Üniversitede Osmanlı ve Türk Tarihi Araştırmaları Merkezi’ni kuran ve Türkiye’ye yerleşme kararı alan Lowry’nin kütüphanesi 14, 15 ve 16. yüzyıl Osmanlı tarihine ait kitap ve belgelerden oluşuyor.
BİR teselli olarak görülemez belki ama İstanbul Boğazı, Galatasaray Üniversitesi’nde alevlere kaptırdığı 6 bin kitaplık Prof. İlber Ortaylı arşivinden sonra 8 bin kitaplık yeni bir Osmanlı arşivine kavuştu. Bahçeşehir Üniversitesi Osmanlı ve Türk Tarihi Araştırmaları Merkezi’nin Başkanı Prof. Dr. Heath Lowry, Amerika’da bulunan 8 bin kitaplık Osmanlı arşivini Türkiye’ye getirdi. Özellikle erken dönem Osmanlı tarihi üzerine yoğunlaşan ve 40 yılı aşkın bir sürede biriktirdiği arşivini Türkiye’ye getiren Lowry haziran ayında yarı zamanlı olarak ders verdiği Princeton Üniversitesi’den emekli olarak Türkiye’ye yerleşme kararı aldı.
YANGIN ÖNLEMLERİ ALINDI
Galatasaray Üniversitesi’ndeki yangında İlber Ortaylı’nın bağışladığı Osmanlı tarihine ait kitapların yok olmasına çok üzüldüğünü belirten Heath Lowry bu yüzden arşivi koyacakları mekân için oldukça titizlendiklerini söylüyor. Bahçeşehir Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Enver Yücel bunun için özellikle binanın yangın tertibatının yeniletilmesini istemiş.
Kırk yıl boyunca biriktirdiği, çalışmalarında yararlandığı arşivinin ağırlıklı olarak Osmanlı’nın kuruluş ve erken dönemine ait kaynaklardan oluştuğunu belirten Lowry, son dönemde tarihe olan merakın artmasının sevindirici olduğunu ama eksik kaldığını belirtiyor: “Osmanlı tarihi üzerine oluşan bir merak var ama herkes son dönem üzerine çalışıyor. Halbuki onu anlamak için biraz da 14, 15 ve 16. yüzyılı anlamak lazım. Bizim amacımız o döneme ağırlık vermek.”
TÜRKİYE MACERASI 1964’TE BAŞLADI
Prof. Dr. Heath Lowry Türkiye’ye ilk kez 1964’te Başkan Kennedy’nin ‘Barış Gönüllüleri’ adlı projesi kapsamında İngilizce öğretmeni olarak geldi. Görev yeri ise Balıkesir’in Bereketli adlı bir dağ köyüydü ve orada 2 yıl kaldı. 1972’de Boğaziçi Üniversitesi’nde hocalığa başladı, 1980’e kadar kaldı ve Türkiye’de evlendi. Harvard Üniversitesi’nin teklifiyle Amerika’ya dönse de eşi Demet ve üç çocuğuyla yılın iki-üç ayını hep Türkiye’de geçirdi. Son beş yıldır Princeton Üniversitesi’ndeki derslerinin yanı sıra Bahçeşehir Üniversitesi’nde de Osmanlı ve Türk Tarihi Araştırmaları Merkezi’ni kurdu.
MUHTEŞEM YÜZYIL TARİHE İLGİYİ ARTIRDI
“Muhteşem Yüzyıl dizisinin tarihe olan ilgiyi artırdığı, geniş kitlelerin onun sayesinde tarihle ilgilenmeye başladığı muhakkak. Ama ondan öncesinde de İlber Ortaylı ve Murat Bardakçı’nın yaptığı çalışmaların da bu popülerleşmede etkisi büyük oldu. Dört tane tarih dergisi yayınlanıyor ve oldukça ilgi görüyor. Tarihe ilgi eskiden de vardı ama kesinlikle bu kadar değildi. Tarihçi olarak sokaklarda tanınır oldum artık, katıldığım televizyon programları yüzünden.”
Hürriyet