En az bir kere uyuşturucu madde kullananların oranı genç nüfusta yüzde 1.5, genel nüfusta ise yüzde 2.7. Öğrencilerin tütün ürününü ilk kez deneme yaşı ise 14.
Emniyet Genel Müdürlüğü, okullarda ve genel nüfusta madde kullanım yaygınlığının belirlenmesi amacıyla büyük bir araştırma yaptırdı.
Öğrencilerine uygulanan anket için Milli Eğitim Bakanlığı’ndan izin alındı. Geniş ölçekte yapılan "ilk" araştırma özelliği taşıyan çalışma için ihaleye çıkıldı. İhaleyi kazanan araştırma şirketine anket yaptırıldı. Bilim Kurulu, anketi tamamen açık uçlu sorulardan oluşacak şekilde hazırladı. Ankette bağımlılık yapıcı maddelerin isimleri özellikle zikredilmedi.
11 BİN ÖĞRENCİ
Anketin uygulanacağı iller ise Okul Araştırma Çalışma Grubu tarafından belirlendi. Araştırma 32 ilde 10. sınıf öğrencilerini kapsadı. Anket, 63’ü genel, 66’sı teknik toplam 129 lisede öğrenim gören 11 bin 812 öğrenci üzerinde yapıldı. Anket için ailelerden izin alındı. Sadece ebeveynlerinin izin verdiği öğrenciler ankete katıldı. Uygulama oranı yüzde 40 olarak gerçekleşen ankete katılan 10.sınıf öğrencilerinin yüzde 49’unu kızlar (5 bin 783), yüzde 51’ini ise erkekler (6 bin 29) oluşturdu.
İşte "ciddiye alınması gereken bir sinyal" olarak değerlendirilen anketten çıkan çarpıcı sonuçlar:
ALKOL
Öğrencilerin yüzde 15.2’sinin ailesinde alkol kullanan biri var. Yüzde 19.4’ü (2 bin 297 kişi) alkollü içecekleri denedi. Kızların yüzde 14.1’i, erkeklerin ise yüzde 22.6’sı alkolü denediğini söyledi.
UYUŞTURUCU
Öğrencilerin yüzde 1.1’inin (130 kişi) ailesinde tütün ya da alkol dışında başka madde kullanan biri var. Ankete göre öğrencilerin yüzde 1.5’i (178 kişi) uyuşturucu maddeyi denedi. Kızların yüzde 0.7’si, erkeklerin de yüzde 2.3’ü bu deneyimi yaşadı.
İLAÇ
Öğrencilerin yüzde 6.5’inin (770 kişi) ailesinde hastalık dışında ilaç kullanan biri var. Yüzde 2.2’si (258 kişi) hastalık nedeni dışında doktor önerisi olmadan ilaç kullandığını belirtti. Bu oran kızlarda yüzde 1.9, erkeklerde yüzde 2.5 olarak yansıdı.
ORTALAMA DÜŞÜK
32 ilde yapılan anket aynı dönemde Avrupa’da yapılan ESPAD (Avrupa Alkol ve Diğer Uyuşturucular Okul Projesi) sonuçları ile kıyaslandı. ESPAD’ın sonuçlarına göre yapılan karşılaştırmada Türkiye’deki madde kullanım oranı Avrupa ortalamasından düşük. Avrupa’da öğrencilerin yüzde 17’sinin esrar, yüzde 6’sının ise yasadışı uyuşturucu kullandığı ortaya çıktı.
ERKEKLER ÖNDE
Katılımcıların yüzde 48.2’sinin ailesinde tütün kullanan biri var. Öğrencilerin yüzde 26.7’si (3 bin 151) sigara, puro, pipo, nargile vb. bir tütün ürününü denedi. Kızların yüzde 19.9’u, erkeklerin de yüzde 33.2 tadına baktığını söyledi. İlk kez deneme yaşı ise 14.
8 BİN 45 KİŞİ İLE GÖRÜŞÜLDÜ
Genel nüfusta madde kullanım yaygınlığını belirlemek amacıyla yapılan araştırma ise Türkiye genelinde 15-64 yaş arasındaki nüfusta uygulandı.
25 İLDE ARAŞTIRMA
25 ilde yapılan çalışmada TÜİK’ten temin edilen 18 bin 319 (Yüzde 92) eve gidildi. Bu evlerde ikamet eden 8 bin 45 kişi ile (Yüzde 40) ile görüşme gerçekleştirildi. 19 bin 274 ev halkı ile çeşitli nedenlerle görüşme yapılamadı. Ankete katılanların yüzde yüzde 49’unu kadınlar, yüzde 51’ini ise erkekler oluşturdu. Katılımcıların yaş ortalaması 36 oldu.
ORTALAMA 19 ÇIKTI
Ankete katılanların yüzde 51.8’inin (4 bin 169 kişi) sigara, pipo, puro, nargile vs. bir tütün ürününü denediği anlaşıldı. Tütün ürününü ilk kez deneme yaş ortalaması 19 çıktı. Halen kadınların yüzde 23.8’i, erkeklerin ise yüzde 42.1’inin tütün kullandığı belirlendi.
Yüzde 28.3’ü (2 bin 280 kişi) alkollü içecekleri denemiş. İncelenen kişilerin yüzde 2.5’inin (203 kişi) düzenli olarak alkol aldığı ve almayı sürdürdüğü anlaşıldı. Alkol alanların ilk tercihini yüzde 82.9 ile bira oluşturdu.
SAKİNLEŞTİRİCİ İLAÇ
Ankete katılanların yüzde 10.5’inin (843 kişi) yatıştırıcı/sakinleştirici ilaç kullandığı gündeme geldi.
Araştırmada madde kullanım oranlarına bakıldı. Türkiye’de herhangi bir uyuşturucu maddenin en az bir kere denenmesi oranı ise yüzde 2.7 çıktı.
YAŞAM BOYU EN AZ 1 KEZ DENEME ARTTI
Madde Yaşam boyu en az bir kere deneme oranı (%) Kişi sayısı
———– ———————————————– —————-
Esrar 0,7 56
Ecstasy 0.1 7
Eroin 0,02 2
Kokain 0,03 3
Diğer 2 160
TÜİK tarafından 2010’da yapılan "sağlık araştırması" sonuçlarına göre herhangi bir maddeye yaşam boyu en az bir kere deneme oranı yüzde 0,93 olarak bulunmuştu. 2002 yılında Aile Araştırma Kurumu’nca yapılan ankette ise bu oran yüzde 1.3 olarak gündeme gelmişti. Değerlendirme kısmında, "Avrupa’da yapılan benzer çalışmalara bakıldığında Türkiye, Avrupa’daki en düşük oranlara sahiptir" denildi.
Bugün