Tüm bu doğal ürünler düğme yapımında kullanılıyor, üstelik müşterileri arasında dünyaca ünlü markalar var.
Tekstil ürünlerinin en önemli tamamlayıcısıdır düğmeler. Düğme deyip geçmemek gerek. Onlarca çeşidi var. Sentetikleri bir yana, doğal olanları hayli dikkat çekici. Dünyaca ünlü giyim firmalarının tercihi bir çeşit palmiye ağacı çekirdeği olan korozodan yapılan düğmeler. Bu düğmeler hem geri dönüşüme uygun hem de doğal görünümüyle kaliteli bir duruşa sahip. Türkiye’deki korozo düğme üretiminin yüzde 70’ini gerçekleştiren Form Düğme’nin ortaklarından Mustafa Oktay, bu ilginç meyvenin Ekvator kıyısından dünyaca ünlü markalara uzanan hikâyesini anlattı.
Bu düğmeler yenir mi?
Korozo, Orta Amerika ülkesi Ekvator’da kıyı şeridinde yetişen bir çeşit meyvenin çekirdeği. Yağmur ormanlarında kozalağımsı yapıdaki bir tek erkek meyve etrafında yaklaşık on adet dişiden oluşuyor. Kozalağın içinde kuş yumurtasına benzer kabuklu bir meyve bulunuyor. Korozo da bunun içinden çıkıyor. İlk olarak jel kıvamında. Hatta yerli kabileler bu haliyle tüketiyormuş meyve olarak. O haliyle tadı nasıldır bilemeyeceğiz ama, kurutularak düğmeye dönüştükten sonra yenmeyeceği kesin.
Korozo düğme üretimi Ekvatorlu ilkel kabilelerin elinde. Küçük atölyelerde kurutularak rondela denilen hale getiriliyor. Daha sonra düğme olarak kullanılmak üzere diğer ülkelere satılıyor. Bu sayede Ekvatorlu yerliler hem ekmeklerini çıkarıyor hem de yağmur ormanları zarar görmemiş oluyor. Ürün bu haliyle, Birleşmiş Milletler’in ‘ticareti desteklenmesi gerekenler’ listesinde yer alıyor.
Önce düğmeyi, sonra fabrikayı aldı
Korozo ithalatında üçüncü olan Form Düğme, işletme mezunu Mustafa-Ahmet Oktay kardeşler tarafından 1996’da kurulmuş. Türkiye’de o dönemde çok az bilinen korozoyla tanışmaları ise bir müşterileri vasıtasıyla olmuş. Derken Ekvatorlu imalatçı firmadan hazır düğme ithalatına başlamışlar. Uygun fiyata satıldığından ilk etapta çok tutulan düğmeler zamanla İtalyan korozo düğmelerin kalitesiyle boy ölçüşmekte zorlanmış. Oktay kardeşler daha sonra satın alacakları dünyanın en büyük beş düğme üreticisinden biri olan İtalyan Bottonificio Fossanese’den almaya başlamışlar düğmeyi. Düz beyaz renkte aldıkları düğmeleri boyayıp, farklı tasarımlarla şekillendirmişler. Zamanla talebi karşılamakta bu uygulama da yetersiz kalmış. Böylelikle, 2003 yılında başlamışlar korozo düğme üretimine. Şimdilerde firmanın gelirinin yüzde kırkını oluşturuyor. Ayrıca Orta Amerika ülkesinin geçimine yıllık 1 buçuk milyon dolar katkı sağlıyorlar.
Bir ayda geri dönüşüyor
Hiçbir kimyasal içermeyen korozo düğmeler, son derece çevre dostu. İnsan sağlığına zararlı hiçbir madde içermeyen düğmelerin 1 ay gibi kısa bir sürede geri dönüştüğüne dikkat çekiyor Mustafa Bey. Burberry, Zara, Mango, Hugo Boss, Massimo Dutti gibi dünyaca ünlü markalar da bu düğmelerin sıkı takipçilerinden.
Firmanın diğer ürünleri de hayli ilginç. Hindistan’daki büyük mezbahalardan toplanan buffalo ve inek boynuzlarından düğme ithal ediyorlar. Hindistan cevizinden üretilenleri de var. Deniz kabuklarından yapılan sedef düğmeler de merak uyandırıcı. Mustafa Oktay, korozo, boynuz ve Hindistan cevizinden üretilenlerin Türkiye’deki makinelerle işlenebildiğini, ancak sedef düğmeler el işçiliği istediğinden Uzakdoğu’dan hazır getirtildiğini söylüyor.
Zaman