Hazırlayan: Psikolog Nilüfer Şişman
Çalışan gelişmek ister. Daha fazla kazanmak, prestiji daha iyi olan bir konuma gelmek ister. Bunun nedeni, ya kendisinden fazla yararlanılmıyordur yani kişi bilgi ve becerilerini kullanamıyordur ya da kişiye sorumluluk verilmiyordur. İyi bir yöneticinin birini terfi ettirmeden önce yapması gereken, kişinin o işte başarılı olmak için gereken yeteneklerinin neler olduğu, başarılı olması için gereken motive edici yetenekleri, düşünme ve ilişki kurma yetenekleridir. Yani yönetici, herkesin kendisine uygun olan yere gelmesine yardım etmelidir.
Çalışanların, kendilerine özgü güçlü yanlarına, bilgi, beceri ve yeteneklerine uyan işleri bulmalarına yardım etmelidir. Bu bir çalışan için terfi etmek anlamına gelirken bir diğeri için işten çıkarılmak anlamına gelebilir. Fakat çalışan ne isterse istesin iyi bir yönetici hedeflerinden şaşmaz, çalışanı başarı şansının en yüksek olduğu alanlara yönlendirir. Bu kağıt üstünde ne kadar kolaysa da gerçek hayatta uygulanması o kadar zordur. Bunun en büyük nedeni ise, geleneksel hayatta büyük bir çoğunluğun ‘Bundan sonra nereye gidebilirim?’ sorusuna ‘Yukarıya’ şeklinde cevap vermesidir. Hala bir işte başarıyı ödüllendirmenin en iyi yolunun terfi, ikramiye vs. gibi unsurlar olduğu düşünülüyor.
Bu unsurlar her ne kadar iyi niyetli olsalar da çalışanları oldukça tehlikeli bir konuma getiriyor, çünkü çalışan saygınlık kazanmak için tırmanması gerektiğini biliyor ve gün gelip boyunu aşan bir yer olduğunda sıkışıp kalıyor, ne tırmanabiliyor ne de geri dönebiliyor. İyi yöneticilere göre bir basamak ille de diğerine çıkmak zorunda değil çünkü her basamağın gerektirdiği yetenekler ve beceriler farklıdır. Diğer bir hata ise, değişik deneyimlerin bir çalışanı daha cazip hale getirdiği varsayımıdır. Bu varsayımda çalışanların sürekli yeni deneyimler peşinde koşmasına neden oluyor. Edindikleri yeni deneyimlerle çalışanlar bir basamak daha atlamayı düşünüyorlar, bu gerçekleşmediğinde ise hayal kırıklığıyla daha farklı yollara yöneliyorlar. Sağlıklı bir kariyer için gereken, sürekli farklı deneyimler değildir. Bunun için gereken enerji zaten insanın içinde olan yetenekleri bularak yaratılır.
Her işte başarılı olabilmek belirli yetenekler gerektirir ve bu yeteneklerinin öğretilmesi çok güçtür. Yöneticinin yapması gereken her rolde kahramanlar yaratmasıdır. Başarıyla yapılan her işi saygın bir meslek haline getirmelidir. Bir iş ne kadar basit görünürse görünsün, iyi yöneticiler kendini işine adayan her çalışanın dünya çapında başarı göstermeye doğru gelişimini izleyebileceği anlamlı kriterler tanımlamaya uğraşıyorlar. Aslında pek çok insan sağlıklı bir kariyer oluşturmada kendini tanımanın önemini bilir. Aradaki fark, iyi yöneticinin bunu nasıl kullandığıdır.
GENİŞ BANT SİSTEMİ
Her iş için geniş bantlar tanımlamak, alt seviyedeki bir işin en üst kademesi bir üst seviyedeki işin alt kademesiyle örtüşür. Bu sistem bir işte gösterilen yüksek performansı aynı işte gösterilen ortalama bir performanstan çok faklı bir şekilde değerlendirme imkanı sunar. Bireysel başarının saygı gördüğü her yerde geniş bant uygulaması vardır. Çalışanın kendisini sorgulamasını sağlıyor. Çalışanlar kariyer seçimlerini yaparken maddi imkanların yanı sıra işin kendilerine uygunluğuna da bakabiliyorlar.
BAŞARILI YÖNETİCİLER
Başarılı yöneticiler çalışanlarına ayna tutarlar. Onlara ayna tutarak onların kim olduğunu, nasıl çalıştıklarını ve bıraktıkları izleri görmelerini sağlarlar. Çalışanlarına onların performanslarıyla ilgili geribildirim vermede çok başarılıdırlar. Geribildirimi bir bir görüşme şeklinde yapıyorlar. Bunun amacı, her bireyin kendini anlamasına ve geliştirmesine yardım etmek. Sürekli olarak geribildirim verirler. Sıklığı çalışanların tercihlerine ve ihtiyaçlarına göre değişiyor. Ayrıca, her toplantıda geçmişteki performansı kısaca gözden geçiriyorlar. Çalışanlarıyla yakın ilişkiler kuruyorlar ve fazla samimiyetin zarar getirmeyeceğine inanıyorlar.
DENEME SÜRECİ
Bu süreç hem onların bu işi yapıp yapamayacaklarına karar vermeleri açısından hem de yöneticilerin karar vermesi için gerekli bir süreçtir.