Balık yağı ve güneş ışınları; 19’uncu yüzyılda, çocuklarda görülen kemiklerin yumuşaması ve kolay bükülebilir bir hal alması olarak bilinen raşitizm hastalığına karşı tedavi edici olarak keşfedilmişti. Bugün D vitamini; birçok kansere karşı koruyan ve kemik yoğunluğu için esansiyel bir yağda eriyen vitamin olarak tanımlanıyor. Sabah gazetesinde yer alan habere göre; D vitamini kasların gelişiminde de rol oynuyor. Bu nedenle sağlık taramalarında kanda D vitamininizi ölçtürmenizi tavsiye ediyorum.
KAS HÜCRELERİNİ DE GÜÇLENDİRİR
Amerikan Pediyatri Derneği; 2 yaşından büyük herkesin yaklaşık 1000-2000 IU D vitaminini güneşlenerek, yiyeceklerle veya ek olarak almasını öneriyor. Çok az sayıda besin doğal olarak D vitamini içerdiği için günlük ihtiyaç tek başına yiyeceklerden karşılanamaz. Bu nedenle günlük D vitamini ihtiyacını karşılamanın en iyi yolu; D vitamini destekleri kullanmak veya güneş ışığından olabildiğince faydalanmaktır. En iyi D vitamini kaynağı besinler; süt ve süt ürünleri, somon ve ton balıkları, D vitaminiyle zenginleştirilmiş kahvaltılık gevrekleri ile bazı kurubaklagil çeşitleridir. D vitaminin vücutta etkin çalışabilmesi için aktif formlarına dönüşmesi gerekir. Bu işlemler vücudumuzda karaciğer ve böbreklerde gerçekleşir. D vitamini; vücutta kalsiyum ve fosfor dengesini sağlar. Ayrıca bu minerallerin bağırsaklarda emilmesini destekler. Böylece kemiklerin güçlenmesini sağlarlar. Araştırmalar; D vitamininin kas hücrelerinin olgunlaşmasını ve işlevinin artmasını sağladığını gösteriyor.
GÜNEŞTE 15 DAKİKA YÜRÜYÜN
D vitamini eksikliği; güneş ışığının az olduğu ülkelerde yaşayanlarda, güneşte 15 dakika yürümeye fırsatı olmayanlarda, koyu tenlilerde ve obezlerde sık görülür. Günümüzde 1 milyar insanın kanında D vitaminin eksik düzeylerde olduğu tahmin ediliyor. Bu nedenle gelişmiş ülkelerde kemiklerin zayıflaması ve raşitizm gibi hastalıkların artmasını önlemek için birçok besin D vitamini ile zenginleştiriliyor. Çünkü araştırmalar; D vitamini eksikliğinin osteoporoz, kanser, multipl skleroz, enfeksiyon hastalıkları, tüberküloz ve mevsimsel grip gibi birçok hastalığa neden olduğunu kanıtlıyor.
YAŞLILAR RİSK ALTINDA OLABİLİR
Yaşlılarda kemik kırıklarının artma riski, D vitamini oranın azalmasıyla bağlantılıdır. Deneklerin çoğunluğunu kadınların oluşturduğu bir araştırmaya göre; günlük 800 IU D vitamini alanların kırık riski yüzde 20 daha azdır. D vitamini kemik kırıklarını önlediği gibi kasları da kuvvetlendirir. Yaşlılar; bir anda yüksek doz içeren D vitamini takviyesi almaktansa, günlük güvenilir dozlarda D vitamini almalıdır.
KALBİ KORUYOR
D vitaminin yararları şöyle: Kalbimiz kaslardan oluşur, tıpkı diğer kasların olduğu gibi kalbin de D vitaminine ihtiyacı vardır. Bu yüzden kalp hastalıkları riskini azaltması şaşırtıcı bir sonuç olmamalıdır. Araştırmalar; D vitamini seviyesi düşük olanlarda ani kalp ölümleri, kalp ritim bozuklukları, inme, yani genel olarak kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskinin arttığını gösteriyor. D vitamini, kan basıncını kontrol ederek damar sağlığını korur. Böylece kardiyovasküler hastalıklara yakalanma riskini büyük ölçüde azaltır.
Bilimsel çalışmalar; D vitamininin kanseri önlemede de etkili olduğunu göstermektedir. Birçok araştırmada; kanda düşük D vitamini seviyesinin kolon kanseri riskini artırdığı ortaya çıkmıştır.
Finlandiya’da yapılan bir araştırmaya göre; D vitamini takviyesi yapılan çocuklarda Tip 1 diyabet gelişme riskinin yüzde 90 oranında azaldığı bulunmuştur.
D vitamininin enfeksiyonlara karşı da koruyucu etkisi yüksektir. Araştırmalar; D vitamini seviyesi düşük olan yetişkinlerde öksürük, soğuk algınlığı ve üst solunum yollarında enfeksiyona daha sık rastlandığını kanıtlıyor. Bir çalışmada; okul çağındaki çocuklarda D vitamini takviyesinin mevsimsel gribe karşı koruyucu etkisinin olduğu bulunmuştur.
Sağlık iyileştirici formül
D vitamini eksikliği yaşayanlar için mükemmel tadı olan bomba bir tarif vereceğim. Tarifte, marketten kolayca alabileceğiniz, D vitamini ile zenginleştirilmiş soya sütünden yararlanacağız. Bu tarifi her gün rahatlıkla bir komposto kasesi kadar yiyebileceksiniz.
Malzemeler
1 su bardağı D vitamini ile zenginleştirilmiş soya sütü
4 yemek kaşığı D vitamini ile zenginleştirilmiş şekersiz kahvaltılık tahıl gevreği
1/2 adet muz
1 tatlı kaşığı vanilya
1 yemek kaşığı dövülmüş ceviz
Yapılışı
Mutfak robotuna soya sütü, tahıl gevreği, muz ve vanilyayı koyup krema haline gelinceye kadar karıştırın. Üzerine dövülmüş ceviz ekleyip muhallebi kıvamında servis edin.