Diyarbakır’da öldürülen Anadolu leoparının sırrı ortaya çıktı. Neslinin tükendiği sanılan leoparlardan meğer daha çok varmış.
Bu bilgi bugüne kadar gizlenmiş zira postu pahalı olduğu için avlanmanın önüne geçilmeye çalışılmış.
Neslinin tükendiği sanılan Anadolu Leoparı Diyarbakır’da ortaya çıktı. Ancak, Çınar ilçesinde çobanlık yapan Kasım Kaplan’a saldırınca leopar av tüfeğiyle öldürüldü.
Uzmanlar öfkeli. Ege Üniversitesi Zooloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bayram Göçmen “Leopar keşke beni ısırsaydı da yaşasaydı” sözleriyle üzüntüsünü dile getirdi.
POSTU O KADAR DEĞERLİ Kİ
Ortaya çıkması mucize diye nitelendirilen Anadolu leoparının gerçekten nesli tükendi mi? Bilim adamlarına göre Doğu Anadolu Bölgesi’nde bu leoparlardan daha çok var. Ancak, bilim adamları postu çok değerli olan leoparın varlığını gizli tutarak, onu korumaya çalışıyordu.
BİLİM ADAMLARI GİZLİ TUTTU
Ankara Üniversitesi Biyoloji Bölümü Mamalog (Memeli Hayvan Uzmanı) Prof. Dr. Nuri Yiğit “Son zamanlarda Doğu Anadolu’nun kayalık bölgelerinde görüldüğüne dair bilgiler gelmeye başladı. Bilim adamları bu bilgiyi gizli tutuyorlardı. Çünkü postu çok değerli olan bu hayvanı tehlikeye atmak istemiyorlardı” dedi.
DAHA ÇOK VAR
Prof. Dr. Bayram Göçmen (Ege Üniversitesi Zooloji Bölümü Öğretim Üyesi):
“Anadolu Leoparlarının Türkiye’de hiç görülmeyecek bir hayvan olduğu sanılıyor. Oysa, Güneydoğu’da Hakkâri kesimi ormanlık alan. Bir tanesinin görülmesi bile onların ürediğini gösterir. Bu dağlarda Anadolu leoparlarının olma oranı yüksek. Ama bilimadamları o bölgeye girip çalışma yapamıyor. Bakın Dicle Nehri’nin ismi latince de ‘kaplan’ demek. Dicle boyunca bu bölgede kaplanların olduğu biliniyor. Leopar olma ihtimali de çok yüksek.
EN SON 1970’TE ANKARA’DA ÖLDÜRÜLDÜ
Prof. Dr. Nuri Yiğit (Ankara Üniversitesi Biyoloji Bölümü Memeli Hayvan Uzmanı):
“En son 1970’lerde Ankara Beypazarı civarında bir leopar öldürüldü. O tarihlerde leopar popülasyonu Ankara’ya kadar yayılmıştı. Bu tarihten sonra görsel bir kayda rastlanamadı. Ve leoparların neslinin ülkemizde tükendiği düşünülüyordu.
AVINI TAKİP EDİP GELMİŞTİR
Son zamanlarda Doğu Anadou’nun kayalık bölgelerinde görüldüğüne dair bilgiler gelmeye başladı. Bilim adamları bu bilgiyi gizli tutuyorlardı. Çünkü postu çok değerli olan bu hayvanı tehlikeye atmak istemiyorlardı. Bu leopar avını takip ederek, Diyarbakır’a gelmiş olabilir.
LEOPAR ÖLDÜRECEK OLSA BOĞAZINA SALDIRIRDI
Bu leopar, dağlık kesimlerde yayılış yapan bir hayvan. Genç bir örnek. Muhtemelen 1-1.5 yaşında. Koyun sürüsüne saldırdırdığı için çobanın arkadaşı tarafından vurulmuş. ‘Bize saldırdı’ deniliyor. Saldırıya uğrayan kişi kolundan yaralanmış. Oysa leoparlar, avının boğazına saldırır. Nefesini boğarak öldürür. Bu son olayda vatandaşın doğaya karşı duyarsızlığı, eğitim eksikliği bir kez daha ortaya çıktı. Şimdi öldürülen leoparla ilgili biz bilim adamları araştırma yapacağız.”
ÖLDÜRÜLDÜ AMA TÜRÜ YAŞIYOR
Diyarbakır’da leoparın vurulması ile ilgili soruşturmaların devam ettiğini, inceleme sonrası gerekli işlemlerin yapılacağını belirten Orman ve Su İşleri Bakanlığı kaynakları, öldürülen leoparın yok olduğu sanılan türün halen yaşamaya devam ettiğini ortaya koyduğunu belirtti. Daha önceleri Anadolu’nun değişik bölgelerinde yaşayan leoparların sayıları 1950’li yıllardan itibaren yasa dışı avcılık, zehirleme, kapanlar ile yakalama sonucu azalmaya başladı ve Anadolu’da bilinen son leopar, 17 Ocak 1974’te Ankara Beypazarı’nda vuruldu.
EFSANE OLDU
Bu tarihten sonra türün görüldüğüne dair çeşitli haberler çıksa da bunların hiç birisi kesin delil niteliğinde olmadı. Ancak son yıllarda özellikle Güneydoğu Anadolu bölgesinde türün görüldüğü, yasa dışı olarak avlandığı bilgileri gelse de Bakanlık net bir bilgiye ulaşılamamıştı. 1974’te Ankara’da vurulan leopar tahnit edilerek (ölü bedenin bozulmaması için yapılan işlemler bütünü) MTA Tabiat Tarihi Müzesi’nde sergilenmişti, Diyarbakır’daki leoparın da tahniti yapılarak Yaban Hayvanları Tanıtım Merkezinde sergileneceği kaydedildi.
ÇİFTLEŞMEK İÇİN GELMİŞ
Türkiye’de 39 yıl sonra ilk kez görülen ancak yine öldürülen Anadolu Leoparı ile ilgili soruşturma başlatıldı. Leoparın, gençliğe adım attığı için yuvasından ayrıldığı, çiftleşmek ve kendisine özel bir yaşam alanı bulmak için dolaştığı kaydedildi. Normalde saldırgan olmayan türün üyelerinin, gençlik ve çiftleşme döneminde saldırganlaşabileceği, bu dönemde 200 kilometre yol kat edebildiği de ifade edildi.
TÜBİTAK İNCELEYECEK
Leopardan alınan gen ve doku örnekleri TÜBİTAK’a da gönderilirken, ölümüne ilişkin hem Orman ve Su İşleri Bakanlığı hem de il şube müdürlüğü yetkilileri inceleme başlattı. Çobanların ‘bize saldırdı’ ifadesi yeterli ve geçerli bulunmazsa, bin 500 lira idari para cezasının yanında, hayvanın nesli tükenmekte olduğu için Bakanlık tarafından 50 bin lira tazminat cezası uygulanabileceği belirtildi.
HEYET İNCELEME YAPTI
Cudi ve Gabbar Dağı’nda fotokapan çalışmasıyla çizgili sırtlan ve parsları görüntüleyen Orman ve Su İşleri görevlisi Gökhan Dursun ise, “Ana vatanları aslında İran ve Kuzey Irak’tır ancak özellikle Şırnak, Siirt ve Mardin’de yaşadıkları da biliniyor. Çiftleşme döneminde dağlık bölgeleri kullanarak 200 kilometre yol kat edebilirler. Muhtemelen çiftleşmek için arayışa çıkınca, Diyarbakır bölgesinde görüldü” dedi. Bu arada Doğa Koruma Milli Parklar Şube Müdürlüğü ile DOĞADER üyesi bir grup, jandarma eşliğinde Solmaz köyüne giderek leoparın öldürüldüğü yerde inceleme yaptı hayvana ait tüyleri topladı. WWF- Türkiye Doğal Hayatı Koruma Derneği’nden yapılan açıklamada da, “Bu olay ülkemizde böyle bir türün korunması konusunda ne kadar hazırlıksız olduğumuzun göstergesidir” dendi.