerde tahsis yapmış uzmanlar, konulacak ismin anlamına bakılmadan sadece Kur’an’da geçtiği için konulmasını yanlış buluyor.

ALEYNA VE ECRİN GİBİ İSİMLER KOYMAYIN!

Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün kayıtlarına göre 2009 yılında 8 bin 90 bebeğe ‘Ecrin’ adı verildi, bir o kadar sayıda da Aleyna. Bu isimlere popülerlik kazandıran ise kulağa hoş gelmeleri ve Kur’an-ı Kerim’de geçiyor olmaları. ‘Dini referanslı isim verme’ isteği, ebeveyni Kur’an’da yer alan her kelimeyi anlamı uygun olmasa da isim haline getirme yanlışına itiyor.,

Mesela Kur’an’da Aleyna kelimesi, “Vema Aleyna illel’belağ” (bizim üzerimize, tebliğden başka bir görev yoktur.) Âyetinde “üzerimize” anlamında kullanılıyor. Aleyna’yı cümle içindeki yerinden çekip birine isim olarak verdiğinizde, çocuğunuzun adının manası “üzeri, üzerine” oluyor ki bu da bir anlam taşımayan niteliksiz bir isim halini alıyor.

Yine Ünzile ‘indirildi’ manasını içeriyor. Yasin ve Fetih sûrelerinde geçtiği için tercih edilen Ecrin ise pek çok ailenin zannettiği gibi Allah’ın mükâfatı değil, “ücret” mânâsına gelmekte. İlahiyatçılar, Kur’an’da geçen her kelimenin isim olarak verilemeyeceğini söylüyor. İsim verilirken kelimenin anlamı bilinmeli, manası güzel değilse konulmamalı.

 PEYGAMBERİMİZİN İSİM KOYMAYA VERDİĞİ ÖNEM

Bir Hadis-i şerif”inde “Sizler kıyamet günü isimlerinizle ve babalarınızın isimleriyle çağrılacaksınız. Öyleyse isimlerinizi güzel yapın.” (Ebu Davud, Edeb 69) buyuran Peygamberimiz, çocuklara isim koyma konusunda çok titiz davranırdı. Bununla birlikte Rasulullah (s.a.v) sadece çocukların değil, büyük insanların ismiyle dahi ilgilenirdi. Peygamber Efendimiz, kötü manaya gelen yabancı isimleri iyi manaya gelen Müslüman isimleriyle değiştirme örnekleri vermiştir. Mesela (Uzza putun kulu) manasına gelen (abdu’l-uzza)’yı, Allah’ın kulu manasına gelen (Abdullah) ile değiştirmiştir. Ateş parçası manasına gelen (cemre)’yi, güzel kız manasına gelen (cemile) ile, Harp ismini de Hasan’la düzeltti.

RASULULLAH(S.A.V): -“İSMİN NE?”  -“MÜRRE(ACI)” -“ÖYLE İSE OTUR!”

Rasulullah (sav)’ın isim konusundaki hassasiyetini daha iyi anlamak için şu hadis-i şerifi de görmek lazım. Yahya bin Said (r.a.) anlatıyor:

Hz. Peygamber (sav) bol sütlü bir deve hakkında:

“Bunu kim sağacak?” diye sordu. Bir adam ayağa kalkmıştı ki, Rasulullah (sav) adama:

“İsmin ne?” diye sordu. Adam:

“Mürre (acı)” diyince ona “Otur!..” dedi. Hz. Peygamber (sav) tekrar:

“Bunu kim sağacak?” diye sordu. Bir başkası ayağa kalktı, ben sağacağım diyecekti. Hz. Peygamber (sav) ona da:

“İsmin ne?” diye sordu. Adam:

“Harb” diyince, ona da: “Otur!..” dedi. Rasulullah (sav):

“Bu deveyi bize kim sağacak?” diye sormaya devam etti. Bir adam daha kalktı. Ona da ismini sordu. O da

“Ya’iş” (yaşıyor) cevabını alınca ona,

“Sen sağ” dedi. (Muvatta, İsti’zan 24) (sorularlaislâmiyet)

KUR’AN’DA YER ALAN İSİMLERDEN BAZILARI

Abd: Erkek ismi olarak kullanır.Abd İsminin Anlamı:  Kul; Köle, Hizmetçi, İtaat Edici; Genellikle Allah’ın isimleri ile birleşerek “Allah’ın Kulu” manasında kullanılır: Abdullah, Abdurrahman, Abdulkadir gibi.

 Adil (Âdil): Erkek ismi olarak kullanır. Adil İsminin Anlamı: Adaletli, Hakkını Veren, Adaletli Davranan; Doğru, Doğruluktan Ayrılmayan, Dürüst, Mert;  Haklı, Hakka Uygun; Eşit, Eş, Müsavi;  Allah’ın Emirlerini Hakkıyla Uygulayan, Hz. Ömer’in Lakabı

Adile (Âdile): Kız ismi olarak kullanır. Adile İsminin Anlamı: Adaletli, Hakkını Veren; Doğru, Doğruluktan Ayrılmayan, Doğruluk Gösteren, Dürüst; Haklı, Hakka Uygun

Ahsen: Erkek ve Kız ismi olarak kullanır. Ahsen İsminin Anlamı: En Güzel, Çok Güzel, Daha Güzel; Ahsen-i Takvim: En Güzel Şekil, İnsanın Yaratıldığı Şekil

Akif (Âkif): Erkek ismi olarak kullanır. Akif İsminin Anlamı: İbadet Eden, İbadetle Uğraşan, Abid, Dindar; Allah’a Yönelen, Dünyalık Sıkıntılardan Sıyrılıp Kendini İbadete Veren, İtikafa Giren; Birşeyde Sebat Eden, Kararlı, Direnen; Mehmed Akif Ersoy: Ünlü Şair, İstiklal Marşı’nın Müellifi

Akife (Âkife): Kız ismi olarak kullanır. Akife İsminin Anlamı: İbadet Eden, İbadetle Uğraşan, Abid, Dindar; Allah’a Yönelen;  Birşey Üzerinde Azimle Duran, Sebatlı, Kararlı, Titiz

Asiye: Kız ismi olarak kullanır. Asiye İsminin Anlamı: Direk, Sütun, Kolon;  Üzüntülü, Kederli, Acılı (Kadın);

Firavun’un İman Eden Eşi, Hz. Musa’yı Nil’den Alıp Yetiştiren ve Sonra Ona İman Eden Kahraman Kadın;

Kuran Tarafından Örnek Kadın Olarak Gösterilen Saygın Kişilik (Kısa a ile Asiye şeklinde söylenir.

Behçet: Erkek ismi olarak kullanılır. Behçet İsminin Anlamı: Sevinç, Neşe;  Güzellik, Hoşluk;

Şirinlik, Güleryüzlülük

Behiç: Erkek ismi olarak kullanılır. Behiç İsminin Anlamı: Şen, Neşeli, Güleryüzlü, Güleç

Behice (Behîce): Kız ismi olarak kullanılır. Behice İsminin Anlamı: Güzel, Güleryüzlü, Güleç; Şen, Şirin, Neşeli

Burhan: Erkek ismi olarak kullanılır. Burhan İsminin Anlamı:  Belge, Kanıt, Delil, İspat, Hüccet; Doğruyu Yanlıştan, Hakkı Batıldan, İyiyi Kötüden Ayırmak İçin Kullanılan Delil; İlahi Aydınlık, Hz. Muhammed, Kuran, İslam

Cebrail (Cebrâil): Erkek ismi olarak kullanılır. Cebrail İsminin Anlamı: Hz. Cebrail: Vahiy Meleği, Ruhul Kudüs (Kutsal Ruh), Dört Büyük Melekten Biri

Celal (Celâl): Erkek ismi olarak kullanılır. Celal İsminin Anlamı: Yücelik, Ululuk, Haşmet, Heybet, Büyüklük; Değer, Şan

Cennet: Kız ismi olarak kullanılır. Cennet İsminin Anlamı: Ahiretteki Mutluluk Yurdu, Sonsuz Mutluluk Yeri, Öldükten Sonra İyilerin ve Günahsızların Gideceği Yer, Uçmak; Bahçe, Çok Güzel Yer

Cevat: Erkek ismi olarak kullanılır. Cevat İsminin Anlamı: Cömert, Eliaçık, Bağışsever, Hayırsever

Cuma (Cumâ): Erkek ismi olarak kullanılır. Cuma İsminin Anlamı: Toplanma, Biraraya Gelme;  Cuma Günü, Perşembe’den Sonraki Gün, Haftanın Beşinci Günü;  Müslümanların Kutsal Günü, Haftalık Bayram;  Cuma Günü Kılınan Öğle Namazı; Kuran’ın 62. Suresi;  Cuma Gecesi veya Cuma Günü Doğan

Fecir: Kız ismi olarak kullanılır. Fecir İsminin Anlamı: Tan, Sabah Aydınlığı, Gündoğumu, Tanyerinin Ağarması; Kuran’ın 89. Suresi

Firdevs: Kız ismi olarak kullanılır. Firdevs İsminin Anlamı: Cennet, Cennet’in En Yüksek Derecelerinden Biri, Altıncı Cennet, Cennet Bahçesi, Mutluluk Ülkesi; Bahçe, Bostan

Furkan: Erkek İsmi Olarak Kullanılır. Furkan İsminin Anlamı:  Hak ile Batılı Ayıran, İyi ile Kötü ve Doğru ile Yanlış Arasındaki Farkı Gösteren; Kuran, Kuran-ı Kerim; Kuran’ın 25. Suresi (islamveihsan)

TAVSİYE EDİLEN GÜZEL İSİMLER