1.500 yılı deviren muhteşem eseri kemiren rutubetin baş sorumlusu ise 1.5 metre boyundaki bir incir ağacı olarak gösteriliyor. Zira kubbe duvarında çıkan incir ağacının, tarihi yapıyı nemlendirdiği ve çürüttüğü öne sürülüyor…
Ayasofya’nın “yüksek nem” nedeniyle çürüdüğü iddiaları, İstanbul İl Genel Meclisi Kültür Sanat Komisyonu’nun hazırladığı rapora da yansıdı. Raporda, “Ayasofya’nın çatı kısmındaki su sızıntılarından kaynaklanan hasar ve görüntü kirliliği devam ediyor” ifadelerine yer verildi.
KÖKLERİ ZARAR VERİR
Komisyon üyelerinden heykeltıraş İhsan Alpaslan da Ayasofya’nın zarar görmesinin nedenini incir ağacına bağladı:
“Ayasofya’da 1.5 metre boyunda bir incir ağacı var. Ağaç büyüdükçe kökleri de duvara giriyor. Yapıya zarar veriyor. 2 yıldır burada büyüyor. Bu, ocağımıza incir ağacı dikmek gibi bir şey. Bu soruna zamanında çözüm bulunmazsa bina sürekli zarar görür. Ayasofya, dünyanın gözünün üzerinde olduğu bir yapı. Yılda 3 milyon ziyaretçi Ayasofya’yı geziyor. Bu tarihi esere sıradan apartman muamelesi yapılmamalı.”
‘NEFESİMİZ BİLE ETKİLER’
İncir ağacı ve nem tartışmalarıyla ilgili Ayasofya Müze Başkanı Doç.Dr. Haluk Dursun ise şunları söyledi: “Ayasofya’nın türbeler kısmında bir incir ağacı fidanı var. Her yıl genel bir ilaçlamayla bu fidan alınır. İncirin zarar verdiği yüzde 100’dür.” Dursun, restorasyondaki hataların da neme neden olduğuna dikkat çekti:
“1849’dan bu yana restorasyon hataları yapılmış. Dış cephe çimentoyla kaplanmış. Çimento, uluslararası restorasyon normlarına uymayan, nemi arttıran bir maddedir.” Dursun, ziyaretçilerin nefesinin de neme neden olduğunu söyledi: “Ayasofya’daki nemi ölçtürdük. Çok yüksek çıkmadı. Kurşun sızmaları, içerdeki rutubet, hatta insan nefesi nem sebebi olabilir. Nefes, önemli bir nem sebebidir. Yılda 3 milyon kişi ziyaret ediyor. Ayasofya’nın çürümesi gibi bir durum yok.”
RESTORASYON BİTERSE İHMAL BAŞLAR
Ayasofya Bilimsel Kurulu’nun İstanbul 4 No’lu Anıtlar Kurulu’na gönderdiği raporda da Ayasofya’nın dış cephe sıvasında kullanılan çimentonun nem sebebi olduğuna karar verildi. Batı cephesi dışındaki bütün cephelerin sıvasının sökülmesi istendi.
Anıtlar Kurulu’nun bu hafta, Ayasofya Bilim Kurulu’nun raporunu inceleyerek bir karara varması bekleniyor. Ayasofya Müze Başkanı Doç. Dr. Haluk Dursun, “Ayasofya bir dünya mirasıdır. ‘Restorasyonu biter’ demek bu işte ihmal olduğunu gösterir. Restorasyon sürecinin her zaman değişik bölgelerde sürmesi doğrudur” dedi.
SULTAN UÇAR / AHT