Türkan Uymaz’ın haberi
Çanakkale Deniz Zaferi ve Şehitleri Anma Günü, bugün Çanakkale’yi bir kez daha gündemimize getirdi. Şehitlerimizi dualarla hatırlamayı bir güne sığdıramasak da savaş dönemini anlayabilmek için kaleme alınmış eserler var. Tarihte Çanakkale’ye yolculuk etmek isterseniz sizin için derlediğimiz kitapları okuyabilirsiniz.
Bir Çanakkale Destanı Şehadetname (Halide Alptekin)
Şehadetname, İstanbul Erkek Lisesi’nde okuyan 50 talebenin Çanakkale’ye gidişinin ve şehit oluşunun romanı. Yitik Hazine Yayınları’ndan çıkan kitabın yazarı Halide Alptekin, Müslüman bir Türk ve aynı zamanda öğretmen olduğu için ve şehitlik mertebesinin önemini bildiği için kitabı kaleme aldığını ifade ediyor. Kitabın editörlüğünü yapan Salih Gülen ise kitap üzerinde keyifle çalışmış. Şehadetname, o dönemin şartlarını ve askerlerin ruh hallerini yansıtan duygulu bir eser.
Çanakkale Cephesinden Mektuplar Hatıralar (Selahaddin Adil Paşa)
Selahaddin Adil Paşa, Çanakkale Savaşlarının deniz ve kara muharebelerine katılmış bir asker. Yeditepe Yayınevi’nden çıkan kitap, Paşa’nın kurmay subay adaylarına 18 Mart Deniz Zaferi’ne dair verdiği konferansla başlıyor. Paşa ikinci bölümde, tümen komutanı olarak katıldığı Çanakkale kara muharebelerinde yaşadıklarını anlatıyor. Üçüncü bölümde ise Çanakkale cephelerinden eşi Sîret Hanım’a yazdığı ve mektupları bulunuyor. Bu mektuplar komutanlardan birinin savaş hakkındaki endişelerine tanıklık etme imkânı veriyor. Ailesinin geçim derdini düşünen, kızına hasret duyan mesuliyet sahibi bir eş, bir babanın insanî yönünü hissettirip savaşın ve gündelik hayatın nasıl iç içe girdiğini gösteriyor.
Harp Mecmuası (Ali Fuat Bilkan)
Harp Mecmuası, belgesel niteliği taşıyan ve bir devrin psikolojisini iyi anlatan değerli bir kaynak. Çanakkale Savaşı esnasında tarihin en iyi savaş fotoğraflarından bazılarını ihtiva eden bir çalışma. Osmanlı’da savaş döneminde milli bir heyecan yaratma amacıyla çıkarılan 27 sayılık "Harp Mecmuası", Çanakkale Savaşı’nın 90. yılı anısına bir kitapta toplandı. Ali Fuat Bilkan ve Ömer Çakır’ın, derginin aslına uygun şekilde hazırladığı ve çoğu ilk kez yayınlanan 500’den fazla fotoğrafın yer aldığı kitap, Kaynak Kitaplığı’ndan çıktı.
Çanakkale Mahşeri (Mehmed Niyazi)
Mehmed Niyazi, bir yerin veya kişinin değil, Çanakkale Savaşı’nın romanını yazmış. İtilaf Devletleri’nin Çanakkale Boğazı’nı var güçleriyle saldırmaları ve yurduna düşmanın ayak basmasındansa canını seve seve feda etmeyi göze almış büyük Türk milletinin olağanüstü savunması, Mehmed Niyazi’nin anlatımıyla kafamızda şekilleniyor. Vehbi Vakkasoğlu, Ötüken Neşriyat’tan çıkan Çanakkale Mahşeri kitabının ihlâsla ve samimiyetle yazıldığını, Çanakkale’nin gündemde olmadığı dönemlerde ortaya çıkan güzel bir eser olduğunu ifade ediyor.
Çanakkale’nin Kadın Kahramanı Safiye Hüseyin (İsmail Bilgin)
Safiye Hüseyin, tarihin en kanlı savaşlarından birinde, Çanakkale’de kahraman askerlerimizin yanında görev yapan bir Türk kadını, ilk Türk Hemşiresi. Bu memleketin yara alan evlâtlarına var gücüyle destek olan bir kadın kahraman. Safiye Hüseyin; Mehmetlere, Bekir Çavuşlara cephe gerisinde destek olan yufka yürekli kadınlarımızdan biri. İsmail Bilgin’in Timaş Yayınları’nda basılan kitabı, İstanbul’dan kalkan Reşitpaşa vapuruyla Mehmetçiklerin yaralarını sarmaya koşan kadın kahramanımızın hikâyesini anlatıyor.
Tarihin Yıkılmaz Kalesi Çanakkale (Salih Gülen)
Tarihin Yıkılmaz Kalesi Çanakkale kitabının en önemli özelliği, Çanakkale’nin bilinmeyen pek çok karesine yer vermiş olması. Bunlar içinde en ilgi çekenleri ise Topkapı Sarayı Arşivi’nde bulunan Esad Paşa ve Vehib Paşa’nın ilk defa yayınlanan fotoğrafları. Yitik Hazine Yayınları’ndan çıkan kitabın yazarı Salih Gülen, bu fotoğrafların ne şekilde Topkapı Sarayı’na geldiğini bilemediklerini ancak ilk defa yayınlamış olmanın kendisini sevindirdiğini ifade ediyor. Gülen için büyük anlam ifade eden bir başka fotoğraf da tamamen tevafuk eseri bulunan, savaşın devam ettiği bir anda siper içinde namaz kılan asker fotoğrafıymış.
Çanakkale Savaşı Günlüğü (Erich R. Prigge, Çeviren: Bülent Erdemoğlu)
Binbaşı Erich R. Prigge, Çanakkale Savaşı’nda Osmanlı 5. Ordu Kumandanı’nın yanında emir subayı olarak görev alır. Savaşta gözlemlediği her şeyi günlüğüne yazar. O zaman Almanya’da basılan bu kitabın bir nüshası da Enver Paşa’ya gönderilir ve Paşa hemen Türkçeye çevrilmesini ister. Hatta kitaba konması için imzalı bir fotoğrafını gönderir. Kitap içerdiği detaylı stratejik bilgilerin deşifresinden dolayı Türk Genel Karargâhının isteği üzerine toplatılır. Timaş Yayınları Hatırat Kitaplığı, ilk baskısı toplatılarak basımı yasaklanan Binbaşı Erich R. Prigge’ın Çanakkale Savaşı Günlüğü’nü yayınladı. 95 yıl sonra yayınlanan günlükte Çanakkale Savaşı’nı bir yabancının gözünden okuyabilirsiniz.
Bir Destandır Çanakkale (Vehbi Vakkasoğlu)
Bir Destandır Çanakkale, savaşı anlatmaktan çok perde arkasında yaşayan insanların hikâyelerini anlatıyor. Eğitimci Yazar Vehbi Vakkasoğlu’na göre; Çanakkale Savaşı’nı ibret alarak irdelemek gerekiyor. Vakkasoğlu, tarihi yazarken geçmişte kalmak istemiyor. Tarihin, gelecek nesillere hangi boyutta ders verdiği endişesi içinde olduğunu ifade ediyor. Nesil Yayınları’nda basılan kitabında Çanakkale destanını gençlere ders niteliğinde anlatıyor ve sözlerine şunları ekliyor: ‘Atalarımızın düşmanına açtığı yüreği; eşimize, çocuğumuza, dostumuza açsak bu ülke sevgi cennetine döner.’
Türk Harp Edebiyatında Çanakkale Mektupları (Ömer Çakır)
Çanakkale’yi bize iyi anlatan kaynaklardan biri mektuplardır şüphesiz. Akçağ Yayınları’ndan çıkan Türk Harp Edebiyatında Çanakkale Mektupları kitabı, Çanakkale’den mektupları ihtiva ediyor. Kitabın yazarı Ömer Çakır, savaşın genelde tarihi boyutu üzerinde durulduğunu ancak cephenin gerisinde kalanların ne hissettiğinin önemli olduğunu vurguluyor. Bu çerçevede o günlerde yazılmış şiirler, hikâyeler ve mektuplar his dünyasında o günleri yansıtıyor. Çanakkale Savaşı döneminde yaşanan hadiselere tanıklık etmek isterseniz; bu kitapta insan hikâyelerini bulabilirsiniz.
Çanakkale Denizaltı Savaşı (Otto Hersing, Çeviren: Bülent Erdemoğlu)
İş Bankası Yayınları’ndan çıkan bu kitap, zırhlıları batıran Alman denizaltısı U21 kaptanının anılarından oluşuyor. Çanakkale Savaşlarının ve Birinci Dünya Savaşı’nın az bilinen sualtı cephesine bir pencere açıyor. Tarihçi Yazar Mustafa Armağan, bu kitabın daha çok kara harbi olarak bilinen Çanakkale Savaşı’nın denizaltı savaşlarına dikkat çektiğini ifade edip tavsiye ediyor.
Zaman