Astım hastaları, astım teşhisi aldıktan sonra tüm yaşamlarının değişeceğini ve kısıtlanacaklarını düşünüyor. Sağlıklı bir insanın günlük hayatında dikkat etmesi gerekenlere astım hastalarının biraz daha fazla özen göstermesi gerekiyor.
Acıbadem Fulya Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Reha Baran, alerjik olanlar da dahil, astım hastalarının üzüntü ve stres nedeniyle atak geçirebildiklerini söylüyor.
Astım hastalığının, alerjik bünyeli kişilerde daha çok görüldüğünü belirten Doç. Baran, hastalıkla ilgili şu bilgileri veriyor:
“Hastalık yaşam boyu sürüyor, öksürük ve nefes darlığı şikâyetleriyle hayatı zorlaştırıyor. Alerjik astım mevsimsel özellik de taşıyor. Sonbahar ve ilkbaharda alerji artıyor, kişinin alerjik bünyesine bağlı olarak bronşlar kendisini korumak için kasarak ve daralarak cevap veriyor. Bu da nefes alma zorluğunu ortaya çıkarıyor. Astım hastalığı toplumda yüzde 7-20 oranında görülüyor.”
Doç. Dr. Reha Baran, astımın belirtilerini şöyle sıralıyor:
Nefes alıp verirken müzikal tarzda nefes sesi duymak. Basit bir öksürükten, ciddi nefes darlığı ataklarına kadar değişen durumların olması. Alerjik rinit dediğimiz burun enfeksiyonları, saman nezlesi, gözlerde yaşarma gibi alerjik şikâyetlerle beraber göğüste sıkışıklık hissi veya öksürük. Gece uykudan uyandıran öksürüklerin görülmesi. Ortam değişiklikleri, egzersiz gibi durumlarda öksürük, göğüs sıkışıklığı yakınmalarının ortaya çıkması.
HASTALAR KORTİZON KULLANMAKTAN KORKUYOR
Astım hastalarının hastalıkları konusunda çok iyi eğitilmeleri gerektiğini belirten Doç. Dr. Reha Baran, “Hastalığını iyi bilen bir astım hastası, hastalığını kontrol altına tutmada doktoru kadar kendisine faydalı olabilir” diyor.
Hastalığın tedavisinde nefes yoluyla çekilen ilaçlar, akciğere lokal etki yaptığı için daha çok tercih ediliyor. Astım bronşların hastalığı olduğundan bronşlara da en kolay nefes yolunu açan ilaçlar yardımıyla ulaşılabiliyor. Astım hastalarının kortizonlu ilaç kullanmaktan korktuğuna dikkati çeken Doç. Dr. Reha Baran, hastalığın tedavisi hakkında şu bilgileri veriyor:
“İlacın içindeki kortizonun dozu düşük olduğundan yan etkileri az oluyor. İlacın etkisi yüksek olduğundan bu yan etkiler önemsenmeyebilir. Esas etkisi bronşlarda oluşan ödemi çözmesiyle ortaya çıkıyor. Astım hastalarında bronşlarda çok fazla şişme olduğundan bunu yok etmek için kortizon veriliyor. Tedavide altın standart budur. Eğer oluşan ödemi çözmezseniz bronşlar yine daralacaktır. Hastalara özellikle kortizonları verirken bunun yan etkisinin çok az olduğunu da söylüyoruz. Spreyden ziyade kuru toz veriyoruz. Hasta kendisinin yarattığı bir basınçla kuru tozu içine çekiyor. Bazı hastaların kuru tozu içlerine çekmekte zorlandıklarını görüyoruz bu durumda ilaçlar buharla da verilebilir.”
ASTIM HASTALARINA HAYATI KOLAYLAŞTIRAN ÖNERİLER
Astım hastalarının bronşlarında aşırı duyarlılık olduğundan, günlük yaşamlarında dikkat etmeleri gereken noktalar ve almaları gereken önlemler var. Endüstrileşmeyle birlikte özellikle de erkekler astımdan daha çok etkilenebiliyor, çünkü bu ortamlarda erkekler daha fazla çalışıyor. Ancak kadınlarda sigara içme oranlarının artması, endüstrileşmeden bağımsız olarak astım hastası kadınların da sayısının artmasına yol açıyor. Astım hastaları bazı önlemleri aldığı takdirde günlük yaşamlarını rahatlıkla sürdürebiliyor. Doç. Dr. Reha Baran bu önlemleri şöyle sıralıyor:
• Alerji testi yaptırarak kendilerine nelerin alerji yaptığını öğrenmeleri gerekiyor.
• Ev tozlarından uzak kalınması için etkili temizlik yapılması şart.
• Odanın halı ile kaplanmaması önemli.
• Çarşafları düzenli aralıklarla 40 derecede yıkamak lazım.
• Oda düzenli olarak ve çok iyi havalandırmalı.
• Evde çerçevelerin ve eşyanın tozu sık sık alınmalı.
• Astım hastalarına özel toz tutmayan çarşaf takımlarının kullanılmasında yarar var.
• Odada çiçek bulundurmak sakıncalı.
• Sonbahar ve ilkbaharda polenler çok olduğundan dışarıda fazla dolaşılmamalı.
• Gıda alerjisi varsa bu gıdalardan uzak durmak gerekiyor.
• Sigara dumanı astım atağını tetikliyor.
• Egzersiz sırasında astım ortaya çıkıyorsa öncesinde önlem alınmalı. Kişi kendi başına değil, uzman bir eğitmen gözetiminde ve verilen programa uygun egzersiz yapmalı.
• Çok soğuk havada dışarıda olmaktan kaçınılmalı. Havanın direkt ciğere çekilmesi bronşların daralmasına neden olabilir.
• Kilo alınmaması, rahat nefes alıp vermekte önem taşıyor.
• Yüzme akciğer kapasitesini artıracağından çok faydalı
• Üzüntü ve stres astımı tetikleyebilir. Üzüntü ve strese karşı yoga, meditasyon gibi gevşetici teknikler kullanılabilir.