Gizem Gül’ün röportajı
Sevcan Orhan, Türk halk müziğinin yeni kuşak temsilcilerinden biri. Son yıllarda türküleri yorumlamasındaki başarı ile de dikkat çekiyor. Müzikteki başarısının yanı sıra samimi ve içten oluşu da onun diğer sanatçılardan ayıran bir özelliği. Önümüzdeki yıl mart ayı gibi yeni albümünün çıkacağının müjdesini veren sanatçı, hafta içi her sabah Star TV’de Alişan ile birlikte yaptıkları programda türkülerini söyleyemeye devam ediyor. Sevcan Orhan’la türküleri, müzik çalışmalarını ve televizyon programı hikayesini konuştuğumuz keyifli bir röportaj sizleri bekliyor…
Son albümünüzü geçtiğimiz yıl çıkarttınız. Müzik çalışmalarınız nasıl devam ediyor? Biraz bundan bahsederek başlayalım…
Müzik anlamında çağrıldığım her konsere gidiyorum. Konserler, ekstra dediğimiz özel geceler oluyor, dernek geceleri, özel toplantılara katılıyorum. Onun dışında albüme çalışıyorum. Televizyon programım devam ediyor. Bu bir müzik programı değil. Sadece eğlence ve sabah programı. Biraz popüler kültüre hizmet eden bir program. Ama onun içinde yer almanın bana fayda getireceğini düşündüğüm için yaptığım bir proje. Ömür boyu yapmayı istediğim bir şey değil ama hayatımın bir köşesinde durmasını istediğim bir proje. Böyle devam ediyor…
‘Zemheriden Ötesi Bahar’ adlı albümde yalnızca türküler yok, şarkı formatında eserler de seslendirdiniz. Nasıl tepkiler aldınız? Bundan sonraki albümünüzde sadece türküler mi olacak?
Çok güzel tepkiler aldım. Çünkü kimse böyle bir şeyi beklemiyordu. Ben hep türkü söyledim, pek değiştirmedim. TRT’de yaptığım programda ben bir iki defa tarzımın dışında türkü söyledim. Çok beğenildiği için ve ben de sevdiğim için farklı bir iki bir şey koydum. Zaman zaman yine önümüzdeki albümlerde olacak bu. Ama gelecek yıl çıkacak albümümde sadece halk müziği türküleri yer alacak. Nasıl ki pop müzik söyleyen, sanat müziği söyleyen araya bir tane türkü söyleyeyim diyorsa türkü söyleyen de araya bir tane Türk müziği, bir tane pop müzik, bir tane hafif müzik söyleyebilir. Böyle bir kaide, kural yok. Bu yorumla ilgili bir şeydir. Ben öyle yorumlarım, başkası başka türlü yorumlar. Ara ara olur böyle şeyler benim hayatımda. Belki bir albüm bile olabilir ileride.
Türkülere sahip çıkmak için elimizden geleni yapıyoruz
Türkü formatında eserler halk tarafından çok seviliyor. Bunu neye bağlıyorsunuz? Türkülerin Rock gibi başka formatlarda söylenmesi konusunda neler söylersiniz?
Türkü formatında eserler kavramını hepimiz kullanıyoruz. Ama böyle bir şey yok aslında. Bu yanlış bir cümle, yanlış bir tabir. Türkü formu diye bir şey yok. Türküler yaşanmışlıktır. Türkülerin ritmi de o bölgenin ritmidir. Hayat bir ritimden ibarettir, müzik de ritim üzerine kurulmuştur, ana kemiği budur. Yani o bölgenin ritimlerinden ve o bölgenin şivesinden halk şairlerinin sözlerinden, tümcelerinden, birbirleriyle konuşmalarından anonimleşerek –bu çok uzun bir süreç, 100 yıl, bin yıl, bin 500 yıl, ne derseniz…- süregelir. O bölgenin yöresel ritimleri olur. Mesela Orta Anadolu’da kostak kostak oynarlar. Erzurum- Kars bölgesinde daha böyle aksak oynarlar, farklı oynarlar. Karadeniz’e gelirsiniz her şey çok hızlıdır. Ege’ye giderseniz daha efedir, yaşam böyledir çünkü. O yüzden türküye bir tane form yerleştiremezsiniz. Neye göre, hangi forma göre… Ama türküleri taklit ederek yapılan ya da o bölgede hala yaşayıp hakikaten üreten çağımızın halk ozanları diyebileceğimiz ozanlarımız da var. Tabi hepsinde bir şehirleşme etkisi var. Çünkü internet ve sosyal iletişim ağları her yerde. En ücra köye bile gidebiliyor artık. Dolayısıyla o bir süreçti, değişerek devam ediyor aşıklık geleneği. Onun için ben olumlu bakıyorum. Olması gereken bu. Değişmeyen tek şey değişimdir dersiniz ya… Usta çırak ilişkisi biraz azalıyor. Tabi bunlar üzücü şeyler. Türkülere sahip çıkmak için elimizden geleni yapıyoruz. Yeni kuşak elinden geleni yapacaktır diye düşünüyorum.
TÜRKÜ BENİM YAŞAM BİÇİMİM
Türk halk müziğinin yeni kuşak sanatçılarından biri olarak türkülerin gençler tarafından tanınmasında önemli bir payınız olduğu bir gerçek. Türk halk müziği söylemek sizin için ne ifade ediyor?
Yaşam biçimim bu. Ben öyle yaşıyorum zaten. Evimde ben doğduğumdan beri türkü söylenir, türkü çalınır, türkü dinlenir. O yüzden bu bir yaşam biçimi. Nasıl ki insanlar su içiyor, yemek yiyorsa ben su içerdim, yemek yerdim, türkü söylerdim çocukluğumdan beri. Bu bir yaşam biçimi yani olmazsa olmazlarımdı. Ve ben bu işi bir gün yapacağımı ve bu işten tabiri caizse hayatımı idame ettireceğimi biliyordum. İlkokul çağındayken de biliyordum bu işi yapacağımı. Onun için hiç sürpriz değil benim hayatımda. Hep beklediğim şeyler oldu. Hep gönlümde ne varsa onlar oldu şükürler olsun.
STAR TV’DE TÜRKÜ SÖYLEYEREK BİR PROGRAM YAPIYORSAM İNSANLAR TÜRKÜ SÖYLÜYOR DEMEKTİR…
Türkiye’de halk müziğinin yerini nasıl değerlendirirsiniz? Özellikle gençlerin türkülere, Türk halk müziğine ilgisi sizce nasıl?
İstanbul’dan öte kocaman bir Türkiye coğrafyası var. Maalesef şehir hayatında yaşayan biz dar görüşlüler, -hep Anadolu’da yaşayanlara dar görüşlü derler ya yok öyle bir şey- İstanbul’da yaşayan dar görüşlüler, türküler eskisi kadar ilgi görmüyor diye konuşuyorlar. Ama Anadolu’ya gitmedikleri, kendi topraklarından ne kadar uzak olduklarını ben oraya gidip konser verdiğimde anlıyorum. Ben türkü söylüyorsam ve herkes bana eşlik ediyorsa, üstelik benim hiç ummadığım türkü bana istek olarak bir kağıda not edilip elime tutuşturuluyorsa insanlar türkü dinliyor demektir. Ve ben hala bugün Star TV’de program yapıyorsam türkü söyleyerek bu türküler dinleniliyor. Star TV dediğiniz kanal 3-5 tane büyük kanaldan bir tanesi. Ben türkücüyüm, üstelik gerçekten türkü söylüyorum, arabesk söylemiyorum, fantezi de söylemiyorum. O zaman demek ki türküler yok olmadı. Halkın gücünü kimse yok saymasın. Biz bir medyanın bir de halkın gücüyle karşı karşıyayız. Bir de iktidarın gücüyle karşı karşıyayız böyle bir çatışma söz konusu. Ama halkın ne istediğine herkes bir kulak verse, aslında her şey çok yoluna girecek. Benim avantajım bence ben halkın ne istediğini biliyorum. Hiç kopmadım onlardan, ailem hala öyle, ben hala öyleyim.
GELECEKTEN HİÇ UMUTSUZ DEĞİLİM
Ben üniversite konserlerine çok gidiyorum. Belki İstanbul’daki üniversitelerde çok fazla bulunamadım ama Anadolu’daki hemen hemen tüm üniversitelere gitmişimdir. Orada üniversite şenlikleri dendi mi uça uça gidiyorum. Çünkü inanılmaz güzel geçiyor. Yani çok ciddi bir potansiyel var, görmesi bilene. Ben gençlere çok teşekkür ediyorum. Hiç umutsuz değilim gelecekten bu anlamda.
OZANLIK GELENEĞİ ŞEKİL DEĞİŞTİRİYOR
Büyük usta Neşet Ertaş’ı yakın bir zamanda kaybettik. Neşet Ertaş ozanlık geleneğinin son halkasıydı. Bundan böyle sizce ozanlık geleneği bitmiş midir? Bu topraklardan yeni ozanlar yetişir mi?
Ozanlık geleneği şekil değiştiriyor. Bizim bellediğimiz ozanlık geleneğinin gerekleri vardı. Ama tabi toprak yaşamından koptuğumuz için hepimiz. Çünkü halk ozanı demek toprağa yakın demek, üreten demek. Biz topraktan uzaklaşıp tüketime döndüğümüz için üretmemiz her anlamda kısıtlandı. Maalesef piranalar gibi üretilen şeyleri tüketmeye hazır bekliyoruz hepimiz. Bir de onlara şans verecek kurumlar ve kuruluşlar çok azaldı. Bireysel çabalarla onlara biz ulaşabiliyoruz. Halbuki bir TRT vardı zamanında. Gidip derleme çalışmaları yapacak ekipler gönderilirdi oraya, ödenekler ayrılırdı. Şimdi böyle olması gerekiyor, derleme, saha çalışması yapılması gerekiyor. Gittim bir yaşlının ağzına kayıt cihazı dayadım, hadi bana söyle demek değil. O bölgede yaşamak, coğrafyasını bilmek, o yörenin düğününü, ağıdını bilmek, o insanların yaşayışını görüp hepsini alıp öyle derleme yapmak lazım. Derleme çalışmaları çok önemlidir. Bireysel çabayla ben giderim köyüme bir türkü duyarım, a ne güzelmiş hadi albüme okuyayım. Artık böyle yapıyoruz. Ozanlar da böyle üretiyorlar. Ve hepsi başka iş yapmak zorunda. Çünkü bu işten para kazanılmıyor. Bitmesine de sebep günümüzde para. Para maalesef herşey….