Konu medya için de uzun soluklu bir ‘reality show’ tadında devam ediyor.
Filmi izleyen herkesin bildiği gibi, Eduardo Saverin ve Winklevoos ikizleri Zuckerberg’i dava edenler arasında. Eduardo Saverin, Facebook’un ilk aşamalarında mali işler sorumlusu iken çeşitli oyunlarla şirketten uzaklaştırılmıştı. Winklevoos ikizleri ise Mark Zuckerberg’le sadece Harvard öğrencilerine açık olacak bir arkadaşlık sitesi kurmak üzere anlaşmıştı ve Mark Zuckerberg bu anlaşmayı yaptıktan kısa süre sonra “TheFacebook” adlı siteyi kurmuştu. Eduardo Saverin ile olan dava yüzde 5’lik hisse verilmesi ile sonuçlanırken; Winklevoos ikizleri ise değeri milyarlarca dolarla ifade edilen fikirleri karşılığında birkaç milyon dolarlık tazminatla yetinmek zorunda kalmışlardı.
Dünyanın en büyük sosyal ağının üzerinde hak iddaa edenler sadece bunlarla sınırlı değil. Business Insider’ın haberine göre, geçen yıl içinde Facebook’un yüzde 50’sinin kendisine ait olduğunu iddaa eden Paul Ceglia yeni iddaalarla yeniden ortaya çıktı.
Bu kadar tartışmaya yol açan Facebook kurulurken aslında neler oldu, neden bu kadar davalara, tartışmalara yol açtı biraz ayrıntılı olarak inceleyelim.
Eduardo Saverin
2009 yılına kadar Facebook’un kurucuları arasında listelenmeyen Eduardo Saverin, kurulmasında destek verdiği şirketin kurucularından sayılabilmesi için Mark Zuckerberg’e karşı dava açmak zorunda kalmıştı.
Peki olaylar buraya kadar nasıl geldi? Mark Zuckerberg, Harvard’da bilgisayar mühendisliği okurken gene Harvard’da ekonomi okuyan arkadaşı Eduardo Saverin’e sadece Harvard öğrencilerine açık olacak bir arkadaşlık sitesi fikrinden bahsetti. Saverin, 15.000 ABD dolarlık mali desteğine karşılık şirketin yüzde 30’una sahip olurken tüm mali işlerden de sorumlu olmuştu. Fikrin ortaya çıkışını takip eden yaz döneminde, Zuckerberg birkaç arkadaşını ve stajyerleri yanına alarak Silikon Vadisi’nde bir eve taşındı ve işleri buradan yürütmeye başladılar. Bu sırada Eduardo ise New York’ta staj yapıyordu ve Facebook’taki işlerinden uzaklaşmıştı.
Bu uzaklaşmanın gerçekleştiği sırada devreye Sean Parker girdi. Sean Parker bağlantılarını kullanarak PayPal’ın yaratıcılarından Peter Thiel’den 500.000 dolarlık yatırım fırsatı buldu. Şirkete yeni yatırımcılar geldikçe eski ortakların paylarının düşmesi bekleniyordu ve şirketteki ortaklığı en hızlı küçülen Eduardo Saverin oldu. Ortaklık yüzdesi yüzde 30’lardan yüzde 1’in altına düşürülünce, Saverin kendi şirketine dava açmaktan çekinmedi.
Filmde de anlatıldığı üzere bu dava, eski iki yakın arkadaşı karşı karşıya getirdi ve yüzde 5’lik ortaklık payının kendisine verilmesi ile son buldu. 2009’dan beri Facebook kurucuları arasında listelenen Eduardo Saverin’in şirketteki hisselerinin değeri 2.5 milyar ABD dolarından fazla ediyor ve konu hakkında bir gizlilik anlaşması imzaladığı için kendisi hakkındaki tartışmalar kapanmış gibi duruyor.
Tyler-Cameron Winklevoos
Winklevoos ikizleri ile Mark Zuckerberg arasındaki hukuk işleri ise çok daha karışık.
2003 yılının Kasım ayında Winklevoos ikizleri, Zuckerberg’e HarvardConnection ismindeki projelerinden bahsetti ve Harvard öğrencilerine özel bir arkadaşlık sitesi yapmak için sözlü olarak anlaştılar. Bu anlaşmadan sonra ikizler ve Zuckerberg onlarca defa e-posta ile görüştü.
İlk görüşmeden birkaç ay sonra, 2004 yılının şubat ayında, Mark Zuckerberg “theFacebook”u yayınladı ve ikizler bu siteyi Harvard’ın öğrenci gazetesi olan The Crimson’dan öğrendiler. Kendi fikirlerinin çalındığını farkeden Winklevoos ikizleri, Zuckerberg’e ihtarname göndererek işi resmileştirmeye başladılar.
theFacebook’un ortaya çıkışından birkaç ay sonra, Winklevoos ikizleri projelerini ConnectU adı altında hayata geçirdiler ama başarısızlıkla sonuçlandı. 2004 yılında Zuckerberg’e karşı fikir haklarını ihlal ettiği yönünde açtıkları dava ise ancak 2008’de sonuçlandı. Bu davanın sonucunda ikizler 20 milyon ABD doları ve yaklaşık 180 milyon ABD doları değerindeki hisse senedi karşılığında anlaşmaya vardılar.
Bu anlaşmaya karşı çıkanlar da olmadı değil. İkizler kendi hukuk danışmanlarını görevlerini kötüye kullanmak yüzünden dava ettiler. Aynı zamanda ConnectU’nun ortakları, Facebook’un hisse senetlerinin değerlerini aldatıcı yönde açıkladığını iddaa ederek tekrar dava açtılar. Tüm bu denemelere rağmen; ikizler ve Facebook arasındaki anlaşmanın hala geçerliliğini koruduğu açıklandı.
Paul Ceglia
Tüm bu anlaşmalar yapılmışken Paul Ceglia ve onun öne sürdü iddaalar gündemi tekrar meşgul etmeye başladı.
Açılan bu davada Ceglia, “the face book” adlı projeye yaptığı 1000 ABD dolarlık yatırım karşılığında şirketin yüzde 50’si üzerinde hak iddaa etti. Ayrıca, Zuckerberg’le yaptıkları anlaşmaya göre projenin geciktiği her gün için fazladan yüzde 1 pay alması gerektiğini iddaa ederek toplam şirketin yüzde 84’ünün kendisinin olduğunu öne sürdü.
Sabıkalı bir suçlu olması, hikayesinin gerçeklikten uzak olması ve 6 yıldır neden ortaya çıkmadığı düşünüldüğünde Ceglia önemsiz birisi gibi görülebilir ama arkasına çok güçlü bir hukuk şirketinin desteğini de alarak Facebook’un karşısına çıkmaya hazırlanıyor.
İddialara göre, Zuckerberg ve Ceglia bir araya geldiğinde Zuckerberg, Winklevoos ikizlerini oyaladığından bahsetti. Hatta her geciken gün için yüzde 1 fazladan hissenin haksızlık olduğundan bahsettiler ve yüzde 50 – yüzde 50 paylarda anlaştılar. Facebook kurulduktan sonra yaptığı 1000 ABD dolarlık yatırımı geri ödemeyi öneren Zuckerberg’e olumsuz cevap verdikten sonra iplerin koptuğunu belirten Ceglia, tüm söylenenler için elinde deliller olduğunu belirtiyor.
Facebook’tan bir yetkilinin Mashable’a attığı mailde ise tüm bu delillerin gerçekçiliğinin olmadığı ve sabıkalı bir suçlunun oyunundan öteye gidemeyeceğinden bahsedildi.
Şimdi Ne Olacak?
Her ne kadar Facebook tüm bunların gerçekdışı olduğunu önerse de hiçbir şirketin “Evet, biz sizden bu fikirleri çalmıştık, bizi yakaladınız” demesi beklenemez. Bu yüzden daha önceki anlaşmalarda olduğu gibi Facebook aksini kanıtlayamazsa anlaşma yoluna giderek Ceglia’ya hayatında göremeyeceği miktarda para önerecek ve gizlilik anlaşması imzalanarak konunun üzeri kapanacak gibi gözüküyor.
Yeni Medya Düzeni