Biyolojik olarak insan vücudunun sınıflandırılmasında kullanılan 8 ayrı sistem vardır. Bu sistemlerden birisi de boşaltım sistemidir. Canlılar enerji ihtiyaçlarını karşılayabilmek adına beslenirler ve bu besinlerin atık kısımları vücuttan atılır. Bu durum başlı başına boşaltım olayını simgelemektedir.
Boşaltım Sistemi Nedir?
Biyolojik olarak insan vücudunun sınıflandırılmasında kullanılan 8 ayrı sistem vardır. Bu sistemlerden birisi de boşaltım sistemidir. Canlılar enerji ihtiyaçlarını karşılayabilmek adına beslenirler ve bu besinlerin atık kısımları vücuttan atılır. Bu durum başlı başına boşaltım olayını simgelemektedir. Boşaltım sistemi ise; boşaltım olayını meydana getiren organların içerisinde bulunduğu sisteme verilen isimdir.
Boşaltım Sisteminin Birimleri
Boşaltım sistemi alt grup olarak bazı organları bünyesinde bulundurur. Bunlar; böbrekler, üreterler ve mesane şeklindedir. Böbreğin bu sistemdeki görevi filtrelemektir. Yani böbrekler kan yolu ile kendisine gelen katı ve sıvı atıkları filtreleyerek gerekli birimlere iletir. Üreterlerin görevi; bu atıkların taşınmasını sağlamaktır, yani üreterler kanal görevi gören borucuklardır. Mesane ise kendisine gelen idrarları depolamak ve periyodik olarak vücuttan atmakla görevlidir.
Boşaltım Sistemi Hastalıkları
Boşaltım sistemi hastalıkları, bu sistemde görevi olan organların görevini icra edememesinden kaynaklanır. Boşaltım sistemi hastalıklarını şu şekilde sıralamak mümkündür:
Böbrek İltihabı; tıp dilinde adı nefrit olarak da bilinen bu hastalığın akut ve kronik nefrit olmak üzere 2 türü mevcuttur. Akut nefrit böbrek iltihabının ilk yaşandığı zamanlarda gözlemlenir ve kendisini böbrek ağrısı, idrar sırasında yanma şeklinde belli eder. Kronik nefrit ise akut nefritin ilerlemiş halidir. Akut nefritin tedavi edilmemesi sonucunda oluşur ve böbrek kaybına sebebiyet verecek kadar tehlikeli bir durumdur.
1)Böbrek Yetmezliği; bu hastalık türünde böbrekler görevini icra etmez veya kısmen icra eder. Bu hastalık kendini idrar sırasında gelen kanla birlikte gösterir. Hastalığın tedavisinde diyaliz makinesi kullanılabilir veya böbrek nakli gerekebilir.
Diyaliz veya böbrek nakli
Böbrek yetmezliği olan hastaların vücutlarında, böbrekler vasıtasıyla süzülmesi gereken idrarın bir kısmı kana karışır Böbrekleri çalışmayan ya da yetersiz çalışan bu hastalar için diyaliz veya böbrek nakli tedavisi uygulanır Bu hastalar, yeterli sayıda organ nakli yapılamadığından böbreklerin görevini yerine getiren diyaliz cihazlarına bağlanır Ancak diyaliz cihazına bağlanmak geçici bir çözümdür Bu tedavi ile hastalar tam olarak iyileşememekte, sadece kanlarının süzülerek temizlenmesi sağlanmaktadır
Ülkemizde böbrek nakli ihtiyacı karşılanabiliyor mu?
Ülkemizde yaklaşık 30 bin kronik böbrek yetmezliği hastası, haftanın üç günü diyaliz cihazına bağlı olarak “böbrek nakli olabilmek umuduyla” hayatını sürdürmeye çalışmaktadır Ancak bu hastaların yılda sadece 600’ü bu imkânı elde edebiliyor Ülkemizde bugüne kadar toplam 4800 böbrek nakli yapılmıştır Yeterli sayıda organ bağışı yapılmadığından böbrek nakli ihtiyacı karşılanamamaktadır.
Hastalara böbrek nakli nasıl yapılıyor?
Yaşayan bir insanın böbreklerinden birinin nakil ihtiyacı olan bir başkasına ameliyatla nakledilmesi şeklinde yapılır Ayrıca beyin ölümü geçekleşmiş bağışçının böbreğinin alınarak ihtiyacı olan bir kişiye verilmesi yoluyla da gerçekleşir.
aktifsaglik.com/ frmartuklu.net
2)Böbrek taşı; idrar yollarının iltihaplanarak tıkanması sonucu kandaki atık maddeler böbrek kanalında kalır ve zamanla böbrek taşlarını oluşturur. Böbrek bölgesinde özellikle idrar çıkarma sırasında kronik ağrılar şeklinde kendini belli eder. Tıpta böbrek taşı çözümü bir hayli gelişmiştir. Günümüzde lazer ışınları ile böbrek taşı kırma operasyonları gerçekleştirilmekte ve kısa sürede hastalık yenilebilmektedir.
Mesane iltihabı; özellikle ayak ve karın bölgesinin üşütülmesi ile meydana gelen bu hastalık, mesane bölgesinde bakteri üremeleri sonucu kendisini gösterir ve idrar çıkışını zorlaştırır. İşeme ardından kramplı ağrılar yaşanması muhtemeldir. Bol miktarda sıvı tüketmek ve antibiyotik kullanmak hastalığın tedavisi için uygulanmalıdır.
3)Albümin; vücutta genel olarak basınç düzenleyerek, kılcal damarlara madde taşınmasını sağlayan bir proteindir. Böbrek kanalında bulunan kapsüller görevini tam gerçekleştiremezse, albümin böbrek kanlından geçerek idrarla dışarı atılır ki bu durumda vücutta albümin eksikliği görülür.
Üremi; böbreğin ayırma kanallarının görevini icra edememesi sonucunda ortaya çıkan bir boşaltım sistemi hastalığıdır. Bu durum kanda bulunan üre miktarını artırır.
4)Şeker hastalığı: Glikoz bowman kapsülünden idrara geçip ,geri emilemezse olur.
5)Nefrit: Nefronların iltihaplanmasındandır.
6)Sarılık: İdrarda safra boyalarının görülmesidir.Safra kana emilir kandaki safra boyaları idrara geçer ve idrarın rengi koyu kırmızıya dönüşür.Hastanın göz akı ve derisi de sarımsı olur.
7)Böbrek taşları: İdrarda oksalat, ürat, fosfat eriyik halde bulunur.İdrar yollarında bir iltihap yara ,tıkanma olursa bunlar çökelerek böbrek taşlarını yapar.Böbrek taşları da böbrek kanamalarına ve şiddetli ağrılara sebep olur.Kanlı idrar çıkması görülür.
8)Üremi: Böbreğin yeterince üre süzememesi, durumunda kandaki üre miktarının artması ile oluşur.
Boşaltım Sistemi Hastalıklarının Genel Belirtileri
– Sık idrar ihtiyacı yaşama,
– Aşırı terleme ve ateş yükselmesi,
– Yorgunluk,
– Mide bulantıları ve kusma,
– İdrar sırasında kan gelmesi,
– Böbrek ve mesane ağrıları.
Boşaltım Sistemi Hastalıklarından Korunmak İçin;
1- Yeterli miktarda sıvı alınmalıdır (Böbreklerin rahat çalışması için bol sıvıya ihtiyacı vardır Alınan sıvı miktarı sıcak ve kuru havalarda arttırılmalıdır Günlük en az 2 litre su alınmalıdır)
2- İdrar uzun süre tutulmamalıdır (Böbrek taşları oluşabilir)
3- Böbrekler ve idrar yolları soğuktan korunmalıdır (Böbrek sağlığı için)
4- Aşırı acı ve baharatlı yiyecekler yenilmemelidir
5- Düzenli banyo yapılmalıdır (Derideki gözeneklerin açılması için)
6- İçilen su ve yenilen besinler temiz olmalıdır
7- Böbrek iltihabı rahatsızlıklarında tedavi yarıda kesilmemeli ve ilaçlar zamanında alınmalıdır
8- Diş çürükleri ve boğaz iltihabı hemen tedavi ettirilmelidir (Çürük veya iltihaba yol açan mikroorganizmalar, kalıcı böbrek rahatsızlıklarına yol açabilir)
9- Kişisel temizliğe dikkat edilmelidir
Boşaltım Sistemi Hastalıklarının Tedavisi
Hastalıkların tedavisi mutlak suretle doktor kontrolünde gerçekleştirilmelidir. Antibiyotik kullanımı, ağrı kesici kullanımı, böbrek yetmezliği durumunda diyaliz makinesi, her iki böbreğin işlevini kaybetmesi halinde böbrek nakli, gerek görülürse perhizler ve şifalı bitkiler başlıca tedavi yöntemleridir.
Boşaltım Sistemi Hastalıklarından Korunmak İçin Şifalı Bitkiler;
– Üzüm ve enginar; böbrek taşı oluşumunu engeller ve oluşan taşı düşürmeye yardımcı olur.
– Badem; mesane ve böbrek bölgelerinde oluşan iltihapları temizler,
– Bakla, maydanoz, çilek; üreterleri temizler,
– Turp; böbrekte oluşan mikroorganizmaları yok eder,
– Ayrıkotu; idrar söktürücü olarak oldukça yararlıdır.
aktifsaglik.com/ frmartuklu.net