Gizem Gül’ün haberi
5510 Sayılı Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun, tüm hükümlerinin 01.01.2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girmesi nedeniyle ülkede yaşayan tüm vatandaşlar, genel sağlık sigortası kapsamına alındı. Yapılan bu değişiklik en çok öğrencileri ve 18 yaşını bitiren gençleri etkiledi. Buna göre 18 yaşını dolduran ve liseyi bitiren kişiler üniversiteye gidip, öğrenciliklerini devam ettiremiyorlarsa gelir testi yaptırarak prim ödemek zorundalar. Peki bu gelir testini yaptırmayıp, prim ödemeyenler ne olacak? Bu kişilerin hanesine de SGK tarafından her ay için 225, 72 TL prim borcu işleniyor. Bu kişiler hem sağlık hizmetlerinden faydalanamıyorlar, hem de prim borçları faizleriyle birlikte katlanarak işlemeye devam ediyor. Hem bu konuyu, hem de 1 Ocak’tan itibaren değişen genel sağlık sigortası uygulaması hakkında aklımıza takılanları Sosyal Güvenlik Uzmanı ve Star Gazetesi Yazarı Resul Kurt’a sorduk.
1 Ocak 2012 tarihinde itibaren genel sağlık sigortası uygulamasından pek çok değişiklik oldu. Bu değişikliğe göre 2012 yılında herkes genel sağlık sigortası kapsamına alındı. 1 Ocak 2012 tarihiyle birlikte değişen ne oldu?
1 Ocak 2012 tarihi itibariyle Türkiye’de yaşayan herkes genel sağlık sigortası kapsamına girdi. Bu nedenle sigortalı bir işte çalışanlarla bunların eş ve 18 yaşından küçük çocukları eskiden olduğu gibi sigortalılık süresinde sağlıktan yararlanmaya devam edecek. Yani bakmakla yükümlü olunan kişiler aynen anne-babaları üzerinden sağlık yardımı alabilecekler.
Kim kaç lira prim ödeyecek?
Ancak bakmakla yükümlü olunan kişilerden olmayıp aynı zamanda sosyal güvenlik kapsamında sigortalı olmayanlar,
a) Gelir testine girecek ve hane kişi başı geliri asgari ücretin 1/3 ünden az ise primini devlet ödeyecek.
b) Gelir testi sonucu hane kişi başı geliri asgari ücretin 1/3 ü ila 1 asgari ücret arasında olanların kendisi 37,62 TL prim ödeyecek.
c) Gelir testi sonucu hane kişi başı geliri asgari ücretin 1 ü ila 2 asgari ücret arasında olanların kendisi 112,86TL prim ödeyecek.
d) Gelir testi sonucu hane kişi başı geliri asgari ücretin 2 asgari ücret üzerinde olanların kendisi 225,72 TL prim ödeyecek.
e) Gelir testine girmeyenler 2 asgari ücretin üzerinde geliri olan kişi olarak değerlendirilecek ve 225,72 TL prim ödeyecek.
Liseye gidenler 20, üniversiteye gidenler 25 yaşına kadar anne babasının sigortasından yararlanabilir
Uygulamaya konan değişiklikle birlikte öğrenci olanların sağlık sigortaları 25 yaşına kadar devam edecek ancak, öğrenci olmayan 18 yaşını dolduran kişilerin genel sağlık sigortasından yararlanmaları için prim ödemeleri gerekiyor. Bize bu uygulama hakkında bilgi verir misiniz?
Sigortalının 18 yaşından büyük kız çocuğu eskiden olduğu gibi sigortalı/emekli olan anne ve babası üzerinden sağlık yardımı alabilecek. Bu durumda olanların SGK Merkez Müdürlüklerine aktivasyon başvurusu yapması gerekmektedir. 18 yaşından büyük olan erkek çocukları öğrenim görmüyor ise (lise öğrenimi görenler 20 yaşına, yüksek öğrenim görenler 25 yaşına kadar anne babadan sağlık yardımı alabilir) gelir testine girecek ve gelirine göre prim ödeyecek. (geliri 1/3 asgari ücret altında çıkanların primini devlet ödeyecek)
Liseyi bitiren ve üniversiteyi kazanamayanlar…
Liseyi bitiren ve üniversiteyi kazanamayan 18 yaşını doldurmuş kişiler genel sağlık sigortasından yararlanmak için gelir testi yaptırması gerekiyor. Gelir testi nasıl yaptırılır ve gelir testini yaptırmazsak ne olur?
Gelir testi kişinin adresinin bulunduğu (Nüfusta kayıtlı adresinin bağlı olduğu kaymakamlık) kaymakamlık hizmet binası içindeki Sosyal yardımlaşma ve dayanışma Vakıflarına yapılmaktadır. Sigortalı çalışması olmayan ve 18 yaşından büyük olan kişiler buralardan gelir testi yaptırmamış ise gelir testi yaptırana kadar 2 asgari ücretin üzerinde geliri olan kişi olarak değerlendirilecek ve her ay için 225,72 TL prim borcu olacak. Daha sona gelir testine girince durumu gelirine göre ilk soruda açıklandığı biçimde yeniden değerlendirilecek.
Kızlarda ve erkeklerde uygulama farklı
Genel sağlık sigortasından faydalanma konusunda erkek ve kızlarda uygulamalar farklı. Bununla ilgili bilgi verebilir misiniz?
Sağlıktan yararlanmada kişinin erkek ya da kız olmasının bazı farkları bulunmaktadır. Erkekler öğrenim görmüyor ise gelir testine girecek. Kızlar ise, baba ve anneleri üzerinden sağlık yardımı alabilecek. Bu durumda olanların SGK Merkez Müdürlüklerine aktivasyon başvurusu yapması gerekmektedir.
SGK’ya prim borcunuz olabilir!
SGK 18 yaşını dolduran ve liseyi bitirdikten sonra üniversiteye kazanamayanlara prim borcu çıkartıyor. Üniversiteye girince borç sona eriyor ancak üniversiteye giremeyince, işe girinceye ya da evlenip eşinden sağlık yardımı alıncaya kadar bu borç devam ediyor. Bu durum kimler için geçerli?
18 yaşından büyük erkekler gelir testine girmemiş iseler 18 yaşını tamamladığı tarihten itibaren 2 asgari ücretin üzerinde geliri olan kişi olarak değerlendirilecek ve her ay için 225,72 TL prim borç oluşacak. Bu kişi üniversiteyi kazanınca (25 yaşından küçükler) SGK Merkezine başvurarak aktivasyon talebinde bulunacak. Dolayısıyla 18 yaşını tamamladığı tarih ile üniversite öğrenimine başladığı tarihler için her ay 225,72 TL borcu olacak.
Daha önce emekli anne ve babasının sigortasından faydalananlar ve 18 yaşını doldurdukları kişiler için uygulama nasıl olacak?
18 yaşını tamamlayan kız çocuklarının sigortalı olan anne ya da babası bu kişi adına aktivasyon yaptırmak için SGK merkez Müdürlüğüne başvuracak. 18 yaşını tamamlayan erkek çocukları öğrenim görüyor ise sigortalı olan anne ya da babası bu kişi adına aktivasyon yaptırmak için SGK merkez müdürlüğüne başvuracak. Erkek çocuk öğrenim görmüyorsa nüfusta kayıtlı adresinin bağlı olduğu kaymakamlık hizmet binası içindeki Sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıflarında gelir testi başvurusu yapacak.
Sağlık hizmetinden faydalanamazsınız ama borcunuz işlemeye devam eder
Geçtiğimiz günlerde Ali Tezel’in bu konuyla ilgili yayınlanan yazısında SGK’nın genel sağlık sigortasına bir borcu olanlara sağlık yardımı vermeyeceğini ancak prim borçlarını da gecikme zammıyla birlikte alabileceğini söylüyor. Siz bu konuyla ilgili neler söylersiniz?
Genel sağlık sigortalıları prim borcu olduğu sürece sağlıktan yararlanamadığı gibi bu borca geçen her gün için faiz uygulanacaktır. Diğer bir deyişle sağlık hizmeti verilmeyenlere hem faiz uygulanmakta ve hem de her ay yeni prim borcu tahakkuk ettirilmektedir.
On5yirmi5