Ahmet Vefik Paşa kimdir?

Dünya Hali
Ahmet Vefik Paşa, Tanzimat döneminde milliyetçilikle ilgili ilk çalışmaları yapan, Türk devlet adamı ve yazarıdır.1823 yılında, İstanbul’da doğmuştur. Babası, Tercüman Ruhiddin Efendi’dir....
EMOJİLE

Ahmet Vefik Paşa, Tanzimat döneminde milliyetçilikle ilgili ilk çalışmaları yapan, Türk devlet adamı ve yazarıdır.1823 yılında, İstanbul’da doğmuştur. Babası, Tercüman Ruhiddin Efendi’dir. Babasının Paris’e gitmesi üzerine, eğitimine Paris’te devam eder. İstanbul’a dönünce tercüme odasına girer. 1840’ta Londra’ya elçi kâtibi olarak gönderilir. Daha sonra Sırbistan ve İzmir’de geçici görevler aldı. 1847’de mütercim-i evvel oldu. Deâvi nazırı, Paris elçisi, Evkaf nazırı, Darülfünun’da hikmet-i tarih hocası ve müfettiş oldu. 1864’re Bursa halkının şikâyeti üzerine görevden alındı ve Âli Paşa’nın ölümüne kadar açıkta kaldı. Bu sürede Moliere ve Voltaire’den tercümeleryaptı, Fezleke-i Tarih-i Osmanî’yi yazdı. Vefik Paşa Meclis-i Mebusan reisi iken vezir olmuştur.

Ahmet Vefik Paşa, Türkçeyi düzgün kullanmakla birlikte, Arapça, Farsça, Fransızca, Latince ve Yunanca da bilmekteydi.Yerine göre çok terkipli ve secili bir dil kullanarak, Arapça ve Acemce kelimelerin çoğunlukta olduğu cümleler kullanırdı. Bu durumu bazen de halk söyleyişi haline getirmiştir. Bununla birlikte Türk dilinin bağımsızlığını korumak için büyük bir çaba sarf ederdi.

Eserleri:
Vefik Paşa, milliyetçi görüş ve düşünüşle dil, tarih ve folklor alanlarında önemli eserler vermiştir. Ebulgazi Bahadır.Han’ın Şecere-i Türk isimli kitabını Çağatay Türkçesi’nden Osmanlı Türkçesi’ne çevirmiştir. Bu eserde Türklerinçok daha köklü ve şanlı bir tarihleri olduğunu ortaya koymuştur. Daha sonra ise Anadolu Türkçesi’nin ilk lügat kitabı olan Lehçe-i Osmanî ‘yi yazmıştır. Bu eserde çeşitli Türk Lehçeleri hakkında bilgiler vererek, bunların Türkiye ve Türkistan’daki yayılış alanlarını belirtmiştir. Böylece daha sonraları yapılan milli dil çalışmalarına kaynak olmuştur.

Bunların yanında Atalar sözü isimli Darb-ı Mesel Mecmuası, Hikmet-i Tarih, Fezleke-i Tarih-i Osmanî’yi yazmıştır.

Ahmet Vefik Paşa’nın Tiyatro Alanındaki Çalışmaları:
Ahmet Vefik paşa’nın Avrupa’daki eserlerden yaptığı çeviriler, tiyatroda çok önemlidir. Özellikle Fransız komedi yazarıolan Molier’den yaptığı çeviri ve adaptasyonlarında insanların sosyal yaşamdan öğrendikleri komik davranışları ortaya koyar. Victor Hugo’nun Hernani isimli dramı, Volter’inMikro Mega isimli eseri, Lessage’nin Gilbilas ve Fenolonun Telemakisimli eserleri de çevirmiştir. İlk adapte eserini 1869’da yayınlamış ve sahneye koymuştur. Sahne eserlerinde yerli karakterlere, yerli ağızlara dikkat ettiği ve kişilerin mesleklerine veya ait oldukları zümrelere göre konuştukları dikkat çekmektedir. Manzum tercümelerinde sade bir dil kullanmakla beraber, mısralarda vezin ve söyleyiş ahengine de
önem vermez. İlk adaptasyonları, 1869‘da yayınladığı Zor Nikâh ve Zoraki Tabip’tir.Adaptasyonları tercümelerinden daha çok sevilmiştir. En başarılı eserlerinden biri de 1869’da basılmış olan Yorgaki
Dandini isimli adapte eseridir. Molier’den yaptığı tercüme ve adaptasyonlarının sayısı toplam on altıdır. Bunlar; İnfial-i Aşk, Don Civanı, Tabibi Aşk, Adamcıl, Zor Nikâh, Zoraki Tabip, Tartüf, Azarya, Yorgaki Dandini, Okumuşlar, Dekbazlık, Merakî, Kocalar Mektebi, Savruk, Kadınlar Mektebi ve Dudu Kuşları’dır.

Bunlardan başka; Fransızca’dan tercüme ettiği Arslan Avcıları isimli iki perdelik eseri de bulunmaktadır.

Kısaca Ahmet Vefik Paşa’nın Edebi Kişiliği

1. Edebiyat ve kültür çalışmalarıyla tanınan Ahmet Vefik Paşa Tanzimat döneminin önemli devlet adamlarındandır.

2. Tanzimat döneminde milliyetçilik ve Türkçülük fikirlerinin en önde gelen ateşli savunucusu ve temsilcisi olarak dil,
tarih, folklor… alanlarında çalışmaları vardır.

3. Eserlerinde canlı bir halk dili kullanır.

4. Edebiyatımızda ilk adapte tiyatro oyunu yazan ve Moliere’nin bütün komedilerini Türkçeye çevirerek Tanzimat
tiyatrosunu geliştirmiş, halkı tiyatroya alıştırmaya çalışmıştır. Bursada yaptırdığı tiyatro binası ile tiyatroyu Anadolu’ya
taşımıştır.

Eserleri:

Zor Nikah: Moliere’den uyarlama

Zoraki Tabip: Moliere’den uyarlama

Kocalar Mektebi: Moliere’den uyarlama

Kadınlar Mektebi: Moliere’den uyarlama

Şecere-i Türk : Türk tarihi

Lehçe-i Osmani: Osmanlı dili

wikipedia