Okullarda ikinci yarı yılla birlikte staj hazırlıkları da başladı. Bazı işletmelerde öğrencilerin eğitimlerinin dışında işlerde kullanıldığı, çay-kahve taşıtılıp temizlik yaptırıldıkları, dolayısıyla ‘bedava eleman’ gibi görüldükleri biliniyor. Sabah gazetesi yazarı Faruk Erdem stajyer öğrencilere önemli tavsiyelerde bulunuyor. Buna göre birincisi artık stajyerler ‘getir-götür’ işi yaptırmak için kullanılan elemanlar değil. Her stajyer belli şartlarda sigortalı olarak ve maaş ödenerek çalıştırılmak zorunda. Üstelik onlara eğitimlerinin dışındaki işler de yaptırılamaz. Üç çeşit staj var.
Zorunlu staj:
Bu kısım meslek lisesi ya da meslek yüksek okulu öğrencilerini kapsıyor. Sigortayı okul ödüyor. Ücreti ise işletmeler veriyor. Stajyer maaşı, 20 ve üzerinde personeli olan işyerlerinde asgari ücretin yüzde 30’undan, 20’den az personeli olanlarda ise yüzde 15’inden aşağı tutulamıyor. Çıraklara da asgari ücretin yüzde 30’undan az maaş verilemiyor.
PRİMLER OKULDAN
Okulun önerdiği staj:
Bu stajyerler ise üniversitelerin diğer bölümlerinde okuyan öğrenciler. Üniversiteleri staj istese de işletmelerin ücret zorunluluğu yok. Ama bir engel de yok. Örneğin işletme bölümü öğrencisi staj yapabilir. Öğrenciye ücret ödenmese de okulun sigorta yapması zorunlu.
Öğrencinin veya işletmenin bulduğu stajyerlik:
Birçok arkadaşımız becerilerini geliştirmek ve iş deneyimi kazanmak için işletmelerde ‘staj’ adı altında çalışıyor. Bu durum, kanunun tarif ettiği stajyer- işveren ilişkisi sayılmıyor. Çalıştırılan öğrenciler normal çalışan hükmünde ve sigortaları yapılıp, maaşları ödenmek zorunda. Aksi takdirde kayıt dışı işçi çalıştırma durumu ortaya çıkar.
EMEKLİLİĞE SAYILMAZ
Staj süresince yatırılan sigorta primi, kısa vadeli sigorta kollarından ödendiğinden emeklilik hesabında dikkate alınmıyor. Bu sigortalılık iş kazası, meslek hastalığı gibi sağlık problemleri için kullanılıyor.
DİKKAT!
Bazı öğrenciler stajyer olarak bulundukları işletmelerde staj süresi dolduğu halde aynı statüte çalıştırılıyor. İşverenler burada hata yapıyor. staj süresi bittikten sonra çalıştırılan öğrenciler artık normal çalışan statüsündedir. Tüm sigorta kollarından sigortalarının yapılması gerekir, asgari ücretten az maaş verilemez.
BİR TAVSİYE
İş hayatına adım atmak için staj çok önemli. Hem mesleki açıdan hem de iş disiplini olarak stajdan çok şey kazanılır. Kurumsal birçok şirket, stajyerleri gelecekte personel olarak istihdam ediyor. CV’nizde staj yapmış olmanız sizin için artı olarak görünüyor. Bu yüzden imkanı olan herkesin staj yapmasını tavsiye ediyorum.