Haber: Arzu Erdoğral
Hrant Dink cinayetiyle ilgili İstanbul Özel Yetkili 14’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanan sanık Ogün Samast, olay tarihinde 18 yaşından küçük olduğu için, 22 Temmuz 2010’da yürürlüğe giren “Taş atan çocuklar” yasasından yararlandı. Samast, şimdi çocuk mahkemesinde yargılanacak ve cezası beş yıl daha inecek. Bu durum kamuoyunda tartışma yaratırken, şimdi, “farklı bir düzenleme yapılabilir miydi?” sorusunun cevab
ı merak ediliyor. AKP Milletvekili Mevlüt Akgün ve İHD Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan, konuyla ilgili olarak on5yirmi5’e konuştu.
TBMM Adalet Komisyonu üyesi AKP Milletvekili Mevlüt Akgün
DAVALARI ÖNGÖREREK DÜZENLEME YAPILAMAZ
Kanunlar kişiler hesap edilerek alınmaz. Tüm insanlara uygulanacak yasal normlardır. Burada hükümetin genel amacı, 18 yaşının altında olup da terör eylemlerine zorla itilmiş olan bir kalabalık haleti ruhiyesi içinde eyleme ister istemez katılmış çocukları topluma kazandırmak için bir fırsat vermek. Ama tabi bu kurallar düzenlenirken mutlaka benzer durumda olup da, aslında hiç istemediğiniz, gönlünüzün el vermediği halde bu yasa maddesine uyan insanlar da çıkabilir. Bunu önceden görme şansınız yok. Bu ülkede binlerce olay olmuş, bu binlerce olayla ilgili binlerce dava açılmış. Her bir davayı öngörerek yasa düzenleme şansınız yok. Ama hükümetin iradesi daha çok terör olaylarında istemeden topluluk psikolojisiyle hareket etmiş, taş atmış veya eyleme katılmış çocuklara ki onlar hakkında istenen cezalar neredeyse yaşlarına varacak şekilde ağır cezalardı. 10–15-20 yıl… O çocukları üyelik kıskacından kurtarmaktı amaç. Ama bu gibi durumlarda münferit olaylardan ceza almış insanlarda yararlanıyor. Bunu engelleme şansınız yok ki!
YENİ BİR ANAYASAL DÜZENLEME YAPILAMAZ
Biz de üzüldük aynı duruma. Ama işte sadece Ogün Samast için yapacağımız bir yasal düzenleme de ne kadar isabetli olur bunu tartışmak gerekir. Bu yasa da değişiklik yapılabilinir mi? Yapılabilinir… Ama bir şahsı ele alarak yapacağımız düzenleme isabetli midir değil midir kamuoyunda tartışmak gerekir. Ama inanın ben de bu oluşan sonuca çok üzüldüm. Kanunun amacına bakın şu oluşan sonuca bakın. Ogün Samast örneğinde olduğu gibi buna gönlümüz el vermiyor. Ama kanunlar münferit şahısları göz önüne almazlar genel anlamda olayları ve sonuçlarını düzenlerler. Bütün insanlar faydalanabilirler ama bu meseleyi kamuoyunun tartışması lazım. Kamuoyu bu durumdan rahatsız oldu. Yeni bir anayasal düzenleme yapılabilir. Ama kamuoyunun tartışması lazım…
İHD Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan
İnsan Hakları Derneği Başkanı Öztürk Türkdoğan, ‘çocuk’ tanımının çocuk hakları sözleşmesine göre yapılmış bir tanım olduğunu belirterek, bu tanıma uyan herkesin hukuk önünde çocuk olarak kabul edilmek zorunda olduğunu dile ifade etti.
KİŞİYE ÖZGÜ KANUN OLMAZ
“0- 18 yaş arası kişiler çocuk olarak tanımlanıyor. Bu uluslararası hukukun öngördüğü bir düzenleme. Bu bizim hukukumuzda böyleydi zaten. Aslında bunu problem haline getiren 2006 yılındaki terörle mücadele kanunu değişikliğiydi. 2006 yılında 15-18 yaş arasındaki çocukların özel yetkili ağır ceza mahkemelerinde yargılanmalarının önü açıldı. Bu yanlış bir uygulamaydı zaten. Yazın çıkan kanunla da bu yanlışlık düzeltildi. Yasalar genel kurallar koyarlar. Dolayısıyla kişiye özel kurallar olmaz. Bu durumu böyle tartışmamak gerekir.
TETİKÇİNİN DURUMU DEĞİL, TETİĞİ ÇEKTİRENLER TARTIŞILMALI
Peki ne yapılması gerekiyor bu konuda?
Şimdi burada kamuyounda yanlış bir algı yaratılıyor. Özel yetkili ağır ceza mahkemesi kavramının asıl tartışılması lazım. Yani bu ülke normal bir yargılama sistemine kavuşamayacak mı? İşlenen suçların açığa çıkartılması için illa ağır cezada özel yetkili bir yargılama yapılması mı gerekiyor. Bu konuda problem biraz daha farklı. Hrant Dink hepimizin sevdiği bir insandı, arkadaşımızdı. Onun katilleri elbetteki yargılanacaklar ve hakettikleri cezayı alacaklar ama Hrant olayında buz dağının görünen yüzüyle ilgileniyoruz. Asıl görünmeyen yüzünün açığa çıkartılması gerekiyor. Kullanılan tetikçi çocukların yargılanma biçiminin bu kadar çok tartışılmasını ben doğru bulmuyorum. Tabi ki bizler sorumluların açığa çıkartılmasını ve yargılanmasını istiyoruz.
Bu tartışmalar şu imajı yaratıyor; sanki bütün bu işleri sadece bu çocuk planlayıp yapmış. Böyle bakınca “neden daha az ceza alsın” gibi bir tartışma yapılıyor. Halbuki o bir tetikçiydi. Onu kullandılar. Asıl olan onun arkasındaki güçlerin açığa çıkartılması ve deşifre edilmesi gerekiyor. Zaten Samast’ın durumu geçici bir durumdu. AK Parti tarafından yapılan düzenleme ile 2006-2010 arasındaki bir durumdu. 2006’dan önce cinayet işlenmiş olsaydı yine çocuk mahkemesinde yargılanıyor olacaktı. Dolayısıyla çocuk mahkemesinde yargılanacak olması normal bir durumdur, bunu böyle kabul etmek gerekir. Ama bir kere daha üstüne basa basa söylüyorum ki; önemli olan bu cinayette Samast’ı azmettiren ve kendi amaçları için kullanan kimlerdi, onların açığa çıkarılmasıdır. Tartışmayı bu noktadan ele almak çok daha önemli ve bizi gerçeğe götüren bir yaklaşımdır diye düşünüyorum.
AĞIR CEZA MAHKEMELERİ DE TARTIŞILMALI
Şunu da söyleyeyim; hep bu taş atan çocuklar konusu var ama o yasa örgüt üyeliğiyle suçlanan çocuklar bakımından bazı düzenlemeler getirmişti. Burada ise işlenen bir cinayet var, tetiği çeken belli. O açıdan bir tartışma söz konusu değil. Bunun da gözden kaçmaması gerekiyor. Sonuç itibariyle işlenen suç tetikçilik boyutuyla belli olduğu için çocuk ağır ceza mahkemesinde de aşağı yukarı verilecek ceza bellidir. Ancak tekrar söylüyorum; özel yetkili ağır ceza mahkemeleri olgusunun ayrı bir başlıkta tartışılması gerekiyor. Eğer kamuoyunda bu mahkemeler herşeyi açığa çıkartacak şeklinde bir beklenti oluşturuluyorsa kamuoyunda, o zaman bu cinayetin perde arkasının da mutlaka aydınlatılması ve açığa çıkartılması gerekiyor. Tetiği çeken belli ama çektirenler nerede? Bu mahkemelere ve savcılara bu soruyu sormak gerekmez mi.