Prof. Dr. Osman Müftüoğlu/ Hürriyet
Fransız beslenme uzmanı Dr. Pierre Dukan’ın geliştirdiği beslenme planı, ‘Dukan diyeti’ olarak biliniyor. Bu popüler diyetin zararlı olabileceği yönünde bazı kuşkular var. Ben de bu “aşırı protein yüklü” diyetin önceki benzerleri gibi başarısız ve zararlı olabileceğini düşünen hekimlerden biriyim. Nedeni şu…
FORMÜL DİYETLER BAŞARISIZDIR
Dukan diyeti her şeyden önce “formül diyetler”den biri. Bu nedenle uzun vadede başarısız olabileceği kesin bir beslenme planı. Bildiğiniz gibi herkesin kilo alma nedeni farklıdır. Eğer kilo almaya neden olan sağlık problemini çözmez, genetik kusuru, metabolik sorunu, hormonal problemi doğru belirleyip ona uygun bir “kişiye özel beslenme planı” üretemezseniz adı ne olursa olsun hiçbir “formül diyet”in kalıcı bir faydası olmaz.
Ben popüler beslenme planlarına “reçete diyetler” diyorum. Kimin önüne koysanız, kime uygularsanız başlangıçta mutlaka kilo verdiren ama problemi çözemedikleri için, bırakıldıkları zaman verilen kiloları hızla geri aldıran beslenme planlarıdır bunlar. Tıpkı reçetenizdeki baş ağrısı ilaçları gibi: Kullanırsanız başınızın ağrısı geçer, ama kesince yeniden başlar!
KETOZA SOKAR!
Dukan diyetine üçüncü ve en önemli eleştirim ise şu: Bu diyetinin başlangıç döneminde –üreticisi bu döneme “atak veya saldırı dönemi” adını veriyor- sadece protein tüketimine izin veriliyor.
Yani yalnızca et, balık, yumurta ve yağsız süt ürünlerini hem de sınırsız miktarda yiyip içiyorsunuz. Böyle “protein bombası” bir diyetin metabolizmayı hızlandırdığı, karbonhidrat alımını sıfırladığı, yağ kazanımını minimuma indirdiği için depolanmış yağları harekete geçireceği doğru ama bu uygulamanın sizi son derece tehlikeli “ketoz” hali ile baş başa bırakacağını da bilmeniz lazım.
Ketoz hali, bedenin metabolik olarak iflasa sürüklendiği bir süreçtir. Aşırı proteinli besinlerin ciddi bir kas kaybına neden olabileceğini de unutmamanız lazım. Ayrıca bu dönemde ortaya çıkan ketoz hali zaten iştahınızı da neredeyse sıfıra indiriyor. Yani artık tamamen gündemden düşen ünlü “Atkins diyeti” ile bu diyet arasında ciddi bir fark yok. Belki azıcık hafifletilmiş, kıyafet değiştirmiş bir şekli ama özü, hemen hemen aynı. Diğer taraftan bu diyeti uzun süre yapmanız ya da sık sık tekrarlamanızın da riski var.
KALP RİSKİ VAR!
Mesela koroner kalp hastalığına yakalanma riskini arttıracağı kesin. Gut hastalığını tetikleyeceği hatta akut gut krizlerine yol açacağı yüksek ihtimal.Kısacası bu diyeti hiç kimsenin özellikle de böbrek, kalp, karaciğer problemi bulunanların, elli yaşını geçenlerin, şeker hastalarının, hamilelerin uygulamalarını asla tavsiye etmem.Son bir hatırlatma daha: Artık bu tür reçete diyetlerden vazgeçmenin zamanı çoktan geldi, geçiyor. Formül veya reçete diyetler zayıflatsa bile ya hasta ediyor ya da metabolizmayı bozarak daha sonra yeniden ve de fazlasıyla kilo aldırıyor. İlle de bir reçete istiyorsanız tavsiyem şu: Yediklerinizi azaltın, fiziksel aktivitenizi çoğaltın!