Empresyonizm nedir ?
Empresyonizm resimde 19. yüzyılda Fransa’da doğmuş ve bütün sanat dallarını etkilemiş bir sanat akımıdır. ‘Impression’ (izgi) kelimesinden gelir. Türkçe karşılığı olarak İzlenimcilik olarak tanımlanmıştır.
Empresyonizm kelimesi, Claude Monet’in İzlenim: Gündoğumu adlı resminden kaynaklanır. Resim, fotoğrafçı Nadar’ın Daunou sokağındaki eski stüdyosunda, 15 Nisan 1874’te açılan sergide sergilenir ilk olarak. 10 gün sonra gazeteci Louis Leroy, Le Charivari gazetesinde bir yazı yazar ve sergiyi İzlenimcilerin Sergisi (L’exposition des Impressionnistes) olarak adlandırır. Leroy, bu deyimi resme olan geleneksel yaklaşımdan vazgeçerek, kendi kişisel görsel izlenimlerini yansıtma yolunu tutan sanatçıları aşağılamak, karşı çıkmak amacıyla kullansa da, Monet ve arkadaşları da Leroy’nın kendilerine taktığı bu ismi sahiplenir, birkaç yıl sonra düzenleyecekleri sergiye aynı adı bizzat kendileri verir.
Anlamına bakmak gerekirse Sanatta dış etkilerin içe yansımasını- içte izler bırakmasını veya bu izlere dayanarak sanat eseri meydana getirilmesini savunan bir sanat akımıdır. Bu akıma, mensup olan sanatçılar,tabiatı gerçekte olduğu gibi, bütün ayrıntılarına bağlı kalarak değil, ancak ondan edinilen intibalar ölçüsünde ve niteliğinde anlatmayı gaye edinmişlerdir. Örnek olarak . Ünlü ressam, Rene Magritte’nin babası tüccardır, bu yüzden sık sık şehir değiştirirler.Châtelet(Fransa)’da yaşadıkları sırada, 12 Mart 1912’de annesi, Sambre Nehri’ne atlayarak intihar eder. Annesinin daha sonra yüzünde bir örtü ile bulunması, Magritte’in hayatı boyunca bu imgenin etkisinden kurtulamamasına ve resimlerinde sıkça yüzü örtülü figürler ve nehir tasvirleri kullanmasına neden olur.
EMPRESYONİSTLERİN SANAT ANLAYIŞI:
Empresyonistlere göre sanatçı doğrudan doğruya, gerçeği değil de gördüklerinin kendisinde uyandırdığı duygu ve düşünceleri esas almalıdır sanatçı genellikle bilinen kurallara aldırmaksızın, kendi kişisel izlenimlerine göre nesneleri resmetmeyi amaçlar.
Sanat anlayışlarını varlığın realist ve objektif yorumu esası üzerine kurmak yerine, söz konusu varlığın sanatçıda uyandırdığı intibaları anlatmak, olarak açıklayan bu akıma İntibacılık adı da verilir.
Empresyonistlerin Genel Özellikleri
- Akımın en önemli özelliği bir izlenimin uyardığı duyguların duyulduğu gibi yansıtılmasıdır.
2. Anlam kapalıdır.
3. Bu akımın yazarı, doğrudan doğruya gördüğü gerçeği değil de, gördüklerinin ve izlediklerinin kendisi üzerinde bıraktığı izlenimi ve duyumu esas alır.
4. Daha çok edebiyatta ve resimde gelişmiştir.
5. Dış aleme, ondaki varlıklara ve nesnelere karşı ilgisizdirler.
6. Edebiyatta, resimde, müzikte okuyucunun, seyircinin, dinleyicinin eserle karşı karşıya gelir gelmez edineceği izlenim bu akımın tatlı, yumuşak, kucaklayıcı, canlı teması olmuştur.
7. Empresyonist sanatçının anlattığı dış dünya değil, dış dünyadaki varlıkların hayâle bürünmüş izlenimleridir.
Yazar: Ali İzzet Kır
kaynaklar:istanbul sanat evi/nedir.org/leblebi tozu