Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ‘nin (TOBB ) ”Türkiye Eğitim Meclisi Sektör Raporu 2011”e göre, sektörün ekonomideki payı, rakamsal olarak düşük olmakla birlikte verimlilik, maliyetler, istihdam ve kalite bakımından önemli nitelikte bulunuyor, özel dershaneler, vergi ve ek istihdamla ekonomiye katkı sağlıyor.
2011 yılı itibariyle, 50 bin eğitimci, 20 bin diğer personel olmak üzere 70 bin personelin istihdam edildiği özel dershanelerde, 1 milyon 234 bin öğrenci eğitim aldı.
Hem dershane hem öğrenci sayısı arttı
Rapora göre, 2000 yılında bin 730 olan özel dershane sayısı 2011’de yüzde 134 artışla 4 bin 55’e, 488 bin 284 olan eğitim alan kişi sayısı ise yüzde 153 artışla 1 milyon 234 bin 738’e yükseldi. 2008 yılında 394 olan etüt merkezlerinin sayısı ise 2011’de 530’a (yüzde 38 artış) ulaşırken, söz konusu dönemde öğrenci sayısı 13 bin 486’dan 16 bin 356’ya (yüzde 21 artış) yükseldi.
Rapora göre, 4 bin 55 özel dershanenin 689’u İstanbul’da, 444’ü Ankara’da, 225’i İzmir’de bulunuyor. Dershane lerin yarıdan fazlası (2 bin 481) 12 büyük şehirde. Marmara Bölgesi’nde bin 190, İç Anadolu Bölgesi’nde 792, Ege Bölgesi’nde 597, Akdeniz Bölgesi’nde 606, Karadeniz Bölgesi’nde 408 dershane bulunurken, geri kalanı diğer bölgelerde yer alıyor.
Nüfusa göre etüt merkezlerinin en yoğun olduğu il İzmir. Toplam 530 etüt merkezinin 364’ü büyük şehirlerde bulunuyor. İstanbul’da 91, Ankara’da 68, İzmir’de 89 etüt merkezi var. Bölgesel dağılıma bakıldığında ise Marmara Bölgesi’nde 144, Ege Bölgesi’nde 126, İç Anadolu Bölgesi’nde 93, Akdeniz Bölgesi’nde 90, Karadeniz Bölgesi’nde 40 etüt merkezi bulunuyor. Diğer bölgelerde ise bu sayının 20’nin altına düştüğü görülüyor.
Kontenjan artışı dershanelerde mezun grubunu azalttı
Rapora göre, üniversite kontenjanlarının artmasıyla özel dershanelerde mezun grubu azaldı. Halen hafta içinde dershaneler yarı kapasiteyle çalışıyor. Sadece hafta sonlarında dershanelerin verimli kullanılıyor olması, alanda faaliyet yapanların çoğunu zorluyor. Sadece marka değeri olan kuruluşlar sürdürülebilir olma özelliğini koruyor.
Raporda, ”Dershanelerde verilen eğitimleri akredite edecek sistemler kurulursa dershaneler sadece bir üst okula öğrenci hazırlayan kurumlar olmaktan kurtarılır ve faaliyetlerini tüm eğitim kademelerine yayabilir” görüşü de ifade edildi.
70 bin personel için devlete 390 milyon lira ödeniyor
Rapora göre, özel dershaneler 1 yılda, 50 bin 209 öğretmene 482 milyon 6 bin 400 lira, diğer personele ise 168 milyon lira maaş ödüyor. Buna göre, özel sektör tarafından devlete yılda, maaşların yıllık vergi ve SSK tutarı olarak öğretmenler için 289 milyon 203 bin 840 lira, diğer personel için 100 milyon 800 bin lira ödeniyor.
Bir dershanenin yatırım maliyeti 250 bin lira olarak kabul edilirse, 4 bin 55 dershanenin toplam yatırım maliyeti 1 milyar 13 milyon 750 bin lira olarak hesaplanıyor.
Dershanelerdeki kantinlerde, bir öğrencinin günde 2 lira harcadığı düşünülürse, ayda 12 günden 10 ay için 296 milyon 336 bin 640 lira harcanıyor.
Özel dershanelerin 1 milyon 234 bin 738 öğrenciden ortalama bin 500 lira ücret alması halinde 1 yılda alınan toplam ücret 1 milyar 852 milyon lirayı aşıyor.