Kuklacı Cengiz Özek‘in çabalarıyla başlayan İstanbul Kukla Festivali zamanla uluslararası etkinliğe dönüştü. Yarın 13’üncüsü başlayacak festival kuklanın hatırlanmasına vesile oldu.
Kendisi de kuklacı olan Cengiz Özek‘in 1998’de kişisel çabalarıyla hayata geçirdiği İstanbul Kukla Festivali, yarın 13. kez izleyicileriyle buluşacak. Artık uluslararası bir etkinliğe dönüşen festival, Türkiye’de kukla tiyatrosunun tekrar canlanmasına da öncülük ediyor.
Festivalin sanat yönetmeni Cengiz Özek, festivalin bir ihtiyaçtan doğduğunu "Bütün dünyadaki kuklacılar hep, Türk kuklasının ne kadar zengin bir yapıya sahip olduğunu bildiklerinden, İstanbul’a gelip bir gösteri yapmak isterlerdi. Ama 1998’e kadar böyle bir fırsatları olmadı. Çünkü bir kukla festivalimiz yoktu" diyerek anlatıyor. Hatta Özek, o yıllarda festival kapsamında gösteri düzenleyecek Türk kuklacılar bulmakta zorlanmış. Özek’e göre bu durum, Türkiye’de kukla değerlerinin unutulmaya yüz tuttuğunun en büyük göstergesi. Ama artık, festivalin yarattığı kamuoyuyla, kukla İstanbul’da kendine yeniden yer buluyor: "Günümüzde birçok yerli grup var. Bu çok sevindirici. Yalnız, Karagöz oynatarak değil, birçok kukla tekniğini kullanan arkadaşlarımızın, kukla tiyatroları var artık. Ayrıca, devlet, şehir ve özel tiyatrolarda kukla prodüksiyonlarına yer verilmeye başlandı. Bunların hepsi Kukla Festivali’nin uzantıları niteliğinde." Özek, festivalin amaçlarını da şöyle anlatıyor: "Festivalde kukla sanatının en modern örneklerini konuk ediyoruz.
Ayrıca geleneksel gösteriler de programda yer alıyor. Ama, ‘bu kukla mı acaba’ dedirtecek gösterileri de programa almayı ve insanları şaşırtmayı da hedefliyoruz." Son iki yıldır festival, İstanbul 2010 Kültür Başkenti Ajansı‘ndan destek alıyor. Özek, aldıkları destekle çok iyi işler yaptıkları inancında. Destekle İstanbul’a dünyanın en prestijli kukla sanatçılarını getirme fırsatı bulmuşlar. Bu İstanbul 2010 AKBA’nın sağladığı en büyük avantajlardan biri ama Özek’e göre en önemlisi değil. En önemlisini Özek şöyle özetliyor: "Ajansın verdiği destekle festival, bütün İstanbul’a yayılan bir etkinlik haline geldi. Bu sayede, daha geniş bir seyirci kitlesine ulaşıyoruz. İstanbullulara ücretsiz gösteriler sunma fırsatı yakaladık."
SHAKESPEARE’E ÖZEL
Bu yılki festival programında, 15 ülkeden, 25 topluluğun 75 gösterisi bulunuyor. Festivalin bu yılki temalarından biri Shakespeare oyunları. Shakespeare’in seçilme nedeni ise bugün bilinmeyen bir gerçeği ortaya çıkarıyor. Özek "Özellikle cumhuriyet öncesi dönemde, Beyoğlu’nda Arabın İntikamı adıyla devamlı oyunlar oynanırdı. Aslında Arabın İntikamı, Shakespeare’in Othello’sundan başkası değil. Biz de bu espriden hareketle, bu yıl Shakespeare oyunlarından oluşmuş, kukla gruplarını İstanbul’a çağıralım istedik" diyor.
Bu vesileyle, bu bölümde Teatr Malabar Hotel (Polonya) Othello’yu, Wilde & Vogel Figurentheater (Almanya) Kral Lear’i, The Independent Eye (ABD) Fırtına’yı, Gigio Brunello (İtalya) Macbeth’i Burgas State Puppet Theatre (Bulgaristan) Beğendiğiniz Gibi’yi Tiyatro Tem (Türkiye) Kral III. Richard Tragedyası’nı sahneleyecek. Özek’e göre, bu oyunları önceden görenler bir kez de kukla tiyatrosu olarak izleyince, bu tecrübeyi yaşamak için çok geç kaldıklarını anlayacaklar. www.istanbulkuklafestivali.com
‘Cimri’ ile açılıyor
Festivalin açılışı yarın Garajistanbul‘da, İspanya’dan katılan Tabola Rassa’nın Cimri adlı gösterisiyle yapılacak. Molier’in ünlü eseri, Cimri’yi, İstanbullular bu kez obje tiyatrosu olarak izleyecek. Bütün karakterlerin musluklarla sembolize edildiği eserde, oyunun başkahramanı para yerine su biriktiriyor. Hızla yok olup giden doğal kaynaklara gönderme yapan oyun, dünyada 500’ün üzerinde sahnelendi; pek çok ödüle değer görüldü. Festivalde İsviçre’den Les Pannalals, Çek Cumhuriyeti’nden Pavel Volny, Portekiz’den Trule, İspanya’dan Toni Zarfa ve Türkiye’den Hakan Arısoy , Cengiz Özek ve Alpay Ekler’in gösterileri izleyiciyle buluşacak. Oyunlar Fransız Kültür Merkezi, Kukla İstanbul, garajistanbul, Sefaköy Kültür Merkezi, Ümraniye Meydan AVM, Taksim meydanı ve Santa Maria Kilisesi’nde izlenebilecek.