Hazırlayan: Pınar Yıldız
İstanbul’un Fener sahilinde ilerlerken yolun tam ortasında karşınıza tarihî bir bina çıkar. Önce bu binanın ne için kullanıldığını anlayamayabilirsiniz ama merak edip de araştıranlar buranın Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi olduğunu hemen öğrenir. Eminim böyle bir kütüphane ve bilgi merkezine sahip olduğumuzu ilk kez duyanlar vardır içimizde. Oysa 21 yıl önce yola çıkan bir grup kadın burada önemli bir “kadın belleği” oluşturmuşlardır.
KADIN ESERLERİ KÜTÜPHANESİ VE BİLGİ MERKEZİ’NİN FOTOGRAFLARINI GÖRMEK İÇİN TIKLAYINIZ…
Bizim de yolumuz Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi’ne düştü. Tarihimizin ve günümüzün kadın eserlerini canlı tutmaya çalışan bu kütüphane daha kapıdan içeri girmeden sizi içine alıyor. Eşiğinden geçer geçmez tarihin içinde bir serüvene sürükleneceğinizi hemen anlıyorsunuz.
Görüşmemizi kütüphanenin yönetim kurulu üyesi ve aynı zamanda Başkent İstanbul 2010 etkinlikleri kapsamında ‘İstanbul Kadın Kadın İstanbul’ projesinin koordinatörü olan Tuba Karatepe’yle yapıyoruz.
Tuba Hanım’a ilk olarak Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi’nin kuruluş macerasını soruyoruz. Aldığımız bilgilere göre tam 21 yıl önce kurulmuş Kadın Eserleri Kütüphanesi. 21 yıl önce Türkiye’nin akademisyen, siyasetçi ve beyin takımından bir grup kadın Türkiye’de bir kadın kütüphanesi olmadığını fark ederek ‘bu bir ihtiyaç, biz de böyle bir kütüphane kurmalıyız’ fikrinden harekete geçerek vakıf şeklinde bir örgütlenmeye giderler. 14 Nisan 1990 yılında kurdukları kütüphaneyle Türkiye’ye de bir kadın kütüphanesi kazandırırlar. Kütüphanenin amacı, kadınların geçmişini iyi tanımak, toplanan bilgileri kadın araştırmacılarına düzgün bir şekilde sunmak ve bugünün yazılı belgelerini gelecek nesiller için saklamak".
KADIN ESERLERİ KÜTÜPHANESİ VE BİLGİ MERKEZİ’NİN FOTOGRAFLARINI GÖRMEK İÇİN TIKLAYINIZ…
ERKEKLER BU KÜTÜPHANEYE GİREMEZ Mİ?
Kütüphanenin ismi dikkatimizi çekiyor. Çünkü sadece kütüphane değil, bilgi merkezi ifadesi de var. Tuba Hanım’a bunun nedenini soruyoruz.
"Adımıza da bakıldığında Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı olarak geçer. Yani biz kütüphane ve arşivi bir arada bulunduran çokta yaygın olmayan ama dünyada da örnekleri olan bir kurumuz. Ancak Türkiye’deki tek kadın kütüphanesiyiz. Kadın kütüphanesi deyince ilk akla ‘erkekler giremez mi?’ sorusu geliyor. Hayır, buradaki sınırlama sadece malzeme bazındadır. Kütüphanemizin koleksiyonuna ya kadın yazarlar ya da kadın üzerine yazılmış kitapları kabul ediyoruz. Arşivimize de kadın konulu arşivleri alıyoruz. Nedir bu kadın konulu arşiv? Herhangi bir kadın örgütü olabilir, kadın çalışmalarına dair özel arşivler olabilir ya da kadınların arşivi olabilir."
Türkiye’deki tek kadın kütüphanesi, raflarında sadece 100 kitapla hizmete başlar. Fakat bugün yaklaşık 11.000 kitap, 400’e yakın süreli yayın, 3000’i aşkın makale, binlerce kupür, Türkiye’deki kadın örgütlerine ait yüzlerce belge, özel arşiv, sözlü tarih, kadın yazarlar koleksiyonu, görsel koleksiyon, CD ve ses bantları ile daha başka binlerce belge bulunmaktadır.
KADIN ESERLERİ KÜTÜPHANESİ VE BİLGİ MERKEZİ’NİN FOTOGRAFLARINI GÖRMEK İÇİN TIKLAYINIZ…
BUGÜNE DE HİZMET EDİYOR
Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi geçmişe dair bulundurduğu binlerce belge ve özel koleksiyonların yanı sıra günümüzün gündemini de takip ediyor. Sadece geçmişteki kadınların değil bugünün kadın belleğini de canlı tutuyor. Günümüzde çıkan ‘kadın’ konulu her türlü kitap, süreli yayın ya da çeşitli çalışmalar takip edilerek kütüphaneye kazandırılıyor. Ayrıca kütüphane kurulduğu günden itibaren çok sayıda kadın konulu konferans, panel, şenlik, konser, sergi düzenleyen kütüphane dört uluslararası sempozyuma da ev sahipliği yapmış.
ESERLER KÜTÜPHANEYE NASIL KAZANDIRILIYOR?
Kütüphaneye eser kazandırmak sanıldığı kadar kolay bir şey değil. Öncelikle algıların açık olması gerekiyor. Çünkü bu iş özel bir takip gerektiriyor. Tuba Hanım oldukça ilginç bir örnek verdi. Mesela ölüm haberlerinden bile ipucu yakalanabiliyormuş. Ölüm haberlerindeki soyağacı, hiç umulmadık insanların birbiriyle akraba olduğunu ortaya çıkarıyor ve böylece hayatta olan akrabalarla bağ kurularak onların özel albümü ya da kişiye dair özel bir dokümana ulaşılabiliniyormuş. Bunun yanı sıra duyarlı davranan sahaf ve kitapçılar da kütüphaneye önemli eserler kazandırabiliyor. Bağış ise en önemli unsur! Kişisel kitap ve arşiv bağışının kütüphanenin genişlemesi bakımından önemi oldukça büyük!
Kütüphanede sergi yapan kadın sanatçılar tarafından bağışlanan yapıtlar, kadın sanatçılara ait önemli bir koleksiyonun çekirdeğini oluşturmuş. Kütüphane dermesinin zenginleşmesi, kütüphane politikasına uygun kişisel kitap ve arşiv bağışlarının yanı sıra kitap-dergi alımlarında da kolaylık gösteren yayınevi, kitapevi ve sahafların katkıları ile sağlanmış. Kütüphane, gönüllülerin, İstanbul Büyük Şehir Belediyesi’nin ve birçok kurum, yayınevi, dergi grubu, sahaf ve kişilerin dayanışması ile arşiv ve kütüphane alanında hizmetlerine devam ediyor.
GÖNÜLLÜ OLMAK İSTER MİSİNİZ?
Kütüphane için gönüllü çalışanlar oldukça önemli. Çünkü sanılanın aksine aslında yapılacak çok şey var. Öncelikle gönüllü olan kişinin nitelikleri ne yapacağını belirliyor. Örneğin bilgisayar bilginizi iyiyse, kütüphanede çalışanlarının vereceği bir ön bilgi ile elektronik ortamda çalışabilir, yayın taraması yapabilirisiniz. Raf okuyabilir, seçilmiş yayınlardan haber seçebilirsiniz… Unutmayın Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi gönüllülerini bekliyor. Üstelik bu tarihî atmosferi solumak, ülkemizin “kadın belleği”ne dokunmak için bile gönüllü olmaya değer!
KADIN ESERLERİ KÜTÜPHANESİ VE BİLGİ MERKEZİ’NİN FOTOGRAFLARINI GÖRMEK İÇİN TIKLAYINIZ…