Mustafa Kemal’in Hayatını Etkileyen Şehirler;
*Mustafa Kemal’in hayatında etkili olan başlıca şehirlerin ilki Selanik’tir.
*Selanik çeşitli dinlerin ve ırkların birlikte yaşadığı bir şehirdi.
*Osmanlı Devleti’nin Avrupaya açılan kapılarından olan Selanik aynı zamanda önemli bir ticaret merkeziydi.
*Ulaşım yollarının kavşağında bulunan bu şehir batıdan gelen fikir akımlarının etkili olması sonucu muhalefetin merkezi haline de gelmiştir.
*Selanik hem muhalif basının hem de batıdan gelen yasak yayınların bolca bulunduğu bir şehir idi.
*Bu şehir Mustafa Kemal’in değişimine ve gelişimine, yeni fikirlere açık bir kişiliğe sahip olmasın da etkili olmuştur.
*Askeri İdadiyi okuduğu Manastır şehri yabancı konsoloslukların çokca bulunduğu bir şehirdi.
*Manastır sık sık azınlık isyanlarının olduğu Makedonya’nın bir şehiri idi ve bu isyanlar Mustafa Kemal’in milliyetçilik duygusunu kuvvetlendiriyordu.
*Bu şehir de iken tanıştığı Mehmet Emin Yurdakul, Namık Kemal gibi yerli yazarların eserleri de bu duygunun kuvvetlendirilmesine neden olurken, kuvvetlendirdiği fransızcası ile okuduğu Jean Jacques Rousseau, Diderot, Montesquieu gibi yazarların eserleri ile de milli egemenlik fikrini geliştiriyordu.
*Mustafa Kemal batı ile ilk kez İstanbul’da karşılaştı.
*Harp okulunu ve Harp Akademisin de batıdan etkilenmiş çeşitli akımlar örgütlenmiştir.
*Bu örgütler Mustafa Kemal’in milliyetçi ve inkılapçı yönünü geliştirdi.
*1905 yılında atandığı Şam şehri balkan şehirlerine göre oldukça geriydi.
*Mustafa Kemal bu geriliğin gelecekte sorunlar çıkaracağını hissetti ve bir raporla bunu üstlerine bildirdi.
*Şam’da iken arkadaşları ile kurduğu Vatan ve Hürriyet Cemiyetinin yeni bir şubesini açmak üzere gizlice Selanik’e döndü.
*1.Dünya Savaşı başladığında Mustafa Kemal Sofia şehirinde askeri ateşe idi.
*Mustafa Kemal Sofyada iken meclis toplantılarına katılarak demokratik yönetimin işleyişi hakkında bilgiler edindiği gibi burada ki müslüman azınlığın haklarını korumak üzere çalışmalar da yapmıştır.
*Mustafa Kemal opera ile ilk defa Sofia da iken tanışmıştır.
*Sofia da bulunan yabancı diplomatlarla sık sık bir araya gelen Mustafa Kemal avrupalı devletlerin hakkımızda ki düşüncelerini öğrenmiştir.
(Abid Yaşaroğlu Hocanın Ders Notlarından)