Osmanlı Devleti neden yıkıldı, Cumhuriyet neden ve nasıl kuruldu? Cumhuriyet bir İngiliz projesi olabilir mi? Millî Mücadele boyunca İngilizler Vahidetdin’i mi, M. Kemal Paşa’yı mı tuttu? Millî Mücadele’de halk desteğini ve yaşatıcı değerlerimizi arkasına alarak zafere ulaşan yönetim Cumhuriyet’ten sonra neden halka ve köklü değerlerimize sırt çevirdi? Bu sorular üzerinde durulmayacak.
İşte D. Mehmet Doğan’ın yeni kitabı Türkiye Cumhuriyeti Tarihine Giriş, bu soruların cevabı ile birlikte çok sayıda dokunulmaz konuyu gündeme getiriyor.
Türkiye Cumhuriyeti Tarihine Giriş, D. Mehmet Doğan’ın ilk defa 1975 yılında yayınlanan ve batılılaşma ve cumhuriyet döneminin doğru anlaşılması yönünde çığır açıcı tesir uyandıran Batılılaşma İhaneti kitabının devamı niteliğinde.
Doğan, yeni kitabında dokunulmaz konulara giriyor, tabuları yerle bir ediyor.
Cumhuriyet milletvekillerinin yarıdan biraz fazlasının katılımı ile toplanan Meclis tarafından ilân edildi. Millî Mücadele’nin lider kadrosunda yer alan Kâzım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy gibi bazı kumandanlar görev icabı Ankara dışındaydı. Onlara haber bile verilmedi. Ankara’da bulunan çok sayıda milletvekiline aykırı söz söyleme ihtimali düşünülerek Meclis’e gelmemeleri ihtar edildi, hatta evlerinin önüne polis dikildi. Ankara’da bulunan çok sayıda miletvekilinin katılmasına dahi izin verilmeden ilân edilen Cumhuriyet Türkiye’de yeni bir totaliter döneminin başlangıcı oldu.
Cumhuriyet başlangıçta Türkiye’ye demokrasi getirmedi, düşünce ve inanç hürriyeti sağlamadı. Cumhuriyet ancak demokratik sisteme geçildikten sonra gerçek cumhuriyet oldu. Cumhuriyetin darbe şeklinde ilânı zamanında da tepki ile karşılandı ünlü gazeteci Hüseyin Cahid, “ben cumhuriyetçiyim ama cumhuriyet kelimesine put gibi tapmam” diye yazdı. Tabii İstiklal Mahkemesine sevk edildi, cezalandırıldı ve meslekten men edildi!
D. Mehmet Doğan Sunuş’ta kitabını söyle tanıtıyor:
“Türkiye Cumhuriyeti Tarihine Giriş alışıldık isimli bir kitap, fakat içindekiler kesinlikle öyle değil. Şu ikazı yapmak zorundayız: Klasik Türkiye Cumhuriyeti tarihi kitaplarının takipçileri bu kitabı okuduklarında kafa konforları sarsılacaktır. ‘Kafa konforumu neden sarsayım’ veya ‘zihnimi neden bulandırayım’ diyenlerin bu kitapla bir alışverişlerinin olacağını sanmıyoruz. Fakat kafa konforunu sarsmayı göze alanlar için bu sarsıntı sorgulayıcı bir tedirginlik doğurursa kitap amacına ulaşmış demektir.”
Yaklaşık 500 sayfalık kitapta şu bölümler yer alıyor:
Giriş: Millî Mücadele’den Cumhuriyet’e kavramlar, adlandırmalar ve düşünce zemini, Cihan harbinden Cumhuriyete zaman sırası (izahlı kronoloji), 1923 nasıl bir dönüm noktasıdır: Savaş-Ateşkes-Andlaşma, 1923’ün sonu: Cumhuriyetin İlânı, Hilafetin ilgası: Osmanlı Devleti’nin yok edilmesi sürecinin sonu, Hilafet’ten sonra cumhuriyet: Tek parti idaresine geçiş, Tek parti idaresinin kuruluşu, Atatürk inkılâplarının değerlendirme ve tasnifi, Devrimlerin sonundan ölüme, Cumhuriyet A’dan Z’ye, Türkiye Cumhuriyeti’nin siyasî sistemi.
Kitap ekler ve zengin bir bibliyografya ile tamamlanıyor. (Yazar Yayınları, 0312 232 05 71-72, yazar@yazaryayinlari.com)