Her türlü kazada ilk yardım, doğru ve bilinçli olarak yapılırsa, pek çok canın kurtulmasına vesile olacağı gibi kazaların da daha hafif atlatılmasına imkân sağlayacaktır. Ne zaman ve nerede bir kaza ile karşılaşacağınızı bilemeyeceğinize göre ihmal etmeden en kısa sürede ilk yardım hakkında yeterli ve doğru bilgiler edinmeniz hayati öneme sahiptir. Kadın ve Kadın’ın haberi…
Bayılırsa
Bayılmanın nedeni kan basıncının düşmesi, açlık, havasız kalma, aşırı sevinç ya da aşırı üzüntü gibi duygusal durumdaki ani değişiklikler olabilir. Bu gibi durumlarda önce hastanın nabız ve solunum kontrolünü yapmanız gerekir. Bayılanın nabzı ve solunumu düzenliyse sırtüstü yatırarak ayaklarını biraz yükseltir ve hareket etmesini sağlayabilirsiniz. Hastanın üzerinde sıkı kıyafetler varsa gevşetin. Kapalı ve kalabalık bir ortamdaysa sakin ve açık bir alana geçmeye çalışın. Hasta 5 dakika içinde kendine gelmezse sağlık ekiplerini çağırın ya da hastayı dikkatlice hastaneye götürün.
Nöbet geçirirse
Bir diğer adı epilepsi olan bu hastalık bayılma nöbetleriyle ortaya çıkar. Hastalar bayıldığında kendine zarar vermesini engellemek gerekir. Epilepsi nöbetindeki hastaya soğan koklatmak ya da bayılan birine kolonya koklatmaya çalışmak aslında hastayı dışarıdan uyarmak amacıyla yapılır. Ama bu gibi uyaranlar epilepsi krizinin geçmesine yardımcı olmaz. Hatta kolonyalı mendille ağzını kapatmak gibi yanlış yöntemler hastanın nefes almasını engeller.
Bu nedenle yanlış yöntemleri uygulamaktan kaçının, yapanları da uyarın. Nöbet geçiren bir yakınınız olduğu takdirde yapmanız gereken, kasılmalardan dolayı kendine o anda zarar vermesinden kurtarmak. Ayrıca etraftaki tehlikeli cisimleri uzaklaştırıp onu kendi haline bırakın. Başının çarpmasına engel olmak ve dilini ısırmasını önlemek için dişlerinin arasına bir mendil ya da kravat koyabilirsiniz. Genellikle çoğu nöbet 1-2 dakika içinde kendi kendine durur. Bu yüzden nöbet sonrası sağlık ekiplerini çağırın.
Kırık çıkık durumunda hareket ettirmeyin
Kırık durumlarında en önemli şey, o bölgeyi hareket ettirmemeniz. Kemiklerde şekil bozukluğu yoksa yaralanmanın ilk önce tanımını yapmak zor. Bir burkulma mı yoksa kırık mı olduğunu anlamak güç olur. Neyse ki ikisinde de aynı ilk yardım yöntemlerine başvurulur. Kemik ucunun dışarıda olduğu açık bir kırıksa steril bir bez yardımıyla yaranın üzerini kapatıp mümkün olan en az hareketle en yakın sağlık kuruluşuna gitmeniz gerekir.
Böcek veya yılan sokmaları
Böcek sokmaları genelde yaz aylarında rastladığımız bir durum. Sokan yılanın veya böceğin zehirli olup olmadığı burada en önemli olan şey tabii. Bu şekildeki yaralanmaları ciddiye almak gerekir. Böyle durumlarda ısırılan bölgeyi yıkayın, varsa alkol veya antiseptiklerle silin. Sonra bir bezle yaralı bölgeyi üst kısmından sıkarak bağlayıp en kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir. Sakın yaralı bölgeyi kesmek ya da emmek gibi son derece yanlış yöntemlere başvurmayın. Hayatınızı tehlikeye atabilirsiniz.
Bilinçsiz kalp masajına dikkat
Boğulma, suda ya da yoğun duman nedeniyle gerçekleşir. Suda boğulmada solunum yollarına su kaçtığı için burada refleks olarak spazm olur ve vücut kendi kendine solunum yolunu kapar. Boğulan kişi sudan çıkarıldığı anda hayati fonksiyonlarının kontrolünü yapmalısınız.
Nabız, kalp atışları ve solunumunu kontrol edin. Bu bulgularda bir sorun varsa solunum ve kalp masajı yapılır. Ancak bunları mutlaka ilk yardımı eğitimi almış birinin yapması gerekiyor. Çünkü hepimizin bildiği gibi yanlış yapılan kalp masajı hayat kurtarmak yerine hayati tehlikeye yol açabilir. Duman boğulmalarındaysa hastayı ilk önce açık havaya çıkarın. Kendi solunumu yoksa ağızdan ağza suni solunum yapabilirsiniz.
Yabancı cisim tıkanmaları
Tıp dilinde bir diğer adı ‘Heimlich manevrası’ olarak bilinir. Genellikle bir şey yerken veya içerken gülme ya da ani hareket etme sonucu oluşur. Daha çok çocukların oyun oynarken cisimleri ağız ve burunlarına sokmaları sonucu bu vakalarla sık sık karşılaşırız. Birinin boğulup boğulmadığını anlayabilmeniz çok önemli. Eğer konuşamıyorsa, öksüremiyorsa, iki eliyle boğazını kavramış ve panik halindeyse ve aşırı zorlanarak nefes almaya çalışıyorsa hemen müdahale etmeniz gerekir. Şiddetli soluk yolu tıkanması bulguları varsa bir elinizle onu göğsünden destekleyin ve mümkün olduğunca öne eğilmesini sağlayın. Diğer elinizin topuk kısmıyla kürek kemiklerinin arasına 5 kez sert şekilde vurun. Eğer sırtına vurarak yabancı cismi çıkaramadıysanız karından itme işlemi (Heimlich manevrası) uygulayın. Özellikle anne-baba olarak bu manevranın nasıl uygulandığı ile ilgili eğitim almalısınız. Çünkü biliyorsunuz çocuklar her şeyi merak edip ağızlarına götürmeye bayılırlar.