CHP İzmir Milletvekili Rıza Türmen başkanlığında toplanan komisyonda, AK Parti, ”Temyiz Mahkemesi” önerisinde bulundu. Temyiz Mahkemesi, alt derece mahkemelerince verilen ve kanunun başka bir yargı mercine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merci olarak tanımlandı.
Öneriye göre, Temyiz Mahkemesi, kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakacak.
Temyiz Mahkemesi üyelerinin dörtte üçü Hakimler ve Savcılar Kurulu tarafından, dörtte biri Başkan tarafından, mesleğinde fiilen 15 yıl çalışan hakim ve savcılar, öğretim üyeleri ile avukatlar arasından, kanunda öngörülen yöntemlerle ölçülen liyakat ve başarı gibi nitelikler dikkate alınarak 9 yıl için seçilecek.
Temyiz Mahkemesi Başkan ve başkanvekilleri, üyeler tarafından kendi aralarından 4 yıl için seçilecek.
Yargıtay
Komisyonda, Yargıtay’ın tanımında mutabakat sağlandı, mevcut anayasadaki fıkra aynen korundu. Buna göre, Yargıtay, adliye mahkemelerince verilen ve kanunun başka bir adli yargı mercine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merci olacak. Kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakacak.
CHP ve MHP, adliye mahkemeleri yerine, ”askeri mahkemelerce” ibaresini önerdi.
Yargıtay üyelerinin, birinci sınıfa ayrılmış kanunun aradığı şartlara sahip adli yargı hakim ve savcıları arasından seçilmesi benimsendi. Mevcut anayasada, Yargıtay üyeleri, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nca üye tamsayısının salt çoğunluğu ile ve gizli oyla seçilirken, komisyonda seçim konusunda partiler farklı önerilerde bulundu.
BDP, Yargıtay üyelerinin, ayrıca yükseköğrenim kurumlarının hukuk alanında görev yapan öğretim üyeleri ve en az 10 yıllık mesleki deneyime sahip avukatlar arasından da seçilebilmesini teklif etti.
CHP ve BDP, seçimlerin, kanunlarında öngörülen yöntemlerle ölçülen liyakat ve başarı gibi nitelikler dikkate alınarak seçilmesini, CHP ayrıca bu seçimin Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurullarınca yapılmasını istedi.
MHP, üyelerin Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurullarının birlikte yapacağı toplantı huzurunda 9 yıl için kurayla; BDP, Yargı Yüksek Kurulunca, üye tamsayısının salt çoğunluğu ile ve gizli oyla 9 yıl için seçilmesini önerdi.
CHP ve BDP, Yargıtay üyelerinin seçiminde cinsiyet eşitliği ilkesinin esas alınması önerisini de getirdi.
CHP, seçimden önce adayların Hakimler Yüksek Kurulu’nun oluşturacağı bir komisyon tarafından kamuya açık olarak dinlenmesini önerdi.
Görev süresi yine 4 yıl
Yargıtay Başkanı’nın görev süresi ve seçilme şeklinde mevcut düzenleme korundu. Buna göre, Yargıtay Başkanı, başkanvekilleri ve daire başkanları, kendi üyeleri arasında Yargıtay Genel Kurulu’nca üye tamsayısının salt çoğunluğuyla ve gizli oyla 4 yıl görev yapmak üzere seçilecek.
Cumhuriyet Başsavcısı ve Cumhuriyet Başsavcıvekili’nin seçilme usulünde de değişiklik yapıldı. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Cumhuriyet Başsavcıvekili, Yargıtay Genel Kurulu’nun kendi üyeleri arasından gizli oyla belirleyeceği beşer aday arasından Cumhurbaşkanı tarafından 4 yıl için seçilirken, bunların seçilme usulleri de Yargıtay Başkanı’nın seçilme usulüyle aynı oldu.
MHP, Yargıtay Başkanı, başkanvekilleri ve daire başkanları ile Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Cumhuriyet Başsavcıvekilinin, her görev yeri için en çok oy alan dört aday arasından kurayla seçilmesini önerdi.
BDP, Yargıtay üyelerinin, üniversitelerde ders verme dışında, asli görevlerinden başka hiçbir görev alamaması hükmünün getirilmesini istedi.
Danıştay
Komisyon, Danıştay maddesinin ilk iki fıkrasında da mutabakat sağladı.
Mevcut anayasadaki gibi Danıştay’ın, idari mahkemelerce ve kanunun başka bir idari yargı mercine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merci olduğu; kanunla gösterilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakacağına yönelik hüküm korundu.
Danıştay’ın, Başbakanlık tarafından gönderilen kanun tasarıları, kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleri hakkında 2 ay içinde düşüncesini bildirmek, idari uyuşmazlıkları çözmek ve kanunla gösterilen diğer işleri yapmakla da görevli olduğu hükmü benimsendi. Danıştay’ın görevleri arasında yer alan ”davaları görmek” ve ”tüzük tasarılarını incelemek” çıkarıldı.
CHP, MHP ve BDP, Danıştay üyelerinin nasıl seçileceğine yönelik farklı önerilerde bulundu.
Danıştay Başkanı, Başsavcı, başkanvekilleri ve daire başkanlarının, kendi üyeleri arasından Danıştay Genel Kurulu’nca üye tamsayısının salt çoğunluğu ve gizli oyla 4 yıl için seçilmesi, süresi bitenlerin yeniden seçilebilmesine ilişkin hükümle de mevcut anayasadaki düzenleme korundu.
AA