Aile büyüklerinin apartman dairelerine alışması bir yana, büyükşehirlerde birçok çift ev alırken çocuklarını bile dikkate alamıyor. Türkiye Sınaî Kalkınma Bankası (TSKB) Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürlüğü tarafından üç büyük ilde gerçekleştirilen araştırmaya göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de konut sektöründe rezidans tipi yapıların, alışveriş merkezi ve ofisle birlikte yer aldığı projelere rağbet her geçen gün artıyor.
Konut alırken yeri, fiyatı, deprem yönetmeliğine uygun olması, evin büyüklüğü ve toplu taşımaya yakınlığı dikkat edilen diğer hususlar. Tercihler arasında ailenin yapısına uygunluk, gençleri ve yaşlıları ailenin içine katacak bir mimari çoğu zaman aranmıyor. Büyük ve ferah eve verilecek para, küçük evlerin iç dizaynına harcanıyor. Zira evin fonksiyonel olması artık bir lüks değil, bir ihtiyaç olarak görülüyor. Aile danışmanı Fatma Taş’a göre günümüzde ev mimarisinin yaşlıların yaşamına uygun olmaması sebebiyle yaşlılar, aile bireyleri tarafından yalnızlaştırılmadan kendisi yalnızlığı tercih ediyor. Küçülen ve eşyalarla doldurulan evlerde eşyalara zarar vermesin diye baskılanan çocukların da tek arkadaşı televizyon ve bilgisayar oluyor.
Araştırmada tercih sebepleri sosyal yaşama göre fark gösteriyor. Birçok bölgede fiyat avantajı sebebiyle 1+0 ve 1+1 daireler tercih ediliyor. Bunu sırasıyla alım gücüne ve aile yapısına bağlı olarak 2+1 ve 3+1 daireler izliyor. Son dönemlerde ev alırken dikkat edilen konulardan birisi de konut projelerinin güvenlikli ve sosyal tesis alanlarına sahip olması. TSKB Genel Müdürü Işıl Dinçer, büyük şehirlerde yalnız yaşayan insanların sayısının artmasıyla birlikte, 1+1 ve 1+0 konutların kira ve satın almada tercihinin arttığının altını çiziyor. Dinçer, “Artan eğitim düzeyi ve bireyselleşme sebebiyle özellikle büyükşehirlerde yaşayan gençler ailenin yanından ayrılarak ciddi bir konut talebi oluşturuyor. Söz konusu talebi karşılamak adına son yıllarda apartman tipi 1+1 ve 1+0 konutlar üreterek ihtiyaç karşılanmaya çalışılıyor. Ayrıca, son yıllarda yaygınlaşan 1+1 ve 1+0 konut tipleri, ev sahibi olmak için uygun yatırımlar olarak algılanıyor.” sözleriyle değişen ev tercihine dikkat çekiyor. İnşaat ve konut firmalarının son dönem projelerinde bol miktarda yer alan 1+1 daireler, sadece salon ve yatak odasından oluşuyor. Mutfağı tek oda içine yerleştirilmiş ‘garsiyoner daireler’ 1+0 ve sadece salonu olan, ayrıca bir odası olmayan daireler.
PROJELERİN YÜZDE 60’INDA STÜDYO EVLER VAR
İstanbul’da Ataşehir, Şişli ve Kartal bölgesinde bu tip konut projelerinde artış görülüyor. Zaten projelerde de en hızlı satılan konut tipleri stüdyo ve 1+1 tipindeki konutlar oluyor. Kule şeklinde tasarlanan projelerde 1+0 ve 1+1 tipi konutların dağılımı Maltepe-Kartal civarında ortalama yüzde 60 seviyelerinde. Ataşehir’de bu oran yaklaşık yüzde 50 civarında. Maslak’ta ise daha da yükseliyor. İzmir’de rezidans tipi konutlarda, 1+1 konut tipinin oranı yüzde 45’lik dilimle en çok talep edilen konut tipi olurken, apartman tipi konutlarda 1+1 konut tipinin oranı yüzde 20’lerde olduğu görülüyor. İzmir’de apartman tipi 1+1 ve 1+0 konutlar, üniversitelerin yer aldığı Buca, Bornova, Balçova ve Karşıyaka ilçelerinde yoğunlaşıyor. Alsancak ve Bayraklı’da yer alan rezidans konut tiplerinde; yaklaşık yüzde 45 oranında 1+1 daireler tercih ediliyor. Ankara’da ise yeni konut projelerinde stüdyo tipi küçük dairelerin oranı daha şimdiden yüzde 50’ye ulaşmış. Stüdyo dairelerin satış fiyatları birkaç odalı dairelere göre her yıl artıyor. Son yıllarda stüdyo ve 1+1 dairelere olan talep, toplu konut üreticilerinin de yeni projelerinin en az yüzde 15’ini tek odalı dairelere ayırmasına yol açıyor.
Ailenizi koruyun!
Mimar Kadir Karakoç ise site içindeki açık havuz gibi tesislerin aile yapısını da yozlaştırdığını belirtiyor. Günümüzdeki ev mimarisinin toplum kültürünün somut yansıması olduğuna işaret eden Karakoç, “Stüdyo daireler gittikçe yoğun talep görmeye başlıyor. Özellikle aileden kopan ya da koparılan yaşlılar ve gençler bu yapıyı tercih ediyor.” ifadelerini kullanıyor. Ailenin korunmasını tavsiye eden Aile Danışmanı Fatma Taş da bu tip dairelerin otel mantığı ile kiralandığını da hatırlatarak, ailelere şu uyarıyı yapıyor: “Kiraladığınız ya da satın aldığınız evin bulunduğu sitelerde garsiyoner daire olmamasına dikkat edin. Bu, aile yapısını yozlaştıran ve gençlerin aileden uzaklaşmasına örnek teşkil edecek bir durum olur.”
Mutfağı genişletmek için balkon iptal ediliyor
Konut tiplerindeki değişim sadece stüdyo daire ve 1+1 dairelerde değil. Oda sayısı fazla olsa bile evlerde mutfaklar oldukça küçük. Kadınlar için ev seçiminde en önemli kriterlerden biri olan mutfakların küçük olması, yeni çözüm arayışlarını da beraberinde getiriyor. Mutfağını genişletmek isteyen aileler, ya Amerikan mutfak denilen oturma odası ve mutfağın birleştiği modeli tercih ediyor ya da camekân yaptırılan balkonlar mutfaklara katılıyor. Kimi evlerde ise yatak odasına yatak ve gardıroptan başka bir şey sığmıyor.
Zaman