İspanyol bilim insanları vücut ısısı ölçümüyle yalan söyleyen kişinin burnunun kızardığını tespit etti. Ünlü masal kahramanı Pinokyo’dan esinlenilerek bu duruma ‘pinokyo etkisi’ adı verildi.
İspanya’daki Granada Üniversitesi Deneysel Psikoloji Bölümü’nden bilim insanları termografi ölçümleriyle yaptıkları araştırmada ilginç bir sonuca vardı. İkinci Dünya Savaşı sırasında askerlere gece görüşü sağlamak amacıyla ABD’li insanlarınca geliştirilen termografiden psikoloji sahasında yararlanmanın öncüleri olarak kabul edilen Emilio Gomez Milan ve Elvira Salazar Lopez adlı bilim insanları, geliştirdikleri yeni termografik uygulamalar yardımıyla, insanların zor görevleri yerine getirirken, belirli bir konuda sorguya çekilirken veya yalan söylerken özellikle burun ve yüz ısılarında değişiklik meydana geldiğini saptadı. Araştırmacılara göre, yalan söylendiğinde burun etrafındaki ısıda artış görülüyor ve beynin etrafını kaplayan en büyük doku olan insula faal duruma geçiyor. Beyindeki ödüllendirme sisteminin bir parçası olan ve sadece kişinin yakından hissettiği, kendisiyle bağlantılı tecrübelerde faal duruma geçen insula, ayrıca algılama ve vücut ısısının düzenlenmesi işlevinde de rol oynuyor. İnsulanın etkin duruma geçişiyle ısı artışı arasında bir ters ilinti bulunduğunu belirten araştırmacılar, kişi bir duyguyu güçlü hissettiği zaman ısı değişikliğinin azaldığını zayıf hissettiği zaman ısının arttığını kaydetti. SABAH, Türk psikologlara araştırmayla ilgili değerlendirmelerini sordu.:
Psikolog Öznur Yılmaz (Central Hospital): İletişimdeki vücut dilimiz, o esnadaki ruh halimizi de dış dünyaya yansıtır. İletişim halindeyken teniniz de hayli fazla ipuçları verir. Bir mülakat sırasında yalan söyleyen bir kişi kendini baskı altında ve stresli hissedebilir. Bu da yüz de burunda ısı artışına yol açar.
‘Rahat yalan söylese bile belli eder’
Uzman Psikolog Reyhan Yücel (Medicana International Hastanesi): Yalan söyleme davranışını anlayabilmek için beden dilini iyi okumak, iyi analiz etmek gerekiyor. Stres altında kalp atışının ve solunumun hızlanması, göz bebeklerinin küçülmesi, ellerde ayaklarda uyuşma, kaslarda spazm gibi bir takım fizyolojik değişiklikler olur.
Psikolog Tuba Yıldırım Üstünel (Emsey Hospital): Yalan söyleyen kişi yalanının bilincindeyse fiziksel tepkiler verecektir. Yalan söyleyen kişi gergin ise yüzdeki ısının arttığı için burunda kızarmalar görülebilir. Yalan söylerken kendini rahat hissediyor ise yüzdeki ısı azalır ancak yine de o ana bağlı fiziksel ve ruhsal tepkiler verebilir.
Sabah