Petrolün batılılarca yağmalanışının hikayesi

Film Eleştiri
‘Ateş Savaşı’, ‘Gülün Adı’, ‘Ayı’ ve ‘Tibet’te 7 Yıl’ gibi başyapıtlarıyla adı 1980’lerin ortalarından itibaren en değerli yönetmenler arası...
EMOJİLE

‘Ateş Savaşı’, ‘Gülün Adı’, ‘Ayı’ ve ‘Tibet’te 7 Yıl’ gibi başyapıtlarıyla adı 1980’lerin ortalarından itibaren en değerli yönetmenler arasında anılmaya başlanan, fakat sonrasında ise uzunca bir durgunluk dönemine giren Fransız usta Jean-Jacques Annaud, şanına yaraşır nitelikte, her karesi "tablo" gibi bir filmle yıllar sonra yeniden karşımızda… ‘Kara Altın’ her ne kadar zaman zaman Hollywood’un doğu kültürüne ilişkin klişelerine meyil etse de teknik ve estetik yetkinliğiyle ilgiye değer bir gösteri…

20’nci yüzyılın başlarında Arabistan yarımadası… Acımasız çöl güneşinin altında iki büyük Arap kabilesi karşı karşıya. Savaşçılarının çöl kumlarını yıkayan kanlarıyla zaferler kazanan Hobeika Emiri Nesib ve amansız rakibi Salmaah Sultanı Amar, bitmek tükenmek bilmez çatışmaların ardından, en sonunda bir barış antlaşması yaparlar. Her iki taraf da "Sarı Kuşak" adını verdikleri, üzerinde hiç kimsenin yaşamadığı topraklar üzerinde herhangi bir hak iddia etmemeye karar vermişlerdir. Karşılığında ise Nesib o dönemin kabile yasalarına göre Amaar’ın iki oğlunu kendi evladı gibi büyütecek, Prens Salih ve Prens Auda iki kabile için de birbirlerinin topraklarını işgal etmemeleri konusunda garanti olacaklardır. Ancak yıllar geçip çocuklar büyüdüğünde, bunlardan yenilmez bir savaşçıya dönüşen Salih altın kafesinden kaçarak baba evine geri dönmeyi arzulamaya başlar. Auda ise kendisini yalnızca kitaplara ve bilgiye adamıştır.

Jean-Jacques Annaud ilk kez bundan 30 yıl kadar önce, bendeniz henüz çiçeği burnunda bir sinema meraklısıyken Türkiye’de gösterime sunulan "Ateş Savaşı" adlı filmiyle keşfedip özgün stiline hayran kaldığım, sonraki yıllarda da kendisini sürekli yakından takip etmeye çalıştığım bir Fransız sinemacı… Annaud, tarih öncesi çağlarda iki kabilenin ateşe ulaşmak için verdiği amansız mücadeleyi anlatan, günümüzde artık bir klasiğe dönüşmüş durumdaki o unutulmaz "diyalogsuz" yapıtının ardından, 1986’da İtalyan yazar Umberto Eco’nun aynı adlı romanından beyazperdeye uyarladığı "Gülün Adı" ve bizler daha o müthiş uyarlamanın şokunu üzerimizden atamamışken 1988’de beyazperdeye yansıyan "Ayı"sı ile tek atımlık baruta sahip bir sinemacı olmadığını cümle âleme göstererek Avrupa sinemasındaki saygın konumunu iyiden iyiye perçinlemişti.

Fakat, sözünü ettiğim üç filmde, binlerce yıl önce yaşamış yabanıl insanların -çıkardıkları homurtular haricinde- tek kelime bile konuşmadıkları bir anlatıya dünyaları sığdıran, Ortaçağ’da geçen kasvetli bir kilise entrikasına James Bond filmlerinden bile daha sürükleyici bir serüven ve gerilim boyutu kazandıran, biri yavru diğeri erişkin iki gerçek ayıdan sinema tarihinin kaydettiği gelmiş geçmiş en başarılı oyunculuk gösterilerinden birini elde eden bu sıra dışı sanatçıya her ne olduysa oldu, kendisinin 1990’larda derin bir sessizliğe büründüğünü gördük. Gerçi, anılan dönemde sinemayı büsbütün de boşlamadı Annaud; 1992’de "Sevgili", 1997’de ise "Tibet’te 7 Yıl" adlı, onu sevenleri belli ölçüde mutlu edebilen iki film daha çekti. Ancak, bunlar önceki on yılda elde ettiği görkemli çıkışı pekiştirecek düzeyde yapımlar değildi açıkçası… 2004’te, "Ayı"dan beri sinemada en büyük uzmanları arasında sayıldığı "hayvan oyunculu film" türüne âni bir geri dönüş yaparak, başrollerini iki küçük kaplan yavrusunun üstlendiği "İki Kardeş"i çeken Fransız usta, o filmiyle anılan türe meftun hassas kalpleri bir kez daha fethetti etmesine, ancak sonrasında ise piyasadan büsbütün çekiliverdi. Flmin -yapımcısı ve önde gelen bazı oyuncularının Müslüman-Arap olmasının da muhtemel etkisiyle- Ortadoğu kültürüne, Arap-İslam geleneklerine ve en önemlisi İslam’a bakışı da büyük ölçüde sağlıklı bir rotada ilerlemekte… Gerçi, hikaye zaman zaman Hollywood fabrikasının "doğu egzotizmi"ne yönelik kimi beylik klişelerine prim vermiyor da değil. Ancak gerek yapımcının gerekse yönetmenin böylesi klasik numaralara neden başvurduğunu anlamak o kadar güç olmasa gerek. Bu projeye Avrupa kıtasında kolay kolay benzerini görmediğimiz düzeyde bir bütçe döken işbilir yapımcı Tarık bin Ammar ve yönetmeni Jean-Jacques Annaud da sinema piyasasındaki genel havayı, gözleri ve bilinci Amerikan sineması tarafından tarafından bir yüzyıldır fena hâlde tektipleştirilmiş izleyicinin standart beğeni kalıplarını gayet iyi bildiklerinden dolayı, bana göre çaresizlikten ya da yeteneksizlikten falan değil, bütünüyle "çok izlenecek ve harcamasını geri alacak bir yapım" ortaya koyma kaygısıyla senaryoda "Hollywoodizasyon"a belli ölçüde prim vermişler. Ancak, yine de filmin genel atmosferinde, yüksek bir seyir zevki eşliğinde akıp giden anlatımında Annaud’un kişisel sinemasından izler bulabilmek mümkün…

Çöl koşulları acımasız

Yakıcı çöl koşullarında iki Arap kabilesi karşı karşıya kalır. Hobeika Emiri Nesib ve amansız rakibi Salmaah Sultanı Amar bitmek tükenmek bilmez çatışmaların ardından bir barış antlaşmasına imza atar. Ancak bir süre sonra koşullar değişecektir.

KARA ALTIN (Black Gold)

Yapım Yılı ve Ülkesi: 2011, Fransa-İtalya-Katar-Tunus

ortak yapımı

Seslendirme Dili: İngilizce (Ülkemizde Türkçe altyazılı olarak gösterilmektedir)

Yapımcı: Tarık Ben Ammar

Yönetmen: Jean-Jacques Annaud

Oyuncuları: Antonio Banderas (Emir Nesib), Mark Strong (Sultan Amar), Freida Pinto (Prenses Leyla.)

İçerik Uyarıları: Birkaç sahnesinde yüzeysel cinsellik ve pek çok sahnesinde de bu tür tarihsel filmlere özgü şiddet gösterileri içermesinden dolayı 15 yaşından küçük izleyiciler için uygun değil.

Ailece izlenebilir mi?

ŞARTLI EVET

Filmin Yeni Şafak-Sinema Puanı: (4 yıldız üzerinden) * * *

Diğer filmler

27 Nisan Cuma günü ülkemiz sinemalarında 8 yeni film gösterime girdi. Bunlar arasından "Kara Altın" (Black Gold) adlı yapım sinema sayfamızda ayrıntılı olarak değerlendirdik. Diğer 7 filmin özet tanıtımları ise yıldız puanları ve içerik uyarılarıyla aşağıda:

DEHŞET KAPANI (The Cabin in the Woods)Türü: Korku-gerilim-gizem/ Yönetmen: Drew Goddard/Oyuncular: Kristen Connoly, Chris Hemsworth, Anna Hutchison/İçerik Uyarıları: Sert bir korku-gerilim filmi olarak başından sonuna dek pek çok bölümünde yoğun şiddet, argo diyalogla içerdiğinden 18 yaşından küçük izleyiciler için KESİNLİKLE uygun değil.

Ailece izlenebilir mi?/HAYIR

Yeni Şafak-Sinema Puanı: * *

KUZGUN (The Raven)Türü: Gerilim-gizem/ Yönetmen: James McTeigue/Oyuncular: John Cusack, Luke Evans, Ailece Eve/İçerik Uyarıları: Bir gerilim-gizem filmi olarak birkaç bölümünde kanlı şiddet ve ürkütücü görüntüler içerdiğinden dolayı 15 yaşından küçük izleyiciler için değil.

Ailece izlenebilir mi?/ŞARTLI EVET

Yeni Şafak-Sinema Puanı: * * *

PAZARLARI HİÇ SEVMEM (The Raven)Türü: Duygusal drama/Yönetmen: Rezzan Tanyeli/Oyuncular: Melisa Sözen, Edhem Dirvana, Umut Kurt/İçerik Uyarıları: Genel olarak temiz ve olumlu mesajlara sahip bir film… Ancak, birkaç bölümünde olumsuz davranış örnekleri içerdiğinden dolayı 15 yaşından küçük izleyiciler için uygun değil.

Ailece izlenebilir mi?/ŞARTLI EVET

Yeni Şafak-Sinema Puanı: * * *

ÇİFTE SOYGUN (Flypaper)Türü: Suç komedisi/Yönetmen: Rob Minkoff/Oyuncular: Patrick Demsey, Ashley Judd, Tim Blake Nelson/İçerik Uyarıları: Genel olarak temiz bir film… Ancak, birkaç bölümünde olumsuz davranış örnekleri içerdiğinden dolayı 13 yaşından küçük izleyiciler için uygun değil. Ailece izlenebilir mi?/ŞARTLI EVET Yeni Şafak-Sinema Puanı: * * 1/2

AŞKIN RENKLERİ (La Délicatesse)Türü: Romantik komedi/Yönetmenler: David Foenkinos, Stéphane Foenkinos/Oyuncular: Audrey Tautou, François Damiens, Bruno Todeschini/İçerik Uyarıları: Birkaç bölümünde yüzeysel cinsellik, argo diyaloglar ve olumsuz davranış örnekleri içerdiğinden dolayı 15 yaşından küçük izleyiciler için uygun değil. Ailece izlenebilir mi?/ŞARTLI EVET

Yeni Şafak-Sinema Puanı: * * 1/2

ÖLÜMÜN SESİ (Babycall)Türü: Korku-gerilim/Yönetmen: Pal Sleatune/Oyuncular: Noomi Rapace, Kristoffer Joner, Maria Bock/İçerik Uyarıları: Bir korku-gerilim filmi olarak pek çok bölümünde yoğun şiddet ve ürkütücü görüntüler içerdiğinden dolayı 18 yaşından küçük izleyiciler için uygun değil.

Ailece izlenebilir mi?/HAYIR

Yeni Şafak-Sinema Puanı: * *

MARIGOLD OTELİ’NDE HAYATIMIN TATİLİ Türü: Komedi/Yönetmen: John Madden/Oyuncular: Judi Dench, Maggie Smith, Tom Wilkinson/İçerik Uyarıları: Pek çok bölümünde yüzeysel cinsellik içerdiğinden dolayı 18 yaşından küçük izleyiciler için uygun değil.

Ailece izlenebilir mi?/HAYIR

Yeni Şafak-Sinema Puanı: * *

YeniŞafak