Prof. Dr. Nilgün Başkal, tiroit bezinin düzgün çalışmasının insan sağlığı açısından önemine işaret ederek, ayna karşısında yapılacak boyun muayenesinin bu tür hastalıkları önlemede yararı olduğunu söyledi.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Nilgün Başkal, ”Ayna karşısında yapılacak boyun muayenesinde dolgunluk, şişlik gibi belirtiler tespit edilmesi halinde tiroitle ilgili hastalıktan şüphelenilmelidir” dedi.
Prof. Dr. Başkal, en önemli işlevi hormon üretmek olan, iç salgı bezlerinden tiroid ile ilgili rahatsızlıklara doğumdan itibaren rastlanabildiğini söyledi. Diğerlerine göre daha büyük olan bu bezle ilgili hastalıkların her yaş, cins ve ırkta görülebildiğini anlatan Başkal, ”Tiroit hormonu yetersizliği zeka düzeyi düşüklüğüne neden olabilir. Tiroit büyüdüğünde guatr oluşur. Bunun en önemli nedeni ise iyot eksikliğidir. İyot eksikliği toplumda yüksek sıklıkta görülen guatra, endemik guatra yol açar” diye konuştu.
‘İyotsuz tuz kullanmayın’
İyotsuz tuz kullanımının Batı Karadeniz ve İç Anadolu başta olmak üzere hala ülkenin birçok yerinde yaygın olduğunu dile getiren Başkal, kişilerin, tiroit bezinin fonksiyonunu gereği gibi yerine getirip getirmediğini iyi kontrol ettirmesi gerektiğini vurguladı. Ebeveynlerin bu rahatsızlıklarla ilgili yeterli bilgiye sahip olmasının büyük önem taşıdığını ifade eden Başkal, ”Ailede herhangi birindeki tiroit hastalığı mutlaka dikkate alınmalıdır” uyarısını dile getirdi.
Tiroit hormonuyla ilgili sorunların erken teşhisinin ileride ortaya çıkabilecek problemleri önlediğine işaret eden Başkal, şunlara dikkati çekti: ”Anne karnında iyot eksikliği zeka geriliğine yol açar. Ayrıca kadınlardaki tiroit problemi üreme fonksiyonunu olumsuz etkiler. Bebek planlayan kadınlar bu nedenle mutlaka tiroit hormonuna baktırmalıdır. Eğer gebelik planlı değilse hamileliğin ilk ayında kontroller yaptırılabilir. Bunun tespiti çok basit bir kan tahliliyle mümkündür.”
Saç telinden ayak tırnağına kadar
Troid hormonunun saç telinden ayak tırnağına kadar bütün sistemleri etkilediğini vurgulayan Prof. Dr. Başkal, ”Bu hormon zeka gelişimi, üreme, kalp, sindirim sistemi ve bağırsaklar için önemlidir” dedi.
Terleme, unutkanlık, kalpte çarpıntı, ellerde titreme, konsantrasyon bozukluğu, ciltte kuruma, kilo problemi gibi rahatsızlıkların troidin az veya çok çalışmasına bağlı olduğunu belirten Başkal, ”Ayna karşısında yapılacak boyun muayenesinde dolgunluk, şişlik gibi belirtiler tespit edilmesi halinde tiroitle ilgili hastalıktan şüphelenilmelidir. Yutkunma ve nefes almada güçlük, ses kısıklığı gibi belirtilerde de bundan şüphelenilmelidir” diye konuştu.
Başkal, her nodülün kanser olmadığını vurgulayarak, ”Yüz hastanın beşinde bu nodüller kanserdir. Nodüller ultrason, gerekirse biyopsi ile takip edilmelidir” şeklinde konuştu.
‘Tuzu yemeği ocaktan alırken atın’
Tuzdaki iyodun uçmaması için mutfakta birtakım önlemlerin alınmasını isteyen Başkal, ”Yemek ocaktan alınmadan hemen kısa süre önce tuz atılmalıdır. Ayrıca tuz güneş ışığı almayan bir kapta saklanmalıdır ki içindeki iyot uçmasın” dedi.
AA