Şu veya bu nedenle soğuk kış aylarında bile terleyenlerin durumuysa şimdi daha da zorlaştı. İsterseniz önce neden, niçin terleriz sorusuna bir yanıt verelim, sonra da aşırı terleme sorununun hangi sağlık sorunlarından kaynaklanabileceğini tartışalım.
Cildimizde yaklaşık üç-beş milyon civarında terleme hızını ve miktarını ayarlayan ter bezi var. Bu minnacık bezler vücut sıcaklığına ve kendi kendine çalışan otomatik, sinirsel uyarılara bağlı olarak terlememizi sağlamaktadır. Ter ile kaybedilen sıvı esas olarak su ve tuzdan ibarettir.
Diğer minerallerin miktarı oldukça düşüktür. Terleme ile kaybedilen su miktarını ise esas olarak çevre ısısı belirler. Ama yine de yiyip içtiklerinizin, kullandığınız ilaçlar, genetik yapınız, hastalıklarınız hatta ruhsal durumunuzun da etkisi olabiliyor.
NELER ARTTIRIYOR?
Sıcak içecekler, alkol ve kafein bulunan içecekler, acılı ve baharatlı yiyecekler terleme miktarını arttırıyor. Yüksek dozda kullanıldığında Asetaminofen, Aspirin, Tiroid hormonu gibi ilaçlar terlemeye yol açabiliyor.
Bazı insanlarda ise aşırı terleme kalıtımsaldır. Bu kişilerde özellikle, avuç içi ve ayak tabanında ayrıca koltukaltı ve kasıklarda fazla miktarda terleme oluyor.
Terlemenizi hormonlarda etkiler. Menopoz ve andropozda, yani kadınlarda Östrojen, erkeklerde Testosteron hormonu azaldığında terleme artar.
HASTALIK İŞARETİ OLABİLİR
Düşük kan şekeri, kan şekerinde yüksekliğe bağlı sinir sistemi hasarları, tiroid bezinin aşırı çalışması, tüberküloz, malta humması gibi enfeksiyon hastalıkları, sıtma ve benzeri parazit hastalıklarında da aşırı terleme ortaya çıkabilir. Uzun süreleri terlemeler özellikle, ateşle birlikte olduğunda lösemi ve lenfoma gibi kanserlere işaret edebilir.
Aşırı terleme sorununuzun çözümü için iç hastalıkları uzmanı, endokrinoloji uzmanı ve dermatoloji uzmanı ile işbirliği gerekebilir. Önce aşırı terleme nedeni belirlenmeli, bu neden ortadan kaldırılabilir ya da tedavi edilebilir bir nedense buna yönelik çalışma ve önlemler yerine getirilmeli, yine de devam ediyorsa dermatoloji uzmanınızla tedavi seçeneklerini konuşup kendinize en uygun tedaviyi seçmelisiniz.
Koltukaltı ve ellerdeki terlemelerde en etkili tedavilerden biri Botox enjeksiyonlarıdır. Anestezi gerektirmeyen, muayenehane koşullarında yapılabilen ve 20 dakika kadar süren bu işlemin etkisi 6 ay kadardır.
BOTOKS YAPTIRIRKEN NELERE DİKKAT ETMELİSİNİZ?
Botoks yaptırmayı düşünenlerin bazı noktalara dikkat etmesi gerekiyor: Bir-iki hafta önceden aspirin, E vitamini, gingko biloba, sarmısak tabletleri ve omega-3 kapsülleri gibi kan sulandırıcı ürünlerin kesilmesi şart.
Kasları etkileyen kalsiyum kanal bloke edici ilaçları, aminoglikozid antibiyotikleri, kinin ve pensilamin içeren antibiyotikleri kullanan hastaların doktorlarından izin alması gerekiyor. Hamilelerin, emziren annelerin, kanı sulandıran ilaçlar kullananların ve pıhtılaşma sorunu olan hastaların bu uygulamadan uzak durmasında fayda var. Botoks uygulamalarından korkmayın ama bu işi sadece deneyimli dermatologlar ve estetik cerrahlara yaptırın. Eğer dikkat etmezseniz üzücü sonuçlarla karşılaşabileceğinizi unutmayın.
AKLINIZDA OLSUN!
Zihninizi çalıştırmaya yönelik aktiviteleri zihinsel aerobik olarak isimlendirebiliriz. Eğer düzenli zihinsel aerobik yaparsanız (neurobic), zihniniz daha güçlü ve zinde kalır. Bulmaca çözmek, akıl oyunları oynamak (satranç gibi) zihinsel aerobik yöntemlerinin en ucuz ve en kolay olanlarıdır.
Yeni şeyler öğrenmeye çalışmak için harcayacağınız zihinsel aktiviteler de belleğinizdeki zayıflamayı azaltacaktır.
Nobel ödülü adayından nükleer fizikçilere, başkanlardan edebiyatçılara kadar pek çok bilim adamı ve entelektüelde ağır bellek kayıpları veya Alzheimer hastalığı görülmüştür.
Ama yapılan pek çok araştırma ‘sürekli öğrenme’ çabasının ve entelektüel aktivitenin zihinsel aerobik etkisi yaratarak belleği koruduğunu ortaya koymuştur. B12 vitamini desteği bellek kaybınızı yavaşlatabilir.
ÖNEMLİ
Eğer bir B12 vitamini eksikliği söz konusuysa B12 vitamini desteği kullanmak belleği olumlu yönde etkilemektedir. Bellek zayıflaması bazen B12 vitamini azlığının işareti olabiliyor.
Bununla birlikte B12 seviyesi normal olanlara da belleğe destek olması amacıyla bu vitamini önerenler var. Eğer bir bellek problemi yaşadığınızı düşünüyorsanız B12 seviyenizi kontrol ettirin, doktorunuzla B12 vitamini kullanmayı tartışın.
Prof.Dr. Osman MÜFTÜOĞLU