1- Filtre tartışması nereden çıktı?
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) 22 Şubat 2011 günü ‘İnternetin Güvenli Kullanımı’ başlıklı bir karar aldı. İnternet kullanımı ‘güvenli’ ve ‘standart’ olarak ikiye ayrıldı . ‘Güvenli’ seçeneği kabul eden aboneler için ‘Aile’, ‘Çocuk’ ve ‘Yurt İçi’ filtreleri oluşturulması kararlaştırıldı.
2- Neden 22 Ağustos?
Geçiş ve altyapı çalışmaları için 6 ay süre tanındı.
3- BTK bu sisteme neden ihtiyaç duydu?
Karar, Tüketici Hakları Yönetmeliği’nin bir maddesine dayandırıldı. BTK’ya göre, bu karar hayata geçtiğinde, aileler çocukların ve gençlerin pornografi, çocuk pornosu, kumar, fuhuş gibi alanlarda yayın yapan sitelere erişmesini engelleyecek profili ücretsiz olarak kullanabilecek.
4- ‘Güvenli İnternet’ zorunlu m?
Hayır. Sadece isteyenler imza karşılığı 3 profilden birini (Çocuk, Aile, Yurt İçi) seçecek. Güvenli internet konusunda bir hizmet talebi olmayan aboneler ise halihazırda süren ‘standart profil’de kalmaya devam edecek.
5- Filtreleme nasıl olacak?
3 güvenli internet profilinden birini seçenler, BTK’nın belirlediği, verilerini tuttuğu ve servis sağlayıcı şirketlerle paylaştığı ‘ak’ ve ‘kara liste’lere göre filtrelenecek. Filtreler düzenli güncellenecek. Çocuk paketinde ‘zararsız’ sitelerin bulunduğu ‘ak liste’ dışında herhangi bir siteye ulaşılamayacak. Aile paketinde ‘zararlı’ sitelerin bulunduğu ‘kara liste’de abulunan hiçbir siteye ulaşılamayacak. Yurt İçi paketinde ise sadece yurt içi kaynaklı sitelere ulaşılabilecek.
6- Standart profil filtrelenecek mi?
Hem BTK Başkanı Tayfun Acarer, hem TİB İnternet Daire Başkanı Osman Nihat Şen, hem de BTK hukukçuları “Hayır” diyor. Ancak halihazırda onbinlerce sitenin çocuk pornosu, fuhuş gibi anlaşılır nedenlerin ötesinde ‘müstehcenlik’ gibi muğlak tanımlar veya ‘Atatürk aleyhine işlenen suçlar’ gibi nedenlerle BTK tarafından sansürlendiğini söyleyen internet uzmanlarına göre burada bir sorun oluşacak. Eskiden bu sitelere tüneller ve DNS ayarlarıyla ulaşmak mümkünken; 23 Ağustos’tan sonra yönetmelik hükümleri gereği buna imkan veren hizmet sağlayıcı şirketler suç işlemiş sayılacak. İddiaya göre ‘sansür’ servis sağlayıcılar eliyle işletilecek.
BTK yetkilileri DNS ayarları ile oynayarak ya da tüneller ile ‘yasaklı’ sitelere ulaşan standart kullanıcılara kimsenin karışamayacağını söylüyor. Bir yetkiliye göre, Türkiye’nin yasaklı sitelere girebilen standart kullanıcıları tespit edip işlem yapması için binlerce personele ve yatırıma ihtiyacı var ve BTK ile TİB’in bu altyapısı yok.
7- Türkiye’de bütün internetin filtrelenmesini mümkün mü?
Hayır. Sözkonusu filtreleme işleminin gerçekleşmesi için ülkeye giren ve ülkeden çıkan tüm verilerin tek kanaldan geçirilerek dağıtılması gerekiyor. Bu da büyük bir altyapıyı ve işgücünü gerektiriyor. Çinde filtreleme uygulanıyor ve 12 bin kişi sadece filtreleme sisteminde çalışıyor. TİB de genel filtreleme işlemine ‘sansür’ olduğu gerekçesiyle karşı çıkıyor. Türkiye’de filtreleme, BTK’nın hazırlayıp Türkiye’deki servis sağlayıcılara verdiği listeler aracılığıyla yapılacak.
8- ‘Haydar’ın günahı ne?
İnternette haydar, bebek, baldız gibi sözcüklerin yasaklandığı yolundaki haberin kaynağında da BTK’nın denetim görevini servis sağlayıcılarla işbirliği halinde götürme, yer sağlayıcı şirketlere ‘özdenetim’ yaptırma isteği var: BTK, internette porno ve çocuk pornosu ile ilgili arama yaptırıldığında karşısına en çok çıkan kelimelerin bir listesini hazırladı. Listeyi yer sağlayıcılara yolladı. Alan adı olarak bu kelimeleri kullanan sitelerin içeriğine bakılmasını, suç işleniyorsa kapatılmalarını istedi. Yaptıkları işlemin bir ‘özdenetim’ işlemi olduğunu söyleyen TİB İnternet Daire Başkanı Osman N. Şen, “Bu kelimeler bir daha kullanılmayacak” diye bir talepleri olmadığını söyledi.
Radikal