Son dönemlerde spora kaynak ayıran şirketlerin en çok tercih ettiği alan federasyon sponsorluğu oldu. 20 federasyon, 100’e yakın şirketten 87 milyon lira gelir elde etti. 21 farklı sektörde sponsoru bulunan federasyonlara en çok Türk Hava Yolları (THY) kaynak aktardı.
Uluslararası şampiyonalarda milli takımların başarılı performans sergilemesi federasyonlara yapılan sponsorluk sayısını da artırıyor. Hürriyet’ten Ceyhun Kuburlu’nun haberine göre Geçtiğimiz yıl 20 federasyonun sponsorluk geliri 87 milyon liraya ulaştı. 21 farklı sektörde faaliyet gösteren şirketler en çok kaynağı Türkiye Futbol Federasyonu’na (TFF) aktarırken, Türk Hava Yolları (THY) yaptığı sponsorluk anlaşmalarıyla öne çıktı. Federasyonlar 87 milyon liralık geliriyle toplam sponsorluk pastasındaki payını yüzde 33.21’e çıkarmayı başardı.
A Milli Futbol Takımı’nın 2010 Dünya Kupası’na katılamamasına rağmen Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) da sponsorluk gelirlerini artırmayı başardı. 8 ana sponsoru, 6 resmi tedarikçisi bulunan TFF, 2010 yılında 55 milyon liralık sponsorluk geliri elde etti. Euro 2012 elemeleri boyunca yeni sponsorlarla anlaşma sağlayan TFF’nin Ukrayna ve Polonya’nın ortaklaşa düzenleyeceği Euro 2012’ye katılması halinde bu gelir artacak. Nike, Turkcell, Coca-Cola, Garanti, TT-Net, THY, Ülker ve Mercedes-Benz ile ana sponsorluk anlaşmaları bulunan TFF’nin resmi tedarikçileri ise Tenkosa, Sürat Kargo, Acıbadem, Arko, Sarar ve Powerade oldu.
Geçtiğimiz yıl Türkiye’de düzenlenen Dünya Basketbol Şampiyonası’nda dünya 2’ncisi olan Milli Takım sponsorluk gelirini de artırdı. Bir yıllık dönem içerisinde Türkiye Basketbol Federasyonu’nun sponsorluk geliri 20 milyon liraya ulaştı. Basketbol Federasyonu’nun sponsor sayısı 12’ye ulaşırken, Garanti, Turkcell, THY ve Adidas bu alandaki en büyük destekçiler oldu. Federasyonun diğer sponsorları ise şöyle sıralandı: Beko, Spor Toto, Mercedes-Benz, Sarar, Anadolu Sigorta, Acıbadem ve GNC.
Son dönemlerde şirketlerin sponsorluk alanları da yön değiştirmeye başladı. Şirketler kulüplere yaptıkları sponsorluk payını azaltırken bireysel sporlar ve federasyonlar öne çıktı. Bu sponsorluklar arasında kulüplerin payı yüzde 52’ye geriledi. Sporculara yapılan sponsorluk bedelleri ise bir önceki yıla göre artış gösterdi.
Dünya sporuna bilet, sponsorluk, yayın hakları ve lisanslı ürün satışlarıyla yılda 110 milyar dolara yakın para akıyor. Futbol dünyanın her yerinde tüketilen bir ürün olurken, şirketlerin diğer spor dallarına ilgisi her geçen gün artıyor. Spora yapılan 110 milyar dolarlık yatırımın önemli bir bölümünü sponsorluklar oluşturuyor. Dünya sponsorluk pazarının büyüklüğü 50 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
Kulüp değerleri, taşınmazları, uluslararası federasyonların ellerindeki organizasyonların marka değerleri de hesaplandığında 500 milyar dolara yaklaşan bir endüstriye ulaşılıyor.
2010 Dünya Kupası’nda ise ülke federasyonlarına yapılan sponsorluklar da markaların rekabeti öne çıktı. Ulusal futbol takımlarının lisanslı taraftar ürünlerini hazırlayan markalar arasında 3 şirket öne çıktı. Adidas, Puma ve Nike her dünya kupası sonrası satışlarını yüzde 10-20 arasında artırmayı başardı. Kupadaki 32 takımın formalarını 7 farklı marka hazırladı. 32 takımın 28’nin teknik sponsorluğunu üstlenen 3 marka futbola büyük yatırım yaptı. Turnuvanın en güçlü markası Adidas oldu. Adidas aynı zamanda 2010 Güney Afrika Dünya Kupası’nın da ana sponsorları arasında yer aldı.
Dünya spor malzemesi pazarında 2009 rakamlarına göre 19.2 milyar dolarlık geliriyle Nike, en büyük rakibi Adidas’ın bir adım önünde yer aldı. Bu gelirin yarısına yakın kısmını basketbol pazarından elde eden Nike, 1997’den bu yana futboldaki payını da önemli ölçüde artırıyor. Halen dünya futbol pazarında Adidas önemli bir payla pazar lideri konumunda bulunuyor. Alman firması 2002 ve 2006 Dünya Kupası’nın resmi sponsoru olabilmek için FIFA’ya toplam 70 milyon dolar ödedi.
Türkiye’nin en çok sponsor çeken 20 spor federasyonu arasında futbol, basketbol, otomobil, satranç ve voleybol öne çıktı. Bu 5 federasyon 1 milyon liralık geliri geçmeyi başardı. Son dönemlerde ise binicilik, yüzme, okçuluk ve atletizm gibi federasyonlar öne çıkmaya başladı. Geliri 100 bin liranın üzerinde olan federasyonlar ise şöyle sıralandı: Bedensel Engelliler Federasyonu, Üniversite Sporları Federasyonu, Atletizm Federasyonu, Okçuluk Federasyonu, Yüzme Federasyonu ve Binicilik Federasyonu.
Sponsorluk pastasından kim ne kadar pay alıyor
Küleplerin payı yüzde 52.17
Federasyonların payı yüzde 33.21
Sporcuların payı yüzde 8.88
Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü yüzde 4.30
Diğer kurumların payı yüzde 0.85
İl Müdürlükleri’nin payı yüzde 0.61