Siyasi Terimler Sözlüğü

Politika
Türk Siyasetini doğru okumak için bilmemiz gereken temel terimler ve anlamları. Tüzük: Herhangi bir kurumun veya kuruluşun tutacağı yolu ve uygulayacağı hükümleri sırasıyla gösteren maddelerin hepsi, ...
EMOJİLE

Türk Siyasetini doğru okumak için bilmemiz gereken temel terimler ve anlamları.

Tüzük: Herhangi bir kurumun veya kuruluşun tutacağı yolu ve uygulayacağı hükümleri sırasıyla gösteren maddelerin hepsi, nizamname, statü

Mevzuat:
Bir ülkede yürürlükte olan yasa, tüzük, yönetmelik vb.nin bütünü

Anayasa:
Bir devletin yönetim biçimini belirten, yasama, yürütme, yargılama güçlerinin nasıl kullanılacağını gösteren, yurttaşların kamu haklarını bildiren temel yasa, kanunuesasi.

Kararname:
Cumhurbaşkanının onayladığı hükûmet kararı

Parti:
Ortak düşünce ve görüşteki kişilerin oluşturdukları siyasal topluluk, fırka

Seçim:
Kanunlar, yönetmelikler uyarınca kanun koymak ve yönetmek için bir veya daha çok aday arasından belli birini veya birkaçını seçme, intihap

Milletvekili:
Anayasaya göre millet meclisine seçimle giren millet temsilcisi, mebus, parlamenter, vekil.

Hükûmet:
Bir ülkenin yönetim kuruluşları

Tutanak:
Meclis, kurul, mahkeme vb. yerlerde söylenen sözlerin olduğu gibi yazıya geçirilmesi, zabıt, zabıtname

Bakan:
Hükûmet işlerinden birini yönetmek için, genellikle milletvekilleri arasından, başbakan tarafından seçilerek cumhurbaşkanınca onaylandıktan sonra işbaşına getirilen yetkili, vekil, nazır

Başdanışman:
Genellikle cumhurbaşkanlığı, başbakanlık ve bakanlıklarda görevlendirilen, alanlarında uzmanlaşmış, tanınmış ve ehliyetli kimse

Siyaset: Devlet işlerini düzenleme ve yürütme sanatıyla ilgili özel görüş veya anlayış

Politika: Devletin etkinliklerini amaç, yöntem ve içerik olarak düzenleme ve gerçekleştirme esaslarının bütünü, siyaset, siyasa

Tezkere: Bir iş için izin verildiğini bildiren resmî kâğıt

Bürokrasi:
Devlet kurumlarında çalışan üst düzey yöneticiler topluluğu

Bürokrat:
Devlet kurumlarında çalışan üst düzey yönetici

Genel Başkan:
Bir kurum veya kuruluşun idaresinden bütünüyle sorumlu olan kimse

Darbe:
Bir ülkede baskı kurarak, zor kullanarak veya demokratik yollardan yararlanarak hükûmeti istifa ettirme veya rejimi değiştirecek biçimde yönetimi devirme işi

Demokrasi: Halkın egemenliği temeline dayanan yönetim biçimi, el erki, demokratlık

Laiklik: Devlet ile din işlerinin ayrılığı, devletin, din ve vicdan özgürlüğünün gerçekleşmesi bakımından yansız olması, laisizm

Cumhuriyet: Milletin, egemenliği kendi elinde tuttuğu ve bunu belirli süreler için seçtiği milletvekilleri aracılığıyla kullandığı yönetim biçimi

Eylem: Bir durumu değiştirme veya daha ileriye götürme yönünde etkide bulunma çabası

Gensoru: Türkiye Büyük Millet Meclisinde başbakana veya bakanlardan birine, milletvekilleri tarafından açılan ve sonunda soruşturma yapılması istenebilen soru, istizah

İktidar:
Devlet yönetimini elinde bulundurma ve devlet gücünü kullanma yetkisi

Muhalefet:
Demokraside iktidarın dışında olan parti veya partiler

Kabine:
Bakanlar Kurulu, hükûmet

Büyükelçi:
Bir devletin başka bir devletteki en üst düzey temsilcisi, sefirikebir

Kamu:
Halk hizmeti gören devlet organlarının tümü

Kamuoyu:
Bir konuyla ilgili halkın genel düşüncesi, halkoyu, amme efkârı, efkârıumumiye

Referandum:
Halk oylaması

Yasa Tasarısı:
Hükûmet tarafından hazırlanarak yasalaşması için meclise gönderilen kanun metni, kanun tasarısı, kanun layihası

Veto:
Bir yetkinin, bir yasanın, bir kararın yürürlüğe girmesine karşı çıkma hakkı

Divan:
Yüksek düzeydeki devlet adamlarının kurduğu büyük meclis

Bütçe:
Devletin, bir kuruluşun, bir aile veya bir kimsenin gelecekteki belirli bir süre için tasarladığı gelir ve giderlerinin tümü

Başbakan: Hükûmetin ve Bakanlar Kurulunun başı, kabinenin başı, başvekil

Genelkurmay: Yurdun savunmasıyla ilgili bütün şart ve olayları göz önünde tutarak barışta ordunun eğitim ve donatımını, savaşta yüksek yönetimini düzenleyen makam, erkânıharbiyeiumumiye

Kongre:
Çeşitli ülkelerden yöneticilerin, elçilerin, delegelerin katılmasıyla yapılan toplantı

Taslak:
Bir şeyi, bir sanat veya edebiyat eserini ana çizgileriyle, türlü bölümleriyle belirten ön çalışma, eskiz

Vergi:
Kamu hizmetlerine harcanmak için hükûmetin, yerel yönetimlerin yasalara göre doğrudan doğruya veya bazı malların fiyatlarının üstüne koyarak dolaylı yoldan herkesten topladığı para

Cumhurbaşkanı:
Cumhuriyetle yönetilen ülkelerde devlet başkanı, reisicumhur, cumhur reisi

Oy:
Seçimlerde kişinin herhangi bir aday veya partiye ait yaptığı tercih

Nisap:
Yeter sayı

Yerel Yönetim:
İl, belediye veya köy halkının oradaki ortak yerel gereksinimlerini karşılayan ve genel karar organları oradaki halk tarafından seçilen kamu tüzel kişisi, mahallî idare

Vali:
Bir ilde devleti temsil eden en yetkili yönetim görevlisi, ilbay

Koalisyon hükümeti:
Birden çok siyasi parti veya grubun ortaklaşa kurduğu hükûmet ve yönetim biçimi, koalisyon, ortak yönetim

Oy Pusulası:
Seçimlerde adaylara veya partilere ait özel şekilleri içeren, üzerine oya ait işaret konulan resmî belge, oy kâğıdı, pusula

Sıkıyönetim:
Olağanüstü zamanlarda ve durumlarda ülkede güvenliğin sağlanması için ordunun yardımıyla gerçekleştirilen yönetim, örfi idare

Devlet Bakanı:
Bazı resmî kuruluşların yönetimini başbakan adına üstlenen hükûmet üyesi

Komisyon:
Alt kurul

Seçmen:
Seçimde oy verme hakkı olan kimse, müntehip