Dünyada saçları ve müzikleriyle tanınan Rastalar, doğdukları topraklardan binlerce kilometre uzakta bir kasabada kendi “ütopyalarının” tadını çıkarıyor.
Yıllar önce kendi inançlarının peşinden koşarak Etiyopya‘nın başkentine 255 kilometre uzaklıktaki Şaşamenya kasabasına yerleşen Jamaikalı Rastalar, kendilerine vadedildiğine inandıkları topraklarda, “Babylon‘dan” kurtulmuş olmanın gururunu yaşıyor.
Rasta inancının takipçileri, siyahilerin Afrika’ya dönmesini savunan Jamaikalı aktivist Marcus Garvey’in peygamber, eski Etiyopya İmparatoru Haile Selassie’nin mesih olduğuna inanıyor. Bugün dünya genelinde Rastafaryanizm’in bir milyondan fazla inanını bulunuyor.
Rastaları dünyanın bir ucundan Etiyopya’daki küçük bir kasabaya göç ettiren şey, köle olarak götürüldükleri “beyaz adamın” topraklarından ya da “Babylon” adını verdikleri zindandan, sömürgeci düzenden kurtulmak istemeleri.
İnançlarına göre Etiyopya vadedilmiş toprakları temsil ederken Rastalar, mesihin tekrar dünyaya dönerek yeryüzünde bir cennet inşa edeceğini, buranın da Afrika olacağını savunuyor.
Yahudilik ve Hristiyanlıktan beslenen Rastalar et yemiyor, alkol kullanmıyor ve sigara içmiyorlar ancak ganga (marihuana) adını verdikleri uyuşturucuya sıkı bir şekilde bağlılar.
İmparator Selassie tarafından 1948 yılında Afrika’ya dönmek isteyenler için inşa edilen Şaşamenya kasabası yaklaşık iki bin dönümlük bir arazi üzerine kurulu.
“Vadedilmiş topraklardayız”
Şaşamenya’daki Rasta Kilisesi’nin 68 yaşındaki Jamaikalı papazı Ras Binge, kilise duvarlarını dolduran resimler, duvarların önüne dizilmiş davullar, sarı, yeşil ve kırmızı renkteki Rasta bayrağı altında kiliseye gelenleri karşılıyor.
Binge, Rastaları bu küçük kasabaya getiren şeyi, “Marcus Garvey’in peygamberliğini ve Jah’ın (Tanrı) aydınlığını takip ettik. Korkunç Babylon’dan kurtulup, özgürlüğümüze kavuştuk.” sözleriyle açıkladı.
Konuşurken bir yandan da gangasını saran Ras Binge, “Burada vadedilmiş topraklarda, yaşayan tanrımız Haile Selassie’nin kilisesindeyiz.” dedi.
46 yıl New York sonra Şaşamenya
Yaklaşık 46 yıl boyunca New York’ta yaşayan Jamaikalı Rasta Ras Julian Whitelay da Şaşamenya’ya 2000 yılında geldiğini anlattı.
Rasta hareketini, köleleştirilen ve zulme uğrayan siyahilerin küresel hareketi olarak gören Whitelay, “Babylon’dan kurtuluş sadece siyahiler Afrika’ya döndüğünde etkili olabilir. Vadedilmiş topraklar işte burası, Etiyopya.” diye konuştu.
Söyleşide bile reggae dinlemeyi bırakmayan yaşlı Rasta, bir yandan da gangasını parmaklarının arasında dolaştırmaya devam etti.
“Bizler için kurtuluş yeryüzünde diyen.” Whitelay, neden ganga içtikleri sorusuna, “Bunu kendimizi en yüksek ruh alemine taşımak, aşkın, bilgeliğin ve merhametin doruklarına ulaşmak için kullanıyoruz.” yanıtını verdi.
Gittikçe küçülüyor
Yaklaşık 70 yıl önce kurulan bu küçük kasabadaki Rastaların sayısı ise gün geçtikçe azalıyor. Şaşamenya kasabasında yaşayan radyo çalışanı Haile Eyusu Belay, kasabada Rasta nüfusunun son 20 yılda giderek küçüldüğünü anlattı.
“Çok sayıda göçmen topraklarını yerel halka sattı. Bazıları da bu yerleşim yerinin dışında yaşamaya başladı.” diyen Belay, kasabada şu anda yaklaşık 200 Rasta ailenin yaşadığını söyledi.
Ne olursa olsun “Babylon”a dönmek istemeyen Rastalar, hükümetin kendilerini vatandaş olarak tanımasını umut ediyor.
Siyahi mesihi bekliyorlar
Mesih olduğuna inanılan İmparator Selassie, 1974 yılında, başını komutan Mengistu Haile Meriam’in çektiği Derg rejimi tarafından devrildi. Mahkeme tutanaklarına göre, İmparator Selassie, Mengistu’nun muhafızları tarafından 1975 yılında boğularak öldürüldü.
Selassie’nin ölümsüz olduğuna inanan Rastalar, imparatorun birçok suikast girişiminden sağ olarak çıkmasını mesihliğinin delillerinden biri olarak görüyor.
Rasta inancı Marley’in ölümüne neden oldu
Rasta inancının sıkı bir takipçisi olan Bob Marley de Rastalar için en önemli sembollerden ve gurur kaynaklarından biri olmayı sürdürüyor.
Şaşamenya’da toplu taşıma araçlarında, iş yerlerinde ve lokantalarda Bob Marley posterlerini görmek ve reggae tınılarını duymak mümkün. Ülke genelinde Bob Marley’e ve reggaeye ilgi had safhada. Başkentteki bir caddede Bob Marley’in devasa bir heykeli bulunuyor.
Cilt kanserine yakalanan Bob Marley, kanserli dokunun bulunduğu ayağının kesilmesini istememişti. İnancı gereği mezara tek parça girmesi gerektiğini düşünen Marley, hastalığının ilerlemesi sonucu 36 yaşında hayata gözlerini yummuştu.
Marley’in ölmeden önce oğlu Zigy’e son sözleri “Para hayatı satın alamaz.” olmuştu.