Uzmanlar, araştırmaların ABD’de her yıl 10 milyondan fazla kişinin bu rahatsızlıkla karşılaştığını söylüyor. Mevsimsel depresyonun farklı kentlerde, farklı iklimlerde yaşayan milyonlarca insanı etkilediğine işaret eden Amerikan Hastanesi Psikoloji Bölümü’nden Uzman Psikolog Aslı Akkan, kadınların erkeklere oranla daha fazla SAD tanısı aldığını ve ekvatordan uzaklaşıldıkça semptomların arttığını söylüyor.
Akkan, “Her ne kadar SAD deneyimleyen hastaların çoğu unipolar (tek uçlu) depresyon tanısında iseler de bu hastaların yüzde 20’sinin bipolar (iki uçlu) mizaç bozukluğuna sahip oldukları ve manik/hipomanik ataklarının da bulunduğu gözlemleniyor” diyor.
Mutsuzluk, ümitsizlik, isteksizlik, değersizlik hissi, uyku düzensizliği, enerjisizlik, çabuk yorulma, iştah değişikliği (azalması veya artması), gerginlik, karamsarlık ve hatta ölme isteği mevsimsel depresyonun belirtileri arasında sayılıyor.
SEBEBİ TAM OLARAK BİLİNMİYOR
ABD’de yapılan bir araştırmaya göre, SAD tehşisi konulan hastaların yaklaşık yüzde 35’inin hastane yatışına ihtiyaç duyduğunu belirten Aslı Akkan, “Mevsimsel depresyonun sebebi tam olarak bilinmiyorsa da çeşitli hipotezler öne sürülmektedir” diyor ve bu nedenleri şöyle özetliyor:
Melatonin: Beyindeki epifiz bezi melatonin hormonu üretir. Hormon üretimi karanlık ortamlarda artmaktadır. Melatonin hormonu insanın fiziki hareketlerini yavaşlatan, uykulu ve bitkin yapan doğal bir sakinleştiricidir. Günlerin kısalması ve güneş ışığının azalması melatonin üretimin arttırarak kişiyi daha az enerjik, yorgun ve isteksiz yapar. Bu da mevsimsel depresyona yol açabilir.
Seratonin: Kış ayları ile birlikte vücuttaki seratonin üretiminin azalması da mevsimsel depresyona sebep olabilir.
Genetik Faktörler: Mevsimsel depresyonun genetik köklerinin olabileceği, kişinin ebeveynlerinden birinde mevsimsel depresyonun olmasının, kişinin de SAD yaşama oranının 7 de 1 kadar arttırdığını gösteren çalışmalar var.
Mevsimsel depresyonunun önüne geçebilmek için özellikle çalışma ortamlarında gerekli ışık ihtiyacının karşılanması, ortamın ısı ayarının kontrol altında tutulması, kişinin gün boyu güneş ışığıyla temasının maksimumda olabileceği aktivitelerde bulunması (sabah saatlerinde yapılacak yürüyüşler gibi), uyku saatlerinin mümkün olduğunca düzenli tutulması gibi önlemler alınabilir. Tüm bunlara rağmen semptomların devam etmesi veya artması halinde ise bir uzmandan yardım alınması öneriliyor.