Çalışma hayatında en çok tartışılan konulardan biri “taşeron işçilik.” Kamuda 661 bin, özel sektörde ise 572 bin taşeron işçi istihdam ediliyor. TRT Haber’de yer alan habere göre; en yaygın sektörler ise temizlik ve inşaat.
Taşeron işçilik, çalışma hayatının en çok tartışılan gündem maddelerinden biri. 2003 yılında yürürlüğe giren 4857 Sayılı İş Kanunu’ndaki düzenleme ile uygulama yaygınlaştı. Kanunda “alt işverenlik” adı ile tanımlanıyor. Taşeron işçilik, Soma’daki maden faciasının ardından yeniden tartışılıyor.
AB ÜLKELERİNDE 4,5 TÜRKİYE’DE İSE 1 MİLYON TAŞERON İŞÇİ VAR
Kamuda 661 bin, özel sektörde ise 572 bin taşeron işçi bulunuyor. Yani Türkiye’de bir milyonun üzerinde taşeron işçi var. Kamu kurumları arasında en çok belediyeler, KİT’ler ve yüksek öğretim kurumları taşeron işçi çalıştırıyor.
En çok temizlik ve inşaat sektöründe istihdam ediliyor taşeron işçiler. 27 Avrupa Birliği ülkesinde ise alt işveren kapsamında çalışan işçi sayısı 4 buçuk milyon civarında.
İstatistiklere göre iş kazalarının yüzde 90’a yakını taşeron olan iş yerlerinde meydana geliyor. Taşeron işverenler istihdam ettikleri işçilerle genellikle bir yıldan kısa süreli sözleşmeler yapıyor.
Taşeron işçisi bulunduğu iş yerinde tam bir yılı doldurmak üzereyken, işvereni tarafından işten çıkarılıyor. Böylece kıdeme bağlı haklarını alamıyorlar. Aslında taşeron işçiler yasal olarak işverenin asıl işlerinde çalıştırılamıyor. Ancak bu uygulamada geçerli olmuyor.
YENİ DÜZENLEME TASLAĞINDA NE VAR?
Şu sıralarda taşeron işçilerin gözü kulağı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı’nın birlikte hazırladığı taslakta. Taslağın önümüzdeki günlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne gelmesi bekleniyor.
Taslağın sadece kamudaki taşeron işçileri kapsayacağı belirtiliyor. Kıdem tazminatı, ücret zammı, izin hakkı ve 3 yıllık sözleşme taslakta yer alan düzenlemeler arasında.
Taslağa göre, kamuda çalışan taşeron işçiler kıdem tazminatını artık işverenden değil devletten temin edecek.
Düzenlemeyle, kamu işverenlerine ait süreklilik arz eden hizmet alım sözleşmelerinin süreleri de 3 yıla çıkarılıyor.
Böylece, çalışanların kıdeme bağlı haklarını kaybetmelerine engel olunması hedefleniyor.
Taslakta, taşeron tarafından ödenmeyen ücretin doğrudan işçinin banka hesabına yatırılmasından alt değil asıl işverenin sorumlu olması yükümlülüğü getiriliyor.
Bu arada iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili, gözetim ve denetim yükümlülüğü de asıl işverene ait olacak.
Yeni düzenlemeyle, toplu sözleşmeden faydalanamayan taşeron işçisine, devlet işçisine yapılan zam kadar ücret zammı ödenmesi planlanıyor.
Henüz düzenleme taslak aşamasında ancak planlanan değişikliklerin hayata geçirilmesi ile kamudaki taşeron işçilerin taleplerinin önemli bir bölümü de gerçekleştirilmiş olacak.