Toplumda en fazla karşılaşılan sağlık sorunlarından biri olan sinüzit, burun tıkanıklığı, burun atkısı gibi belirtilerin dışında üst dişlerde ağrı ile de kendini gösterebiliyor.
Sinüsler yüz ve kafa kemiklerimizin içerisine yerleşmiş içi havalı boşluklardır. Üst çene kemiğinde karşılıklı iki büyük yanak sinüsü, alın kemiği içerisinde bir büyük alın sinüsü, gözlerin arasına yerleşmiş küçük odacıklardan oluşan etmoid sinüsler ve kafa tabanında yerleşmiş bir de derin bir sinüsümüz bulunmaktadır. Sinüslerin ayrı ayrı ya da bölgesel olarak sadece bir yüz yarısında ya da hep birlikte iltihaplanma haline sinüzit denilmektedir.
Akut ve kronik sinüzitin farkları nelerdir?
Baş ağrısı, burun akıntısı ve ateş gibi belirtilerin yeni başladığı klinik tablo akut sinüzittir. Çoğu zaman farkında olmayız ama 10-15 günden beri sürmekte olan uzamış nezle hali aslında bir akut sinüzittir. Yıllarca tekrarlayan belirtilerle karşılaşıyorsak sinüzitin kronikleşmiş olduğu söylenebilir
Sinüzitin belirtileri nelerdir?
Akut ve kronik sinüzitte farklı olmakla birlikte genel olarak; burun tıkanıklığı, burun ve geniz akıntısı, burundan konuşma, koku alma bozuklukları, sık sık nezle grip olma ve bunların kolay kolay geçmeyişi, özellikle çocuklarda daha fazla olmak üzere inatçı öksürükler. Zaman zaman ateşte olur.
Sinüzit üst dişlerde neden ağrıya neden olur?
Özellikle yanak sinüsleri (maksiler sinüsler), konumları nedeniyle üst çene dişleri ile yakın ilişkidedir. Bu bölgedeki dişlerden bazılarının kökleri yanak sinüsünün içine girmiş olabilir. Aslında bu durum herhangi bir soruna yol açmaz ancak bu dişlerin iltihaplandığı durumlarda veya diş çekimi sonrasında sinüzit gelişebilir. Eğer kökü yanak sinüsünün içinde olan bir diş çekilirse, sinüs boşluğu ile ağız içerisindeki kirli ortam arasında bağlantı olacaktır. ‘Oroantral fistül’ olarak adlandırdığımız bu durumda ağızdaki bakteriler sinüs içerisine giderler ve sinüzite yol açarlar. Bu açıklık fark edildiği anda kapatılmalıdır, aksi halde sık tekrarlayan sinüzit atakları olur.
Çocuklar da sinüzit sık olur mu?
Çocuklar daha sık viral üst solunum yolu infeksiyonlarına yakalandıkları için ve sinüsleri henüz tam olarak kendilerini temizleyemedikleri için daha kolay sinüzite yakalanabilirler. Ayrıca halk arasında geniz eti denilen adenoid varlığı ve bazı anatomik koşullar da sinüzit oluşumuna zemin hazırlayabilir. Ancak çocuk sinüzitlerini tanı koymak, izlemek ve tedavi etmek açısından erişkinlerinkinden farklı olarak ele almak gerekir
Sinüzit tedavisinde halk arasında yaygın olarak kullanılan, örneğin acı kavun gibi bazı bitkisel tedavi yöntemlerinin faydası nedir?
Maalesef ülkemizde pek çok konuda olduğu gibi sinüzit tedavisinde de alternatif uygulamalar adı altında yanlış şeyler yapılabiliyor. Mesela halk arasında acı kavun denilen bitkinin suyunun, burna uygulandığında, sinüziti tedavi ettiği iddia ediliyor. Acı kavun burun içindeki tüm dokuları kimyasal olarak yakmaktadır. Uygulama sonrası akan sıvı ise iltihap değil, kimyasal olarak yanmış dokulardır. Burun dokularını yakarak sinüzit tedavi edilemeyeceği gibi, acı kavuna bağlı alerjik şok ve ölüm riski olması bu bitkiyi oldukça tehlikeli yapıyor. Burun ve sinüs hastalıklarıyla yoğun olarak ilgilenen bir hekim olarak bu bitkinin kullanılmasını asla önermiyorum. Yani hastalarımız kaş yaparken göz çıkarma riskiyle de karşı karşıya kalabilirler. İlla ki bitkisel tedavi almak isteyen hastalara ise önerim ekinezya çayı olabilir.
Sinüzit tedavisinde yaklaşım nasıl olmalıdır?
Sigara içen, alkol kullanan, sürekli kirli havayı soluyan ya da klimatize kapalı ortamlarda çalışan bir kişinin, hijyen ve yaşam koşullarını iyileştirmediğiniz sürece tek başına tedavi yeterli olmaz.
Sinüzit tedavisinin de ilk seçenek hemen daima antibiyotiktir. Bazen oldukça uzun süre kullanmak gerekir. Dört hafta aralıksız tedavi verdiğim hastalarım var. Ancak bu noktada önemli olan tedaviye ara vermemek ve yarım bırakmamaktır. Aksi takdirde yeterli fayda görülmez.
Sinüzitte ameliyata ne zaman karar vermek gerekir?
Eğer hastamızın şikayetleri uzun süreli ilaç tedavileri ile geçmiyorsa, baş ağrıları hayatını olumsuz etkilemeye başlamışsa sinüzit ameliyatları tedavide seçenek olarak düşünülmelidir. Bazen sinüzit ile birlikte burun kemik eğirliği ya da burun etlerinin aşırı büyümesinden olabilir, bu durumda kombine bir yaklaşımla aynı anda hem burun hem sinüs ameliyatı yapılabilir.
Günümüzde yeni teknikler tanımlanmış olsa bile sinüslerin burun içine açıldığı kanalların cerrahi olarak endoskop yardımıyla özel aletler ile genişletilmesi oldukça yüz güldürücü sonuçlar verir.
SİNÜZİT- Değerlendirme formu
Aşağıdakilerden 10 gün ve daha fazla uzun sürenlere EVET tercihini seçiniz.
1.Yüzde basınç/ağrı ?
EVET/HAYIR
2.Başağrısı ?
EVET/HAYIR
3.Tıkalı,şiş burun ?
EVET/HAYIR
4.Yapışkan,koyu ve sarı-yeşil renkte burun akıntısı?
EVET / HAYIR
5.Çok yüksek olmayan ateş?
EVET/HAYIR
6.Ağız kokusu ?
EVET/HAYIR
7.Üst dişlerde ağrı ?
EVET/HAYIR
Sonuç: 3 veya daha fazla EVET yanıtı, alerji veya mikroorganizmalara bağlı bir sinüzit olabileceğinizi gösterir. Bir Kulak Burun Boğaz uzmanına başvurmanızda fayda var.